گلونی

ماهی سونگ را بشناسید؛ آبزی بزرگ رودخانه‌ها

ماهی سونگ را بشناسید

ماهی سونگ را بشناسید

به گزارش گلونی ماهی سونگ گونه‌­های متعلق به خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و زیرخانواده باربوس­‌ماهیان (Barbinae) بوده که به سبب داشتن اندازه بزرگ، سری باریک و شبیه به اردک­‌ماهیان، داشتن دو جفت سبیلک در اطراف دهان، خار بزرگ مضرس و دندانه­‌دار در باله پشتی و لب­‌های نسبتاً ضخیم تمایز داده می­‌شود.

رنگ بدن این ماهی نقره­‌ای تا سبز زیتونی است. این گونه بومی حوضه­‌های آبریز دجله و فرات و کشورهای ایران، عراق، سوریه و ترکیه است.

در ایران این گونه عمدتاً در حوضه دجله (استان­‌های لرستان، خوزستان، فارس و بوشهر) پراکنش دارد. زیستگاه این گونه شامل رودخانه­‌های بزرگ و سدها در گودال­‌های عمیق و قسمت­‌های میانی رودخانه است.

تصویر زیر محدوده پراکندگی ماهی سونگ که شامل حوضه­‌های آبریز رودخانه­‌های دجله و فرات می­‌شود را نشان می‌دهد. (منبع: gbif)

اندازه ماهی سونگ تا 230 سانتی‌‌‌‌متر و وزن بیش از 150 کیلوگرم گزارش شده که از بزرگترین کپورماهیان باقی‌‌‌‌مانده جهان به شمار می‌‌‌‌رود.

طول عمر این گونه حداقل 17 سال گزارش شده است. بلوغ جنسی در طول بالای یک متر (احتمالا در ماده‌‌‌‌ها 10 سالگی و در نرها 4 سالگی) رخ داده و زمان زیادی برای بلوغ آن لازم است.

بر این اساس توانایی بازسازی جمعیت این گونه پایین بوده و چیزی حدود 4/5 الی 14 سال زمان برای دو برابر شدن جمعیت ماهی سونگ نیاز است.

این ماهی در آب‌‌‌‌های شیرین مهاجرت کرده و برای تخم‌‌‌‌ریزی به رودهای تغذیه کننده تالاب‌‌‌‌ها و دریاچه‌‌‌‌ها (طبیعی یا مصنوعی) مهاجرت می‌‌‌‌کنند.

زمان تولید مثل از اسفند تا اردیبهشت در دمای 24  درجه سانتی‌‌‌‌گراد بر روی بسترهای قلوه‌‌‌‌سنگی رودخانه و نواحی کم‌‌‌‌عمق دریاچه‌‌‌‌ها بر روی بستر‌‌‌‌های سنگربزه‌‌‌‌ای اتفاق می‌‌‌‌افتد.

تخم‌‌‌‌ریزی به صورت یک جا و یک مرتبه صورت گرفته و میزان تخم تولید شده توسط ماهی ماده چیزی حدود 600 هزار عدد تخمین زده شده است.

تغذیه این ماهی عمدتاً شامل ماهیان شده اما از بی‌‌‌‌مهرگانی چون سخت پوستان، حشرات آبزی، زئوپلانکتون‌‌‌‌ها و حتی فیتوپلانکتون‌‌‌‌ها و همچنین پرندگان نیز تغذیه می‌‌‌‌کنند.

ماهی سونگ به دلیل صید بیش از حد به ویژه  به علت استفاده از روش‌‌‌‌های نامعمول همچون الکتورشوکر، مواد منفجره و مواد سمی دچار کاهش جمعیت شده است.

همچنین عواملی چون آلودگی آب‌‌‌‌، سدسازی (انسداد مسیرهای مهاجرتی)، برداشت زیاد آب و کاهش منابع آبی از جمله دیگر تهدیدات این گونه به شمار می‌‌‌‌آیند. این گونه دارای ارزش صیادی بالا بوده و همچنین پتانسیل آبزی‌‌‌‌پروری نیز دارد.

 

وضعیت حفاظتی این گونه توسط تخمین های اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) آسیب پذیر (Vulnerable) گزارش شده است.

منابع تصاویر: وبسایت شخصی برایان کد و ماهیان بزرگ در دنیا

نویسنده: میلاد خسروی کارشناسی ارشد بیوسیستماتیک جانوری 

جهت مطالعه بیشتر:

  1. کیوانی، ی.، نصری، م.، عباسی، ک.، عبدلی، ا. 1395. اطلس ماهیان آب‌های داخلی ایران. انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست. صفحه 67.
  2. عبدلی، ا. 1396. راهنمای میدانی ماهیان آب‌های داخلی ایران. انتشارات ایران‌شناسی. صفحه 120.
  3. Coad, B. W., 2021. The freshwater fishes of Iran. Retrieved September, 6, 2021. Brian W. Coad personal website. From www.Briancoad.com. Version (22 March 2020)
  4. Freyhof, J. 2014. Luciobarbus esocinus. The IUCN Red List of Threatened Species 2014: e. T19378572A19848902. Downloaded on 05 September 2021.
  5. Froese, R. and D. Pauly. Editors. 2021. FishBase “Luciobarbus esocinus”. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, version (06/2021).

پایان پیام

خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید

خروج از نسخه موبایل