حفاظت از کوسه در خلیج فارس و دریای عمان

در ۲۸ اسفند ۱۳۹۹ 0

به گزارش گلونی وبیناری با عنوان حفاظت از کوسه در خلیج فارس و دریای عمان در گلونی برگزار شد.

کوسه ماهیان به همراه سفره ماهیان متعلق به رده غضروف ماهیان (Chondrichthyes) هستند؛ این ماهیان بیش از ۴۰۰ میلیون سال است که بر روی زمین پدیدار گشته‌اند.

آنها از جمله آبزیانی هستند که در تمام حوضه‌های دریایی و اقیانوسی جهان (نواحی گرمسیری، معتدل و قطبی) و حتی در آب های شیرین رودخانه‌ای حضور دارند.

‌طول انواع کوسه ماهیان از ۲۰ سانتي متر تا ۲۰ متر متغیر است و در لایه‌های مختلف آب‌های سطحی تا اعماق و در گستره وسیعی از زیستگاه‌های ساحلی، دریایی، مصبی و آب شیرین رودخانه‌ای زیست می‌کنند.

زیستمندانی شکارچی، گوشتخوار و لاشه‌خوار هستند که طیف متنوعی از گروه‌های مختلف ماهیان، نرمتنان، سخت پوستان، سر پایان، خارتنان، پرندگان و حتی پستانداران در رژیم غذایی آنها قرار دارد.

به لحاظ تولید مثلی به روش‌های زنده زایی (Viviparous) و تخم گذار زنده زا (Ovoviviparous) تولید مثل می‌کنند.

اگرچه ماهیان استخوانی در هر بار زادآوری تعداد بسیار زیادی تخم تولید می‌کنند، اغلب ماهیان غضروفی زنده‌زا هستند و در هر بار زادآوری تنها تعداد انگشت ‌شماری بچه به دنیا می‌آورند.

حتی آنهایی که تخم‌گذار زنده زا هستند، هر بار تنها تعداد معدودی تخم می‌گذارند.

به همین دلیل است که جمعیت کوسه‌ماهیان (و سفره‌ماهیان) آهنگ رشد مختصری نسبت به بسیاری از آبزیان دیگر دارد و این باعث می‌شود صید بی‌رویه، تأثیر بسیار مخربی بر روی جمعیت آنها بگذارد.

اغلب مردم تصور می کنند که کوسه ماهیان، به عنوان تهدید اصلی برای انسان در دریا محسوب می ‌شوند، اما باید تاکید کرد که تنها ۲۰ گونه از تعداد بیش از ۵۰۰ گونه کوسه ماهی موجود در دنیا، مهاجم بوده و در فهرست جانوران خطرناک دریایی قرار دارند.

ولی تاکنون بر اساس گزارش ها و مستندات موجود در خصوص حمله آنها به انسان، فقط ۴ گونه از این فهرست برای انسان خطر آفرین اعلام شده است.

کوسه ماهیان ایران در آبهای جنوبی کشورمان (خلیج فارس و دریای عمان ) پراکنش دارند و بر طبق مطالعات IUCN حدود ۴۶ گونه از آنها در آبهای کشورمان گزارش شده‌اند.

متاسفانه کوسه‌ها از گذشته نه چندان دور به علت سود جویی استفاده از گوشت، روغن سرشار از ویتامین، باله‌ها، پوست، دندان‌ها و به دلیل ذهنیت، شناخت نادرست و وحشت بی‌مورد که از این حیوان وجود دارد مورد هجوم بی‌ر‌‌‌حمانه بشر قرار گرفته‌اند.

این مسئله موجب کاهش ذخایر این آبزیان ارزشمند را موجب شده است، به طوری که هم اکنون ۱۳ گونه از کوسه ماهیان ایران در طبقه Endangered و ۴ گونه در طبقه Critically Endangered دسته‌بندی شده‌اند.

کوسه ماهیان دارای ارزش اکوسیستمی بالایی هستند که از آنها به عنوان شاخص سلامتی و پویایی اکوسیستم‌های دریایی یاد می‌شود.