شاخص های مطلوب در سنجش تاب آوری

شاخص های مطلوب در سنجش تاب آوری

گروه ‌های آسیب ‌پذیر در سیل لرستان و سهم رسانه‌های مشارکتی در تاب‌آوری

هادی خانیکی

سیده‌انوشه میرمجلسی

 چکیده

به گزارش گلونی هدف این پژوهش بررسی سهم رسانه‌های مشارکتی در تاب ‌آوری است.

یکی از شاخص‌های مطلوب در سنجش تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی، شاخص‌هایی است که در قالب ابعاد چهارگانه اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی-محیطی تعریف می‌شود.

ابعاد اجتماعی شامل شاخص‌هایی همچون، آگاهی، سرمایه اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی، درک محلی از خطر، خدمات مشاوره‌ای، سلامتی و رفاه، کیفیت زندگی، سن، دسترسی، دلبستگی به مکان و تمایل به حفظ معیارهای فرهنگی می‌شود.

سرمایه اجتماعی به عنوان مفهوم مشترک در میان همه مدل‌های تاب‌آوری موردتوجه قرار گرفته است.

برخی مدل‌ها بر روی یک یا دو بعد متمرکزند و برخی سهم مشارکت محلی را در نظر نگرفته‌اند.

سرمایه اجتماعی ابزاری برای رسیدن به توسعه سیاسی و اجتماعی است.

در جامعه مدنی نهادهای قانون‌مند به منزله واسطه‌ای میان مردم و دولت هستند که این، محصول سرمایه اجتماعی است.

سرمایه اجتماعی به انسجام روابط و حس اعتماد در جامعه کمک می‌کند و نقش مهمی در میزان مشارکت و توسعه اجتماعی و سیاسی دارد.

شاخص های مطلوب در سنجش تاب آوری

اما بستر تحقق همه موارد ذکر شده، در حکمرانی مطلوب نهفته است که آن را بنیان توسعه می‌دانند. کمیسیون اقتصادی، اجتماعی آسیا و اقیانوس آرام اصول مهم حکمرانی خوب را «مشارکت، حاکمیت قانون، شفافیت، پاسخگویی، شکل‌گیری وفاق عمومی، حقوق مساوی(عدالت)، اثربخشی و کارآیی و مسئولیت‌پذیری» عنوان می‌کند.

همه این اصول مانند زنجیر بهم متصل‌اند و در نبود یکی، باقی اصول از کارکرد و هدف غایی خود دور می‌شوند.

براین اساس هر چقدر ویژگی‌های مثبت مانند حاکمیت قانون، پاسخگویی و اثربخشی دولت در یک جامعه بیشتر باشد و فساد و مقررات اضافی، بی‌ثباتی سیاسی و خشونت کمتر شود، حکمرانی در آن جامعه به توسعه اقتصادی مناسب‌تری خواهد انجامید.

سیاست حکمرانی خوب راهگشای توسعه مطرح شده و مسئله ابعاد دولت‌ها و توانمندسازی دولت‌ها اهمیت دارد. دولت‌هایی با ابعاد بزرگ از چابکی کمتری در تصمیم‌گیری و حل مسائل برخوردارند و همین، زمینه بروز حکمرانی نامطلوب را ایجاد می‌کند.

بنابراین برای درک بهتر وضعیت تاب‌آوری و درک شرایط گروه‌های آسیب‌پذیر در بحران، باید به میزان آگاهی افراد، وضعیت سرمایه اجتماعی پیش و پس از وقوع بحران، میزان توجه به رسانه‌ها، ادراک خطر و تجربیات پیشین، نیاز به مشاوره و گفتگو، سطح رفاه و سلامتی، وضعیت معیشت و اقتصادی و کیفیت زندگی توجه کرد.

این مقاله را در بخش‌های مختلف بخوانید.