سفری به بزرگترین جنگل های دنیا
به گزارش گلونی جنگل‌ها ریه‌های زمین و حافظان این سیاره هستند. هر موجودی روی کره زمین به طریقی به وجود جنگل‌ها نیازمند است.
جنگل‌ها علاوه بر تولید اکسیژن اکوسیستم زمین را حفظ می‌کنند، تغییرات آب و هوایی را کنترل می‌کنند و مکانی برای رشد گونه‌های گیاهی و جانوری هستند و به ما یادآوری می‌کنند که چقدر سیاره ما زیباست.
بر اساس گزارش «وضعیت جنگل های جهان ۲۰۲۰» فائو جنگل‌ها ۳۱ درصد از سطح زمین را پوشانده‌اند. ۸۰ درصد از تنوع زیستی روی زمین در جنگل‌ها وجود دارند.
این گزارش تاکید می‌کند که درحالی که ۴.۰۶ میلیارد هکتار جنگل در دنیا وجود دارد این جنگل‌ها به طور متوازن در دنیا نروییده‌اند.
در سال‌های اخیر با گسترش تمدن انسانی کیلومترها از مساحت جنگل‌ها تخریب شده‌اند و ادامه نرخ بالای تخریب جنگل‌ها باعث از بین رفتن تنوع زیستی و تغییرات آب و هوایی شود.
در ادامه شما را با بزرگترین جنگل‌های دنیا که در دنیای مدرن به عنوان آخرین قطعات بازمانده از طبیعت بکر بجا مانده اند آشنا میکنیم.
توجه کنید که در گزارش‌های مختلف در سایت‌های مختلف گاهی تفاوت‌هایی جزیی و یا فاحش در مساحت جنگل‌ها وجود دارد که می‌تواند به دلیل نوع تقسیم‌بندی و یا تعاریف متفاوت آنها از جنگل باشد.
ما تلاش کردیم تا با مقایسه مطالب موجود در وب از قابل اعتمادترین منابع اطلاعات را جمع آوری کنیم. آنچه که در ادامه می‌خوانید از سایت‌های World Wildlife Fund و Leverage Edu جمع آوری شده است.
جنگل آمازون، آمریکای جنوبی
جنگل بکر آمازون در آمریکای جنوبی قسمت‌هایی از ۹ کشور شامل برزیل، بولیوی، کلمبیا، اکوادور، گویان فرانسه، گویان، پرو، ونزوئلا و سورینام را پوشانده است.
بیش از ۳۵۰ قومیت در این جنگل زندگی می‌کنند.
مساحت این جنگل به طور تقریبی ۵.۵ میلیون کیلومتر مربع است.
جنگل آمازون بیشترین تنوع زیستی را دارد. این جنگل زیستگاه جگوار، مکائو، دلفین رودخانه آمازون، میمون عنکبوتی سیاه و غورباقه زهرآگین است.
از هر ده نوع گونه [جانوری یا گیاهی] شناخته شده روی کره زمین یکی از آنها در آمازون یافت می‌شود.
مساحت این جنگل با مساحت نیمی از تمام جنگل‌های گرمسیری دنیا برابری می‌کند.
رودخانه آمازون، دومین رودخانه بلند دنیا بعد از رودخانه نیل، به طول تقریبی ۶۴۰۰ کیلومتر، در این جنگل جاری است.
ارتباط واضحی بین سلامت کره زمین و این جنگل وجود دارد. این جنگل بارانی ۹۰ تا ۱۴۰ میلیارد تن از کربن جهان را در خود نگه می‌دارد که به حفظ تعادل اقلیمی این منطقه و دنیا کمک می‌کند. تخریب جنگل آمازون باعث آزاد شدن مقدار زیادی از این کربن و ایجاد تاثیرات منفی گسترده‌ای بر اقلیم دنیا می‌شود.
این جنگل منزل و ماوای ۴۰ هزار گونه گیاهی، ۱۳۰۰ گونه پرنده، ۲۲۰۰ گونه ماهی، ۴۲۷ گونه پستاندار، ۴۳۰ گونه دوزیست، ۳۸۰ گونه خزنده، و بیش از ۲.۵ میلیون انواع حشره است.
آمازون ۲۰ درصد از اکسیژن زمین را تامین می‌کند و این به تنهایی برای درک اهمیت وجود این جنگل کافی است.
متاسفانه این جنگل، که میلیون‌ها سال عمر دارد، در حال حاضر از قبل کوچکتر شده است و ۲۰ درصد از گونه‌های جانوری و گیاهی‌اش را از دست داده است.
بزرگترین جنگل های دنیا؛ جنگل بارانی کنگو، آفریقا
جنگل بارانی کنگو در جایگاه دوم بعد از آمازون قرار گرفته است. این جنگل در شش کشور کامرون، جمهوری مرکزی آفریقا، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، گینه استوایی و گابن کشیده شده است.
حوضه کنگو یکی از مهمترین مناطق حیات وحش در دنیاست. با مساحتی بیش از ۲ میلیون کیلومتر مربع این جنگل از ایالت الاسکا نیز بزرگتر است و دومین جنگل گرمسیری دنیا محسوب می‌شود.
بیش از ۵۰ هزار سال است که انسان‌ها در این منطقه زندگی می‌کنند. حوضه کنگو میزبان بیش از ۷۵ میلیون نفر است. تقریبا ۱۵۰ قومیت مختلف در این منطقه زندگی می‌کنند.
این جنگل شامل گرم دشتها، رودخانه‌ها و باتلاقهای فراوانی است و زیستگاه مناسبی برای گوریل‌ها، بوفالوها و فیلهاست.
به طور تقریبی بیش از ۱۰ هزار گونه گیاه گرمسیری در حوضه کنگو وجود دارد که ۳۰٪ آنها فقط به این منطقه تعلق دارند و در سایر نقاط جهان یافت نمی‌شوند. ۴۰۰ گونه از انواع پستانداران و ۷۰۰ گونه ماهی در این منطقه وجود دارند.
در این جنگل ۶۰۰ گونه درخت، ۱۰۰۰ گونه حیوان، و بیش از ۱۰۰۰ گونه پرنده زندگی می‌کنند. این جنگل همچنين محل گذر رودخانه کنگو، دومین رودخانه بزرگ در آفریقاست.
این جنگل همچنین محل زندگی هر سه نوع گونه گوریل یعنی گوریل سرزمین‌های پست (lowland gorilla) گونه در معرض انقراض گوریل کوهی (mountain gorilla) و گونه بومی گوریل سرزمین‌های پست شرقی (eastern lowland gorilla) است.
جنگل بارانی گینه نو
سومین جنگل بزرگ دنیا جنگل بارانی گینه نو است. مناطق کمی در دنیا می‌توانند با تنوع زیستی این منطقه رقابت کنند. این منطقه که شامل جنگل‌های بارانی گرمسیری و جنگل‌های حراست، میزبان منحصر به فردترین حیوانات و گیاهان است.
این جنگل بین دو کشور پاپوآ گینه نو از شرق و استان‌های اندونزیایی پاپوآ و ایریان جایا غربی از سمت غرب مشترک است. این جزیره تنها ۱٪ از مساحت دنیا را شامل می‌شود در حالیکه حداقل ۵٪ از گونه‌های جانوری و گیاهی کره زمین را در خود جای داده است. دو سوم این گونه‌ها تنها در گینه نو یافت می‌شوند.
کانگروهایی که از درخت بالا می‌روند، موش‌های گوشت خوار، کبوترهای بزرگ و موش‌هایی بزرگ تر از گربه‌های اهلی و گونه‌هایی بسیار متفاوت از ارکیده که در دیگر نقاط دنیا پیدا نمی‌شوند در این منطقه وجود دارند.
متاسفانه قطع غیرقانونی درخت‌ها، فعالیت معادن، قاچاق غیر قانونی حیات وحش و کشاورزی خصوصا نخل روغنی این جنگل‌ها را تهدید می‌کند.
جنگل معتدل بارانی والدیویَن، امریکای جنوبی
جنوب شیلی که توسط قله‌های آند و آتشفشانی برفی احاطه شده است زیستگاه بزرگترین و قدیمی‌ترین درختان جهان است. آب‌های پربار این منطقه محل زندگی نهنگ‌های آبی و سایر آبزیان است.
جنگل والدیویَن که چهارمین جنگل بزرگ دنیاست در ساحل غربی جنوب شیلی واقع شده و تا آرژانتین کشیده شده است. این جنگل تنها جنگل بارانی معتدل در آمریکای جنوبی و دومین جنگل بزرگ معتدل بارانی در دنیاست.
این جنگل زیستگاه درخت آلرس (Fitzroya cupressoides) است که ارتفاع آن تا ۱۱۵ متر می‌رسد و بیش از ۳۰۰۰ سال عمر می‌کند. همچنین درخت معمای میمون (Araucaria araucana) نیز بومی این منطقه است.
این جنگل محل زندگی برخی گونه‌های گیاهی و جانوری اگزوتیک (خاص و عجیب) مانند Chusquea quila (نوعی بامبو)، nacla (گیاهی شبیه به ریواس که البته به این خانواده تعلق ندارد)، southern pudú (کوچکترین گوزن دنیا)، kodkod (کوچکترین گربه امریکای جنوبی) و حتی Copihue (گل ملی شیلی) است.
این جنگل یکی از جنگل‌های بارانی دنیاست که یخچال‌های طبیعی نیز دارد.
سایر جنگل های بزرگ دنیا
در بیشتر منابع چهار جنگل اشاره شده جزو بزرگترین جنگل‌های دنیا نام برده شده‌اند اما پس از آنها تفاوت‌هایی در لیست‌های مختلف جنگل‌های بزرگ دنیا وجود دارد.
در ادامه شما را با چند جنگل بزرگ دیگر دنیا آشنا میکنیم.
جنگل تونگاس، آمریکای شمالی
در برخی از منابع جنگل ملی تونگاس به عنوان پنجمین جنگل بزرگ دنیا معرفی شده است. این جنگل معتدل بارانی بزرگترین جنگل ملی ايالات متحده است و میزبان تنوع زیستی عظیمی از گونه‌های گیاهی و جانوری است.
این جنگل ملی راه معیشت ۷۵۰۰۰ نفر است و شامل جزیره‌ها، کوه‌ها، یخچال‌های طبیعی و … است.
جنگل ملی تونگاس زیستگاه بزرگترین جمعیت bald eagle (عقاب‌های سرسفید) و انواع خرس‌های قهوه‌ای، moose (موس یا گوزن شمالی)، گرازماهی‌ها، نهنگ‌های گوژپشت، بزهای کوهی، نهنگ‌های قاتل، سمور دریایی، فُک‌ها، خرس‌های سیاه، و گرگ‌هاست.
بزرگترین جنگل های دنیا؛ جنگل شی شوانگ بانا، چین
جنگل بارانی شی شوانگ بانا ۱۶٪ تنوع گیاهی چین را در خود جای داده است و ۵۰۰۰ گونه گیاهی آونددار در این جنگل وجود دارد این جنگل برای اکوسیستم چین اهمیت بالایی دارد و زیستگاه قسمت اعظمی از پرندگان، پستانداران، خزندگان و دوزیستان چین است.
برخی از گونه‌های اصلی این جنگل شامل فیل آسیایی، طاووس سبز، و ببر هندوچین هستند.
جنگل حرایی سونداربانس
گلونی در جست و جوهای خود در سایت‌های مختلف در مورد بزرگترین جنگل‌های دنیا متوجه اندکی تفاوت در لیست‌های مختلف شد اما پنج جنگل نامبرده در این گزارش همگی جنگل‌های معتدل بارانی (temperate rainforest) و یا بارانی (rainforest) هستند.
اما در برخی از لیست‌های بزرگترین جنگل‌های جهان جنگل سونداربانس، که جنگلی حرایی در بنگلادش است و به عنوان بزرگترین جنگل حرای تک‌قطعه‌ای در جهان شناخته می‌شود قبل از جنگل شی شوانگ بانا قرار گرفته است.
این جنگل در فهرست میراث جهانی طبیعی یونسکو به ثبت رسیده است و همچنین در فهرست عجایب هفتگانه طبیعت به آن اشاره شده است.
جنگل های ایران
شاید یکی از غایبان اصلی لیست های جست و جو شده جنگل‌های ایران باشند و ممکن است دلیل این غیبت عدم وجود اطلاعات کافی در مورد جنگل‌های ایران و معرفی آنها به دنیا باشد.
جنگل‌های ایران با وجود تنوع زیستی و غنی کمتر در دنیا شناخته شده‌اند و معمولا کشور ما در دنیا کشوری با اقلیم گرم و خشک شناخته می‌شود در حالیکه جنگل‌های هیرکانی با قدمتی چند میلیون ساله در امتداد دریای خزر در مسیری به طول ۸۵۰ کیلومتر کشیده شده است و زیستگاه درختانی کهن و گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی است.
هیرکانی همچنین در فهرست میراث جهانی طبیعی یونسکو به ثبت رسیده است.
در مطالب بعدی به معرفی جنگل‌های ارزشمند ایران نیز خواهیم پرداخت.
پیشگیری از آتش سوزی جنگل چگونه امکان پذیر است؟
پایان پیام
ترجمه و تنظیم: مریم قره‌گزلو
خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید