پل ورسک در ۲ سال ساخته شد

تاسیس پل ورسک ، ۱۶ اردیبهشت

به گزارش گلونی پل ورسک جزو ارزشمندترین آثار فنی و مهندسی راه‌آهن در شمال کشور به حساب می‌آید که به‌ همت یک شرکت دانمارکی ساخته شد.

اهمیت تاریخی و مهندسی این پل به‌ حدی است که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این پل در مدت‌ زمان دو سال ساخته شد و کار ساخت آن از آبان سال ۱۳۱۳ تا اردیبهشت ۱۳۱۵ به طول انجامید و سرانجام در سال ۱۳۵۶ به ثبت ملی رسید.

این پل زیبا در روستای ورسک در شهرستان سوادکوه استان مازندران قرار دارد.

این پل در مسیر راه‌آهن شمال کشور روی دره‌ ورسک (عباس‌آباد) می‌درخشد.

فاصله پل ورسک تا بخش جنوبی شهرستان زیرآب حدود ۴۵ کیلومتر و تا شهرستان قائم شهر ۸۵ کیلومتر است.

نقش تاریخی این سازه فقط به اتصال جنوب به شمال کشور خلاصه نمی‌شود، بلکه سرنوشت دنیا در دوران جنگ جهانی دوم را تغییر داد، اگر این پل و خط ‌آهن آن ساخته نشده بود، شاید دنیای امروزی تحت حکمرانی نئونازی‌ها و طرفداران هیتلر قرار داشت.

با توجه به نقش تاثیرگذار پل ورسک در جنگ‌ جهانی دوم و کمک‌رسانی به اتحاد جماهیر شوروی، لقب «پل پیروزی» را به خود گرفت.

فرماندهان متفقین اذعان داشتند که در صورت نبود راه‌آهن ایران، نقشه جهان تغییر می‌کرد.

در جریان جنگ جهانی دوم، قوای روس و انگلیس درصدد ضربه‌ زدن به آلمان هیتلری و نیروهای متحدش برآمدند و با توجه به موقعیت جغرافیایی خاص ایران و وجود خط راه‌آهن و چاه‌های نفت،‌ این کشور را به ‌عنوان محلی برای جابه‌‌جایی سریع اسلحه و مهمات بین نیروهای متفقین انتخاب کردند.

ایران در سال ۱۳۲۰ به اشغال ارتش متفقین درآمد و به دالان پارسی معروف شد.

وینستون چرچیل، نخست‌وزیر انگلیس و از فرماندهان قوای متفقین، بر اهمیت این اثر ملی در پیروزی آن‌ها تاکید کرده بود بر اساس یک روایت معتبرتر نسبت به دیگر روایت‌ها نام این پل درختچه‌ای به نام «ورس» در همان حوالی می‌رویید و از همین رو پل مذکور و روستای نزدیک به آن در نهایت ورسک خوانده شدند.

با این همه، نام پل در ۲۳ تیر سال ۱۳۲۴ با پیشنهاد وزارت راه به پل پیروزی تغییر پیدا کرد.

از اقدامات هوشمندانه در ساخت این پل، احداث تونلی در زیر رودخانه‌ ورسک بود تا به این ترتیب از این پل در برابر طغیان احتمالی رودخانه محافظت شود؛ به همین دلیل قطار پس از چرخشی که در طول مسیر خود دارد، تا ۱۰۰ متر بالاتر می‌رود و بعد روی پل قرار می‌گیرد.

مصالح این سازه زیبا شامل سیمان، ملات، آجر و شن شسته‌ شده است.

از نکته‌های جالب‌ در مصالح پل ورسک همین است که در ساخت آن از هیچ فولاد و سازه‌ فلزی و آرماتوری (بتن آرمه) استفاده نشده است.

در واقع سازنده فقط از ملات غیرمسلح برای ساخت پل استفاده کرده بود تا هزینه‌های ساخت پل کاهش یابد.

هنگام ساخت پل ورسک این تضمین داده شد که برای ۷۰ سال پابرجا خواهد بود، هرچند با گذشت بیش از هشتاد سال از آن روزگار، هنوز هم مقتدرانه بر فراز دره‌ای عمیق ایستاده است.

پایان پیام

نویسنده: فاطمه نصیری‌راد