حسن صباح که بود و جنبش اسماعیلیه چه ویژگی‌‌هایی داشت
به گزارش گلونی دکتر محسن سراج، عضو هیات علمی گروه تاریخ پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران، در یک گفتگوی زنده اینستاگرامی در صفحه ایرانشهر، درباره حسن صباح، صحبت کرد.
حسن صباح که بود
و جنبش اسماعیلیه چه ویژگی‌‌هایی داشت
سایر ویدیوها در نماشای گلونی
حسن صبّاح، بنیان‌گذار دولت اسماعیلیه در ایران و بانی دعوت مستقل اسماعیلیه نزاری بود.
او ابتدا شیعه امامی بود و تحت تاثیر برخی از داعیان اسماعیلی به این گروه پیوست و یکی از داعیان مهم اسماعیلی شد.
حسن صباح در ۴۶۹ق، به توصیه ابن عطّاش، عازم قاهره، پایتخت فاطمیان، شد تا در آنجا تعلیم بیشتری ببیند.
او سفرهای زیادی نیز برای تبلیغ اسماعیلیه به مناطق مختلف ایران انجام داد.
در آن زمان، دعوت اسماعیلی ایران کماکان تحت رهبری عبدالملک بن عطّاش بود، ولی حسن که سرانجام داعی دیلم شده بود، سیاست مستقلی در پیش گرفت.
او پس از درگذشت مستنصر باللّه حاکم فاطمیان از جانشینی نزار (فرزند مستنصر) حمایت کرد لذا حکومت اسماعیلیه در ایران با عنوان نزاری شهرت یافت.
حسن صباح برای ترویج آیین اسماعیلی از روش جدیدی که همان تعلیم یا آموزش موثق از طریق معلمی صادق بود، بهره گرفت.
وی تا مدتی هویت خود را پنهان می‌کرد و به عنوان معلمی به نام دهخدا، به کودکانِ محافظان قلعه درس می‌داد و بسیاری از محافظان را نیز به کیش اسماعیلی در آورد.
چون پیروان حسن در داخل و خارج قلعه الموت به تعداد لازم رسیدند، قلعه به آسانی در اواخر پاییز سال ۴۸۳ هجری قمری به دست او افتاد.
تسخیر قلعه الموت سرآغاز مرحله قیام مسلحانه اسماعیلیان ایران بر ضد سلجوقیان بود.
سلطان محمدبن ملکشاه سلجوقی، جانشین برکیارق، قاطعانه‌تر بر ضد اسماعیلیه اقدام کرد.
وی لشکرهای بزرگی به مقابله با الموت فرستاد و عاقبت آنجا را در سال ۵۰۰ از اسماعیلیه گرفت و به نفوذ آنان در منطقه اصفهان پایان داد.
تا سال‌های پایان عمر حسن صباح، قیام ضد سلجوقی اسماعیلیان ایران قوّت اولیه خود را از دست داده بود.
حسن صباح چون پایان عمرش را نزدیک دید، کیابزرگ امید را از لَمسر فراخواند و او را داعی دیلم و جانشین خود در الموت کرد.
او در پی بیماری کوتاهی، در ۶ ربیع‌الثانی ۵۱۸ درگذشت و در نزدیکی قلعه الموت به خاک سپرده شد.
مقبره او، که بعداً کیابزرگ امید و دیگر رهبران نزاریه ایران نیز در آنجا دفن شدند، تا هنگامی که به دست مغولان ویران شد، زیارتگاه اسماعیلیان نزاری بود.
پایان پیام