نگرش‌ها و سبک زندگی در افغانستان و ایران
نگرش‌ها و سبک زندگی در افغانستان و ایران
یافته‌های پژوهش‌های ارائه شده در همایش پیوندهای ایران و افغانستان
به گزارش گلونی نشست دوم از همایش «پیوندهای ایران و افغانستان: نقش رسانه‌ها در پیوندهای اجتماعی» با محوریت «پیوند شبکه‌ای مخاطبان دو سوی مرز» روز یکشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۰برگزار شد. در این نشست جمعی از اساتید دانشگاه‌های ایران و افغانستان سخنرانی کردند.
رسانه و توسعه سیاسی
در آغاز نشست دکتر نوالدین رضوی‌زاده، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، درباره پژوهشی با موضوع «رسانه‌ها و توسعه سیاسی؛ ارزیابی فرهیختگان افغانستان از نقش شبکه‌های اجتماعی در توسعه سیاسی» صحبت کرد:
«اساس بحث من به ارتباطات توسعه مربوط می‌شود. حوزه ارتباطات حوزه کلانی است که در قرن بیستم تحولات بسیاری را تجربه کرده و امروز ما با پلتفرم‌های اجتماعی و ارتباطی مواجه هستیم که ویژگی هایی مثل آزادی بیان، برابری و… را دارد. از سوی دیگر بحث ما مربوط به توسعه سیاسی می‌شود.»
وی با اشاره به نظریاتی چون نظریه توسعه سیاسی لوسین پای، مجید تهرانیان، مک لوهان، لرنر و فریره به یافته‌های تحقیق مشترک خود با نعمت الله واحدی پرداخت: «به طور کلی در این پژوهش فهمیدیم که رسانه‌ها تیغ دو دم هستند، هم کارکرد مثبت دارند و هم کارکرد منفی. کارکرد مثبت شامل مشروعیت و اقتدار سیاسی، مشارکت و نظام ارتباطات و اطلاعات است و کارکرد منفی آن، فیک نیوز و هویت جعلی، آگاهی کاذب و ترویج تعصبات قومی است.»
نگرش دانشجویان دو همسایه نسبت به یکدیگر
در ادامه نشست، مجید فولادیان، به طرح بحث با موضوع «فاصله اجتماعی و ارتباطات میان فردی میان ایرانی‌ها و افغانستانی‌ها» پرداخت. وی گفت:
«اگر گروه‌های مختلف اگاه باشند که چه نگرشی نسبت به یکدیگر دارند، بر روابط آنها اثر می‌گذارد و آنها می‌توانند روابط بهتری را شکل دهند. در کشور ما از گذشته مراوداتی با مردم افغانستان وجود داشته است. ما در پژوهش‌مان به بررسی نگرش دانشجویان ایرانی و افغانستانی نسبت به یکدیگر پرداخته‌ایم.
یافته‌ها نشان می‌دهد که در زمینه ازدواج افغانستانی‌ها بیشتر مایل به ازدواج با ایرانی‌ها هستند و پذیرش اجتماعی بیشتری از سوی آنها وجود دارد. از سوی دیگر در بین افغانستانی‌ها تمایل بیشتری برای اخراج دانشجویان ایرانی از دانشگاه وجود دارد.
در موارد هم‌اتاق بودن، دوست صمیمی و هم‌گروهی بودن تمایل به ارتباط در ایرانی‌ها بیشتر وجود دارد. از سوی دیگر ایرانی‌ها مایل به هم‌دانشگاهی و هم‌کلاس بودن با افغانستانی‌ها هستند. نکته مهم درباره افغانستانی‌ها نگاه دوقطبی آن‌هاست. یک قطب به شدت موافق ایجاد رابطه با ایرانی‌ها و قطب دیگر به شدت مخالف ایجاد رابطه است.»
نگرش‌ها و سبک زندگی در افغانستان و ایران
سریال‌های ایرانی و سبک زندگی افغان‌ها
سومین سخنران این نشست بصیراحمد دانشیار، استاد دانشکده روزنامه‌نگاری و ارتباطات جمعی پوهنتون هرات بود که به تاثیرگذاری سریال‌های تلویزیونی ایرانی در تغییر سبک زندگی مخاطبان افغان پرداخت. وی گفت:
«تلویزیون یکی از قدرتمندترین ابزار ارتباط جمعی است، چراکه کم‌تر خانه‌ای وجود دارد که در آن نباشد. بدین ترتیب موثرترین ابزار تسخیر جوامع و افکار است. دلایل تماشای سریال‌های ایرانی از سوی افغان‌ها به این قرار است که:
حفظ پوشش اسلامی سریال‌های ایرانی این نقش را دارد که امکان تماشای آن در جمع خانوادگی فراهم است. همچنین هم‌زبانی سریال‌های ایرانی باعث گسترش پیوندهای فرهنگی می‌شود.
از سوی دیگر شباهت‌های غذایی و تغذیه منجر به ترویج سبک غذاهای ایرانی و آشنایی مخاطبان با انواع غذای ایرانی می‌شود. در نهایت شباهت‌های رفتاری بین سریال‌های ایرانی و زندگی روزمره افغانستان وجود دارد و در نتیجه موجب الگوبرداری از رفتار خوب می‌شود.»
اینستاگرام؛ الگوی مد و پوشش
سخنران بعدی، عذرا عزیز نیز به بررسی تاثیر کنش‌های اینستاگرامی سلبریتی‌های زن ایرانی بر سبک زندگی زنان افغانستانی پرداخت و در ادامه گفت: «شبکه‌های اجتماعی چون اینستاگرام نقش پررنگی بر زندگی زنان افغانستانی به ویژه زنان هرات می‌گذارد. این تاثیرپذیری زمانی افزایش می‌یابد که تاثیر از سوی یک سلبریتی مشهور و قابل پذیرش برای آنها باشد.»
او ادامه داد: «زنان افغانستانی در موضوعاتی چون الگوبرداری طرز پوشش مثل مدل لباس، ست کردن و …، الگوپذیری مصرف، مدیریت بدن و گذراندن اوقات فراغت از این سلبریتی‌ها تاثیر می‌گیرند.»
از تقدیرگرایی تا هنجارشکنی
زرین زردار، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در ادامه نشست به سخنرانی پرداخت. وی در ابتدا با اشاره به سبک‌های خودمراقبتی در ایران و دست کم گرفتن خودمراقبتی در جوامع را گفت: «برای مثال جامعه تقدیرگرا جامعه‌ای است که چندان به خودمراقبتی خود نمی‌پردازد و پیام‌های خودمراقبتی را به خوبی دریافت نمی‌کند.
همچنین در فرهنگ‌هایی با ویژگی‌های فرهنگ مردانه و سیر دشوار گفت‌وگو، ظرفیت اندک تحمل ابهام، اولویت دستاورد بر فرآیند، توانش زبانی و ادراک خطر، پزشکی مدرن مجال کمتری پیدا می‌کند و مردم بیشتر به سمت شفادهنده‌ها و تقدیر می‌روند.»
عبدالوهاب صدیقی دیگر سخنران این نشست به بررسی و تحلیل کامنت‌های اینستاگرامی مخاطبان ایرانی و افغانستانی پرداخته بود. وی در این زمینه گفت: «کامنت‌هایی که بیشتر هنجارهای اجتماعی را می‌شکنند، زمینه بحث‌های گسترده‌تر را فراهم می‌کند و ممکن است سبب ابجاد تنش بین مخاطبان شود.»
پایان پیام
کد خبر : 239996 ساعت خبر : 1:01 ب.ظ