نام خلیج فارس در دوره باستان چه بود؟

در ۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی دکتر محمدجواد مشکور در کتاب «نام خلیج فارس در طول تاریخ» نوشته است:

۱- پیش از آنکه آریایی‌های ایرانی بر فلات ایران تسلط پیدا کنند آسوريان این دریا را در کتیبه‌های خود به نام « نارمرتو» و Nar Marratu که به معنی رود تلخ است یاد کرده‌اند و این کهنه‌ترین نامی است که از این منطقه به جای مانده است.

۲- در کتیبه‌‌ای که از داریوش بزرگ در تنگه سوئز یافته‌اند درعبارت‌ درایه تيه هچا پارسا آئی‌تی Draya tya hacha parsat aity یعنی: دریایی که از پارس می‌رود يا سر می‌گیرد، منظور از دریای پارس همان خلیج فارس است.

در زمان ساسانیان نیز این منطقه را دریای پارس می‌گفتند.

۳- هرودت مورخ یونانی در گذشته در ۴۲۵ ق‌م اقیانوسی را که در جنوب غربی آسیاست از دریای احمر گرفته تا دهانه‌ هندوستان را اری‌تروس Erythros (اریتره Erithree) یعنی دریای سرخ می‌خواند و این تسميه بمناسبت رنگ خاک آن سواحل است که متمایل به سرخی است.

پیداست که هرودت این منطقه را درست نمی‌شناخته از این جهت از آن نامی نبرده و همان نام مبهم اریتره که اعم از اقیانوس هند و بحر عمان و خلیج فارس است اکتفا کرده است.

۴- مورخ دیگر یونانی فلاویوس آریانوس (Fluvius Arrianus) که در سده دوم میلادی می‌زیست در کتاب معروف خود آنابازیس یا تاریخ سفرهای جنگی اسکندر ضمن شرح بحر پیمائی نه‌آرخوس (Nearchus) که با اسکندر ماموریت یافته بود از رود سند به دریای عمان و خلیج فارس بگذرد و به مصب فرات داخل شود نام این خلیج را پرسیکون کاای تاس Persikonkaitias نوشته که ترجمه‌ تحت‌اللفظی آن خلیج فارس است.

۵- استراین (stralian) جغرافی دان نامی یونانی که در نیمه‌ آخر یک قرن قبل ونيمه اول یک قرن بعد از میلاد می‌زیست مکرر همین نام را در جغرافیای خود درمورد خليج فارس به کار برده است و مخصوصا می‌نویسد که عرب‌ها بين خليج عرب (بحر احمر) و خلیج فارس جای دارند.

۶- کلودیوس پتوله مااوس (Claudius Ptolemaeus) يا بطلميوس معروف که بزرگترین عالم هیات و جغرافیای قدیم است و در قرن دوم بعد از میلاد می‌زیست در کتاب بزرگی که در علم جغرافیا به زبان لاتین نوشته ازاین دریا به نام پرسیکوس سینوس (persicus Sinus ) ياد کرده که درست به معنی خلیج فارس است و این اصطلاح در کتاب‌های لاتینی غالبا سینوس پرسیکوس Sinus Persicus آمده است.

به علاوه در کتاب‌های جغرافیائی لاتین خلیج فارس را: ماره پرسیکوم mate Persicum یعنی دریای پارس نیز نوشته‌اند.

۷- کوین توس کورسیوس روفوس (Quintus Curtius Rufus) مورخ رومی که در قرن اول میلادی می‌زیست و در تاریخ اسکندر تحقیقات جامعی دارد این خلیج را به زبان لاتین آکواروم پرسیکو (Aquarum Fersicu) بمعنی آبگیر پارس خوانده است.

۸- اصطلاح لاتینی: سینوس پرسیکوس در دیگر زبان‌های زنده جهان ترجمه گرديده و همه‌ ملل این دریای ایرانی را به زبان خود خلیج فارس گویند چنانکه به زبان فرانسه golfe persique و به انگلیسی Persian golf وبه آلمانی Persischer golf و بایتالیاییGolfo persico و به روسی Persidskizaliv و به ژابونی Prusha wan و به ترکی Farsi Kurfozi آمده که در همه‌ آنها نام پارس وجود دارد.