نهضت جنگل و تشکیل حکومت خودمختار شورایی

نهضت جنگل و تشکیل حکومت خودمختار شورایی

به گزارش گلونی خرداد ماه هر سال حامل یادگار قیام مردم گیلان و تشکیل جمهوری شورایی سوسیالیستی به رهبری میرزا کوچک‌خان جنگلی است.

یونس استادسرایی معروف به میرزا کوچک‌خان جنگلی از اهالی شهر رشت و طرفدار آزادی بود.

همین سبب شد تا در جریانات مشروطه به انقلابیون بپیوندد و حتی در فتح قزوین و تهران نیز شرکت داشته باشد.

اما طولی نکشید که به رشت تبعید شد.

در این زمان رشت و مردم آن تحت ظلم نیروهای روس مستقر در شمال ایران قرار داشتند.

میرزا کوچک‌خان با مشاهده رنج هم‌میهنانش دست به قیامی دوباره زد و در این راه از همراهی یاران مشروطه‌خواه و آزادی‌‌خواه خود برخوردار بود تا بتواند گیلان را از سلطه روس‌ها خارج سازد.

مردم نیز از گروه‌ها و طبقات گوناگون همراه سردار جنگل شدند و دوشادوش به مبارزه علیه روس ادامه دادند و توانستند در دوره اول مبارزات خود مصادف با جنگ جهانی اول شکست‌هایی پی‌در‌پی به نیروهای روس و ملازمان آن‌ها تحمیل کنند.

بعد از تاریخ ۱۹۱۷ و انقلاب بلشویکی روسیه روس‌ها به دو دسته تقسیم شدند؛ گروهی که به وطن بازگشتند و گروهی طرفدار خاندان تزار که در ایران باقی مانده بودند به آزار و اذیت مردم عادی ادامه دادند.

در خرداد ۱۲۹۹ اما نیروهای گروه اول دوباره به بهانه تعقیب روس‌های سفید به خاک ایران پا گذاشتند.

سرنوشت نهضت جنگل با این اتفاق متفاوت رقم خورد.

ورود دوباره روس‌ها فرصت تصرف رشت را به اهالی جنگل داد و میرزا در انزلی با نماینده شوروی به مذاکره پرداخت.

حاصل این مذاکره اتفاقی غریب در تاریخ ایران بود؛ تشکیل یک حکومت خودمختار شورایی سوسیالیستی در محدوده گیلان به ریاست جمهوری میرزا کوچک‌خان جنگلی.

تشکیل حکومت خودمختار با حمایت کمونیست‌ها اما مشکلات خودش را به بار آورد.

دیری نپایید که آزادی‌خواهان ایرانی وابسته به جنبش اصیل جنگل با کمونیست‌های وطنی دلگرم به حمایت شوروی به اختلافات گسترده‌ای دچار شدند و گروه دوم مردم را به اعتراضی کشاندند که به مرور به عمر کوتاه این حکومت شورایی خاتمه داد.

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری