کل و بز سلطان صخره‌های ایران
کل و بز سلطان صخره‌های ایران
به گزارش گلونی در کتاب اطلس پستانداران ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره پازن (کل و بز) آمده است:
ویژگی‌های ظاهری: طول سر و بدن ۱۲۰ تا ۱۶۰ سانتی‌متر، طول دم ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر، ارتفاع بدن ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر و وزن ۲۵ تا ۱۲۰ کیلوگرم است.
نرها دارای شاخ‌های بلندی هستند که به شکل داسی خمیده است و گره‌هایی بر روی آن دیده می‌شود که هر گره نمایان‌گر یک سال از سن حیوان است.
طول شاخ‌ها تا ۱۵۲ سانتی‌متر نیز می‌رسد.
شاخ در ماده باریک‌تر و کوتاه‌تر بوده و از چند سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند.
دارای بدنی تنومند و ماهیچه‌ای به رنگ خاکستری مایل به قهوه‌ای و یا زرد است.
به طور کلی نرها از ماده‌ها تیره‌تر هستند.
کل‌های بالغ روشن‌تر، دارای ریش سیاه بلند و نوار تیره‌ای هستند که از پشت حیوان تا سینه به شکل طوق در آمده است.
در قسمت جلوی پا موهای سیاه رنگی وجود دارد.
پوشش بدن در فصل زمستان روشن‌تر می‌شود.
نرها دارای غدد ترشحی خاصی در زیر دم هستند که در فصل جفت‌گیری فعال می‌شوند.
کل و بز سلطان صخره‌های ایران
ویژگی‌های زیستی: حیواناتی روز گرد، گیاه‌خوار و نشخوار کننده هستند.
حس بویایی، شنوایی و بینایی قوی دارند و به صورت اجتماعی زندگی می‌کنند.
ماده‌ها به همراه جوان‌ترها در گله‌هایی جدا از دسته نرها زندگی می‌کنند.
در مناطق کوهستانی زندگی کرده و از صخره‌های صعب‌العبور به خوبی بالا می‌روند.
در برخی مناطق جابه‌جایی اندکی از نظر ارتفاعی دارند در موقع احساس خطر پای خود را به زمین کوبیده و هوا را با شدت از سوراخ‌های بینی خود بیرون می‌دهند.
از علوفه، بوته‌ها، برگ درختان و سرشاخه‌ها استفاده می‌کنند.
در پاییز جفت‌گیری کرده و نرها بعد از مبارزه با رقیبان و پیروزی برای خود حرمسرایی متشکل از چند ماده تشکیل می‌دهند.
طول مدت بارداری ۱۵۰ تا ۱۶۰ روز است و بعد از این مدت ۱ تا ۲ بزغاله به دنیا می‌آورند.
وزن آنها حدود ۳ تا ۴ کیلوگرم است و تا ۴ -۵ ماهگی از شیر مادر تغذیه کرده و بعد از حدود ۲ تا ۳ سال بالغ می‌شوند.
رنگ نوزادان خاکستری مایل به زرد است و در ناحیه صورت و جلوی پاها موهای تیره دارند طول شاخ در بزغاله‌ها از گوش‌ها کوتاه‌تر است.
طول عمر کل و بزها در طبیعت حدود ۱۲ تا ۱۵ سال است.
طعمه‌خواران طبیعی شامل گرگ، پلنگ و یوز است ولی بزغاله‌ها ممکن است توسط پرندگان شکاری و کفتار شکار شوند.
زیستگاه، پراکندگی و فراوانی: در اکثر مناطق کوهستانی و صخرهای ایران پراکندگی دارد.
امروزه به دلیل تخریب زیستگاه، شکار بی‌رویه و تله‌گذاری در برخی از مناطق ایران مانند بیستون در کرمانشاه کاملا از بین رفته و در سایر زیستگاه‌ها جمعیت آن رو به کاهش است.
در حال حاضر جمعیتی کمتر از ۵۰ هزار فرد برای این گونه در سراسر کشور برآورد می‌شود.
وضعیت حفاظتی: در طبقه «آسیب پذیر» (VU) فهرست سرخ IUCN قراردارد.
پایان پیام
کد خبر : 205887 ساعت خبر : 8:15 ب.ظ