خرس سیاه آسیایی گونه با ارزش در حال انقراض

خرس سیاه آسیایی گونه با ارزش در حال انقراض

به گزارش گلونی در کتاب اطلس پستانداران ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره‌ خرس سیاه آسیایی آمده است:

ویژگی‌های ظاهری: طول سر و بدن ۱۱۰ تا ۱۹۰ سانتی‌متر، طول دم ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر، ارتفاع بدن ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر، وزن ماده‌ها ۴۰ تا ۱۴۰ و نرها ۶۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم است.

از خرس قهوه‌ای کوچک‌تر است.

سر بزرگ، چشم‌ها ریز و دم بسیار کوتاه است.

گوش‌ها بزرگ، گرد و با فاصله از یکدیگر قرار دارند و به طور واضح از موها خارج شده‌اند.

خرس سیاه آسیایی

سطح بدن پوشیده از موهای انبوه به رنگ سیاه و نوار سفید یا کرم رنگی به شکل V بر روی سینه دارد.

به ندرت نمونه‌هایی به رنگ قهوه‌ای نیز مشاهده می‌شود.

کف رو است و پاهای جلو و عقب هر دو پنج انگشت دارد. ناخن‌ها بلند و تیز است که برای بالا رفتن از درخت بسیار مناسب است.

ویژگی‌های زیستی: زندگی انفرادی داشته و به نظر می‌رسد که قلمرو طلب نیست.

عمدتا شب گرد است و از غارها، حفره‌های به وجود آمده از ریختن صخره‌ها و شکاف زیر سنگ‌ها به عنوان لانه استفاده می کند.

با مهارت بسیار زیادی از درخت بالا می‌رود.

همه‌چیزخوار است اما عمدتا از مواد گیاهی تغذیه می‌کند.

بیشتر از میوه‌های وحشی (پسته، زیتون، داز و کنار) و باغی (خرما) و سایر قسمت‌های گیاهان مانند علف‌ها و جوانه‌ها تغذیه می‌کند.

همچنین از حشرات به خصوص زنبورها، پستانداران کوچک و لاشه نیز تغذیه می‌کند.

در زمان کمبود غذا به دام‌های اهلی حمله می‌کند.

گستره‌های خانگی با هم همپوشانی دارد اما خرس‌های ماده و نرهای جوان از رفتن به مناطقی که خرس‌های نر بالغ حضور دارند اجتناب می‌کنند.

زمستان خوابی این گونه در ایران نیاز به مطالعه دارد.

در بیشتر مناطق زمستان‌ها مشاهده نمی‌شوند ولی در برخی مناطق فعال هستند.

اواخر بهار و اوایل تابستان جفت‌گیری می‌کند و مانند خرس قهوه‌ای لانه گزینی تاخیری دارد.

طول دوره بارداری در اسارت ۶ تا ۷ ماه است. معمولا ۱ تا ۳ توله در زمستان به دنیا می‌آورد.

توله‌ها تا ۱/۵ ماه پس از ترک لانه از شیر مادر تغذیه می‌کنند. حدود ۲ سال همراه با مادر بوده و سپس مستقل می‌شوند.

ماده‌ها در سن ۳ سالگی قادر به زادآوری هستند.

در اسارت تا ۳۶ سال عمر می‌کند.

زیستگاه، پراکندگی و فراوانی: زیستگاه خرس سیاه مناطق کوهستانی خشک است که عمدتا با جنگل‌ها و درخت‌زارهای پراکنده پسته، بادام و زیتون وحشی، کنار و درختچه داز پوشیده شده است.

در مناطق کوهستانی جنوب شرقی ایران، در استان‌های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان با فراوانی بسیار پایین یافت می‌شود.

ایران غربی‌ترین حد پراکندگی جهانی خرس سیاه آسیایی است.

وضعیت حفاظتی: در زمره گونه‌های در خطر انقراض سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد.

شکار و زنده‌گیری توله‌ها از مهمترین عوامل از بین رفتن این گوشتخوار در ایران است.

این گونه در جهان در طبقه «آسیب پذیر» (VU) فهرست سرخ IUCN قرار دارد ولی زیر گونه بلوچستانی خرس سیاه (U.t.gedrosianus) که در ایران و پاکستان پراکندگی دارد در طبقه «به شدت در خطر انقراض» (CR) است در پیوست I کنوانسیون CITES قرار دارد.

در مورد این گوشتخوار کمتر مطالعه شده و حفاظت از آن در محدوده پراکندگی آن نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات جدی است.

پایان پیام