گلونی

اقوام لولوبی و سنگ نگاره آنوبانی نی؛ نخستین در ایران

سنگ نگاره آنوبانی‌نی؛ نخستین سنگ‌نگاره ایران در دل کوهستان

سنگ نگاره آنوبانی‌نی؛ نخستین سنگ‌نگاره ایران در دل کوهستان

اقوام لولوبی و سنگ نگاره آنوبانی نی

به گزارش گلونی گذشته چراغ راه آینده است. تا زمانی‌که ملتی تاریخ خود را نشناسد، چه جای امید که برای آینده‌اش تدبیری بیندیشد؟

چراکه وضعیت حال یک سرزمین بسان حلقه‌های یک زنجیر طولانی به گذشته‌اش متصل است و بی‌شک از آینده نیز منفک نخواهد بود.

تاریخ خود مؤید این مطلب است که هرگاه انسان‌هایی نسبت به سرگذشت مملکت‌شان نامهربان و نامأنوس بوده‌‌اند، محکوم شده‌اند به از دست دادن عزت ملی و فرهنگی و بی‌هویتی!

از این جهت در این سلسله نوشتارها قصد داریم عزت و هویت ایرانی و ملی را در لابه‌لای صفحات خاک گرفته تاریخ جستجو کنیم.

قسمت پنجم- نخستین سنگ‌نگاره ایران در دل کوهستان

فرمان شاهان و فرمانروایان و فتح سرزمین‌ها و پیروزی‌ها را در دل کوه می‌‌کنند که تا دنیا، دنیاست و کوه پابرجا و استوار، قصه برتری و کامیابی‌هایشان نیز بر ستیغ کوه باقی بماند.

اما این داستان پادشاهی است که نه تنها غلبه و پیروزی‌اش را با نگاشت آن روی سنگ، جشن گرفت بلکه هر آن کس که دست به محو اثر بزند را نیز نفرین کرد.

«آنوبانی‌نی» یکی از پادشاهان بومی باستان که در حدود ۴۰۰۰ سال پیش بر اقوام «لولوبی» که در بخش‌های کوهستانی غرب ایران از جمله کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی امروزی زندگی می‌کردند، حمکرانی کرد.

از اقوام لولوبی و نوع زندگی‌شان چیز زیادی در دسترس نیست به جز یک سنگ‌نگاره از «نَرامسین» پادشاه قدرتمند امپراطوری «اَکَد» در عراق کنونی که او نیز غلبه خود را بر لولوبی‌ها با نقشی بر سنگ به تصویر درآورد.

اقوام لولوبی و سنگ نگاره آنوبانی نی

محسن ظهوری از عصر ایران گزارش می‌دهد:

نماشای گلونی را دنبال کنید

سنگ‌نگاره آنوبانی‌نی، نخستین سنگ‌نگاره به جا مانده از تاریخ ایران است که بعد از شکست سخت از اکدی‌ها، به نشان پیروزی در جنگی که نمی‌دانیم چیست، بر کوه کنده شد.

شاه سلاح به دست، استوار ایستاده است و پای خود را بر شکم یک اسیر گذاشته و در زیر آنها نیز شش اسیر دست بسته دیگر دیده می‌شود.

در برابر شاه، ایزدبانویی باستانی که در کتیبه سنگ‌نگاره «ایشتار» نامیده می‌شود، قرار دارد.

ایشتار خدای مهم منطقه بین‌النهرین بود که برای اکدی‌ها و آشوری‌ها سرچشمه برکت و پیروزی و قبل‌تر از آن با نام «اینانا» برای اقوام سومری، ایزد جنگ و باروری.

ایزدبانو ریسمان دو اسیر زانو‌زده را در دست راست و با دست چپ حلقه‌ای را رو به شاه گرفته که در دست اکثر خدایان باستان می‌بینیم و احتمال داده‌اند که نشان از فرمانروایی بر زمان است.

این پیروزی و کامیابی توسط خدای خورشید و عدل، «شَمَس» که بالای سر پادشاه و ایزدبانو نقش بسته است، نظاره می‌شود.

پایین سنگ‌نگاره و در زیر پای ایشتار، کتیبه‌ای به خط اکدی وجود دارد:

«آنوبانی‌نی پادشاه توانای لولوبی، نقش خود و ایشتار را در کوه پاتیر رسم کرد و آنکس که این لوح را محو کند به نفرین و لعنت آنو، آنوتوم، بَعَل، بَلید، رامان، ایشتار، سیم و شمش گرفتار باد و نسل او بر باد رود».

پژوهشگران براین باورند که این سنگ‌نگاره، الهام‌بخش داریوش هخامنشی در نگاشت سنگ‌نگاره بیستون در حدود ۲۰۰۰ سال پیش بوده است.

نقشی که گوشه‌ای کوچک از تاریخ ایران‌زمین را در ستیغ کوه به تصویر کشید، گرچه محو کننده خود را نفرین کرد اما از آسیب گذشت ایام به دور نمانده است و به مرور محو و تار می‌شود.

قسمت‌های قبل را از این لینک مشاهده کنید

پایان پیام

نویسنده: بهاره حاصلیان

خرید از سایت‌های معتبر با کد تخفیف گلونی
کلیک کنید

خروج از نسخه موبایل