معنی مرد در زبان فارسی و مسئله اردشیر رستمی

معنی مرد در زبان فارسی و مسئله اردشیر رستمی

به گزارش گلونی دکتر کامران کشیری درباره صحبت‌های اردشیر رستمی در برنامه کتاب باز نوشت:

«نمی‌دانم چه شده؛ گویا افرادی که در گوشه‌ای از ذهنیت بسیاری از ما مردم جایگاه مثبتی دارند با هم مسابقه گذاشته‌اند تا آن خاطره‌های مثبت را منهدم کنند. الحق که تا اینجا موفق بوده‌اند.

اردشیر رستمی در برنامه سروش صحت فرمود به جای مرد در اشعار بگوییم فرد تا جنسیت‌زدایی شده باشد.

مثلا: تا «فرد» سخن نگفته باشد، عیب و هنرش نهفته باشد!

در ظاهر ممکن است برای برخی نکته جالبی به نظر برسد اما عزیزان؛ در زبان فارسی، مثل سایر زبان‌های هند و اروپایی و نیز بسیاری از زبان‌های دیگر، واژه‌ای که برای جنس مذکر استفاده می‌شود هم می‌تواند معنای جنس مذکر بدهد و هم معنای انسان به صورت کلی.

مرد (در پارسی باستان مرتیه و در اوستایی مشیه) نیز همین است.

برای مثال وقتی داریوش هخامنشی می‌گوید: «خدایی بزرگ است اهورامزدا که شادی را آفرید برای مردمان» برای واژه «مردمان» کلمه «مرتیه» یعنی مرد را به کار برده و تحت اللفظی می‌شود «شادی را آفرید برای مردان»، ولی منظور داریوش جنس مذکر نیست، بلکه در این بخش از کتیبه او «مرتیه» یعنی مردم.

در حالی که در بخش‌های دیگر هنگام معرفی سرداران خود در بیستون مثلا می‌گوید: «یک مرد بود به نام وئومیسه، کارگزار من» اینجا هم کلمه «مرتیه» را به کار برده اما در اینجا مشخصا منظورش یک مرد است، یک مذکر.

معنی مرد در زبان فارسی

نماشای گلونی را دنبال کنید

در پارسی میانه یا پهلوی هم وضع همین است و فارسی نو نیز همین قاعده را دنبال می‌کند.

پس وقتی شاعر گفته «تا مرد سخن نگفته باشد» منظورش انسان است نه فقط جنس مذکر.

در انگلیسی و آلمانی و بسیاری زبان‌های دیگر هم واژه انسان و جنس مذکر یکی است و در ساختار متن است که مشخص می‌شود کدام کاربرد مد نظر نویسنده بوده است.

اما نکته دوم: بزرگوار! گیرم که هرجا مرد بود گذاشتید فرد! با «مردان خدا پرده پندار دریدند» چه می‌کنید؟

فردان خدا پرده پندار دریدند؟! مردان و زنان خدا با هم پرده پندار دریدند؟! رنگین کمانان پرده پندار دریدند؟!

به نظر من این گفته‌های بسیار بی‌معنی جناب رستمی نوع دیگری از همان آدرس غلط دادن است.

اگرخیلی ادعای برابری جنسیتی دارید، برای تغییر قوانین ضد زن مملکت زحمت بکشید. لازم نیست در تاریخ و ادبیات فارسی دست ببرید.

بیار آنچه داری ز «فردی» و زور!

به جای عوض کردن تاریخ و ادبیات کهن، خودتان را عوض کنید.»

پایان پیام