گال بلوط و کمک به تنوع زیستی در جنگل های بلوط

گال بلوط چیست و چگونه به بقای بلوط کمک می‌کند؟

به گزارش گلونی گال نوعی رشد غیر طبیعی و تغییر شکل بافت های گیاهی است که توسط برخی از موجودات زنده از جمله حشرات ایجاد می‌شوند.

حشرات اغلب برای تغذیه و یا به عنوان پناهگاه از گال‌ها استفاده می‌کنند.

یکی از مهم‌ترین میزبان‌های عوامل گال‌زا درخت بلوط ایرانی است.

گیاه خواری به شکل‌های متفاوت دیده می شود و تشکیل گال یک نوع از آنهاست.

دربین حشرات گالزا، زنبورهای گالزای بلوط روی قسمت‌های مشخصی ازدرختان میزبان گال تولید می‌کنند.

ترکیبات بیوشیمیایی و مقدار فعالیت آنتی‌اکسیدان و .. در سرشاخه‌های گال‌دار نسبت به سرشاخه‌های بدون گال بیشتر است.

به عبارت ساده‌تر ایجاد گال توسط زنبورهای گال زای بلوط تاثیر مثبتی در بقا و زادآوری این درختان دارد.

فراموش نکنیم که درختان بلوط پوشش عمده جنگل‌های زاگرس را تشکیل می‌دهند و وجود گال‌ها به نوعی ضامن تداوم بقای این پوشش گیاهی در مناطق زاگرس نشین هستند.

زنبورهای گالزای بلوط وابستگی زیادی به گونه‌ای از بلوط‌ها دارند.

زنبورهای گالزای بلوط گال‌های متنوعی را روی اندام های مختلف درختان بلوط به وجود می‌آورند تعدادی از این گال‌ها به ویژه گال مازوج دارای حاوی تانن فراوان هستند.

منبع اصلی تانن درایران گال‌هایی هستند که دراثر نیش حشراتی ازخانواده cynipidae نوعی زنبور که روی برگ و جوانه بلوط ایجاد می‌شود.

زنبورهای ایجاد کننده گال معمولا درداخل گال قرار می‌گیرند و پس ازآنکه دوره لاوری آنها طی شد جداره پیله خود را سوراخ کرده و ازآن خارج می‌شوند.

مردم بومی زاگرس باید بداند، گال‌هایی که توسط زنبورهای سینیپید در ابتدای فصل بهار روی شاتون بلوط تشکیل می‌شوند، هیچ گونه خسارت‌زایی برای گیاه بلوط ندارند، بلکه از شگفتی‌ها و عظمت درختان بلوط محسوب می‌شوند.

در سال‌های اخیر که روند تخریب درختان بلوط جنگل‌های ایران گسترش یافته و عواملی چون آفت، خشکسالی، از بین بردن درختان برای کشاورزی و دامداری، بریدن درختان برای تهیه زغال، هجوم سوسک‌ها، بیماری ناشناخته، گردوغبار و افزایش میانگین دمای هوا نیز این گونه ارزشمند گیاهی را تهدید می‌کنند، وجود این گال‌ها می‌تواند به بقا و زادآوری بلوط ایرانی کمک کند.

پایان پیام

نویسنده: آرزو قدوسی