اقتصاد دوران صفوی و وضعیت جامعه در آن دوره
به گزارش گلونی میدانیم که جامعه صفوی جامعهای هرمی شکل بود و در کف آن مردم عادی قرار داشتند. اگر قرار باشد در رابطه با این هرم یک وجه اشتراک پیدا کنیم، تنها وجهی که از راس تا کف آن مشترک است وجود نوعی دوگانگی است.
همانطور که در سطوح بالای دولتی صفوی بین قزلباشان اهل زرم و شمشیر و ایرانیان اهل قلم دوگانگی، تضاد و تقابل وجود داشت، در سطوح پایین اجتماع نیز بین قبایل ترکمن و دهقانان ایرانی هم این دوگانگی و تضاد حضور پررنگی داشت.
قبایل ترکمن گلهدار بودند و متفاوت از سایرین می‌زیستند. آنها ییلاق و قشلاق میکردند و هر طایفه از رئیس خود دستور میگرفت.
در حالی که دهقانان ایرانی کشاورز و یکجانشین در روستاها بودند. با این مقدمه در مییابیم که اقتصاد این دوره متکی بر دو رکن کشاورزی و گلهداری بوده است.
کشاورزی در ایران به دلیل موقع خاص جغرافیایی کشورمان همواره با محدودیتهای فراوانی از جمله مسئله تامین آب همراه بوده است. بنابراین در بیشتر اراضی کشور محصولاتی کشت میشدند که فقط از طریق آب باران نیاز به آبیاری داشتند. این زمینهای کشاورزی خصوصا از دوره شاه عباس به بعد منبع عمده درآمد شاه بود.
علاوه بر این، شاه عباس کبیر به شکل گستردهای کاروانسرا میساخت و این کاروانسراها که از کاروانسراهای عثمانی بهتر و پاکیزهتر ساخته شده بودند، سهم اساسی دیگری در رونق بازگانی و در نهایت رونق اقتصادی ایران دوران صفوی داشتند.
با این که راههای ایران به جز جاده سنگ‌فرش شاه عباس در مازندران کیفیت چندان خوبی نداشتند، شبکه کاروانسراها در کشور محل خوبی برای اجناس و حیوانات تجار و همچنین مکانی برای عرضه کالاها و انجام معاملات کوچک و توقف شبانه بودند.
این کاروانها در فاصلههای نزدیک به هم در جادههای اصلی و در اندازههای متفاوت ساخته میشدند. یکی دیگر از منابع درآمد دولت ناشی از عوارض راهداری بود که از کاروانها گرفته میشد.
فعالیتهای اقتصادی ریز و درشتی در این دوره صورت گرفته است که موارد بالا از مشهورترین آنها بود و به اختصار از آنها یاد کردیم.
درباره اقدامات شاه عباس صفوی بیشتر بخوانید
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید