ایرج کابلی و دشواری نوشتن از مرگ او

دشواری نوشتن از مرگ ایرج کابلی

به گزارش گلونی پژمان موسوی در روزنامه شرق روز ۳۰ بهمن ۹۹ نوشت: ایرج کابلی هم رفت، درست در ۸۲ سالگی. تا چند روز پیش از درگذشت، نشانی از مرگ در او نبود، هر چه بود زندگی بود و شوق نوشتن.

هر چه بود فرهنگ بود و کوششِ جدی در مسیرِ زبان‌شناسی و خط و زبان فارسی.

تا همین چند روزِ پیش که برای انجامِ گفت‌و‌گویی مفصل برای روزنامه شرق درباره «فارسی‌خط»، چند باری میهمانِ منزلش بودم، هیچ‌گاه تصور نمی‌کردم پیش از انتشارِ متن این گفتگو در روزنامه، بخواهم درباره‌ی نبودن و مرگِ او بنویسم.

اما چه می‌شود کرد که همیشه حسرت‌ها مقدم بر امیدها و آرزوهای ماست و حالا ما مانده‌ایم و جای خالی ایرج کابلی.

ایرجِ کابلی از نسلِ دانش‌آموختگانِ دبیرستان البرز بود که در دانشگاه، معماری خوانده بود اما به معماری جز در حد دل‌مشغولی‌های شخصی‌اش وفادار نبود.

در عوض، چند زبان را در حدِ اعلای خودش فرا گرفت و راهِ نویسندگی و ترجمه را در پیش گرفت و بیشتر از روسی و انگلیسی به فارسی برگرداند.

تا این‌ جای کار، هنوز ایرج کابلی، ایرج کابلی نشده بود. همکاری و نزدیکی با احمد شاملو، عضویت در کانون نویسندگان آن زمان و مهم‌تر از همه، عضویتش در شورایِ بازنگری در شیوه‌ نگارش و خط فارسی، به ایرجِ کابلی وجهه‌ای عمومی و ملی بخشید و به ارائه شیوهٔ نوینی برای تقطیع وزن‌های عروضی منتج شد.

بخشی از شیوه‌ جدیدِ نگارشِ فارسی که ما اکنون مطابق با آن می‌نویسیم، مرهونِ تلاش‌های او و شورای بازنگری در شیوه‌ نگارش و خط فارسی است.

پس از درگذشتِ احمد شاملو و کمرنگ شدنِ فعالیت‌های شورای بازنگری، او به این مسیر ادامه داد و فعالیت‌هایش را در چارچوبی به نام فارسی‌خط که هدفش ارائه شیوه‌ای برای یک دستورِ زبانیِ کمکی برای زبان و خط فارسی با هدفِ درست‌نویسیِ ایرانیان و نزدیکیِ زبان نوشتاری مردم ایران، افغانستان و تاجیکستان بود متمرکز کرد و در این مسیر به موفقیت‌های زیادی هم رسید.

دستورِ جامع زبان اوستا آخرین اثر گران‌سنگِ او بود که همین چند روز پیش از سوی انتشارات فرهنگ معاصر منتشر و روانه‌ کتاب‌فروشی‌ها شد.

برای ایرج کابلی که عضو هیات امنای بنیاد هوشنگ گلشیری هم بود، این اواخر تنها یک چیز مهم بود: ایرانیان باید همان‌طور که حرف می‌زنند بنویسند و همان را که می‌نویسند، بتوانند آن نوشته را بخوانند.

او این را تنها در چارچوبِ فارسی‌خط قابل تحقق می‌دانست، چارچوبی که باید امیدوار بود با رفتنِ او فراموش نشود و همچنان کسانی باشند که آن را پیگیری و عملیاتی کنند.

پایان پیام