قالیبافی بختیاری در ذلقی لرستان

قالیبافی بختیاری در ذلقی لرستان

به گزارش گلونی بر اساس پژوهش رضوان هخامنش شهرستان اليگودرز، دورود و ازنا محل استقرار طوایف لر بختیاری است.

این مناطق از نظر طرح‌ها و نقشه‌های عشایری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند.

در الیگودرز بخش‌های بشارت (زلقی) و زز و ماهرو به دلیل دشواری مسیر و عدم دسترسی آسان به این مناطق، ساکنان آنها که عشایر کوچرو و نیمه کوچرو هستند و هنوز هم به سبک اجداد خویش زندگی می‌کنند.

دست بافته‌های عشایری این مناطق با نقشه‌های ذهنی بافته می‌شوند، در مواردی تأثیراتی را از همسایگان مجاور خود در زمان کوچ قشلاقی خود به مناطق گرمسیری اطراف خوزستان مانند: ایذه، مسجد سليمان، و مهمتر از همه دشت لالی در دست بافته‌های خود گرفته‌اند.

قالیبافی بختیاری در ذلقی لرستان

در حال حاضر تولیدات صنایع دستی به خصوص قالی و گلیم در این مناطق به شدت کاسته شده اما هنوز در این مناطق هنوز قالی‌ها و قالیچه‌هایی با طرح و رنگ‌های زیبا و چشم نواز دیده می‌شوند.

باید خاطر نشان کرد که نقوش به کار رفته در تمام قالی‌ها مشترک هستند و بافندگان با اعمال سلیقه محل به کار بردن نقوش، تعداد آنها و رنگ‌بندی آنها را مشخص می‌کنند.

عمده نقوش مورد استفاده عبارتند از: تک گلها (چنگ گروه‌ای، پی گرگی یا پنجه گرگی)، گل‌های خوشه‌ای، بوته‌ها، درخت چنار، نقش انسان، بز کوهی یا پازن، پرندگان، نقوش هندسی شامل مربع‌ها و لوزی‌ها و… است.

زز و ماهرو

طرح‌هایی که در بخش زز و ماهرو بافته می‌شود که عبارتند از:

-طرح ترنجدار به صورت یک شش ضلعی بزرگ در وسط با دو سر ترنج بزرگ که تمام متن فرش را در بر گرفته است. حاشیه بند هچّه‌ای و تزیینات درخت چنار.

-طرح ترنجی با ترنج‌های نسبتاً بزرگ به شکل شش ضلعی

در منطقه زز و ماهرو طرح‌ها و نقش‌های دیگری نیز بافته می‌شود که یکی از این طرح‌ها به صورت ۳ و ۴ ترنجی است و تمام متن فرش را گل‌های ساده با خشت یا بدون خشت و پنجه گربه‌ای تشکیل می‌دهند.

فرش ذلقی

گونه فرش ذلقی که بیشتر در میان طایفه یاد شده و از بخشی لالی در جنوب دزفول و همچنین الیگودرز و ازنا و دورود بافته می‌شود از گونه‌های خشتی بختیاری و پلمه است.

در شهرستان‌های دورود و ازنا و الیگودرز قالی‌هایی از نوع شهری بافته می‌شود و بافت قالی لری فقط در روستاها یا توسط عشایر بختیاری مستقر در اطراف شهرها بافته می‌شود.

در بخش سیلاخور شهرستان دورود قالی‌های بومی تمایل زیادی به طرح‌های شهرستان بروجرد داشته و قالی‌هایی که در این منطقه مشاهده گردید از نوع روستایی و شاخه شکسته بودند.

طرح‌های گل آلبالو، چهاربُره و بته مالمیر از جمله آنهاست.

پایان پیام