شاهین بحری سریع ترین حیوان است

در ۹ آذر ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی در کتاب اطلس پرندگان ایران که سازمان حفاظت از محیط زیست منتشر کرده است درباره بحری آمده است:

ویژگی‌های ظاهری: طول بدن ۳۶ تا ۴۸ سانتی‌متر و گستردگی بال‌ها ۹۵ تا ۱۱۰ سانتی‌متر است.

شاهینی درشت‌جثه که به واسطه سرعت حیرت‌آور خود در هنگام شکار در میان پرندگان شكاری مشهور است.

نر و ماده تا حد زیادی همشكل (ماده به مقدار قابل توجهی بزرگتر) و فاقد تغییرات فصلی هستند.

در پرنده نر بالغ روتنه خاکستری سربی و شاهپرهای پرواز تیره‌تر از روتنه است.

گونه‌ها و گلوی سفید و خط شاربی پهن سیاه دارد كه نسبت به سایر شاهین‌ها چشمگیرتر و مشخص‌تر است و با تارك سر سیاه، شبیه به كلاهخود به نظر می‌رسد.

زیرتنه سفید مایل به نخودی، پوشپرهای زیر بال‌ها روشن با راه‌راه عرضی تیره و شاهپرهای پرواز روشن و در نوك بال‌ها تیره‌تر هستند.

پرنده ماده نسبت به نر بدنی قهوه‌ای‌تر، دمگاه تیره‌تر، لكه‌های تیره بزرگتر و برجسته‌تر روی سینه و راه‌راه ضخیمتری در پهلوها و روی ران‌ها دارد.

پرنده نابالغ به واسطه سر و ر وتنه قهوه‌ا ی تیره و زیرتنه كرم رنگ با راه‌راه طولی قهوه‌ای مشخص -كه از سینه تا شكم امتداد دارد- از بالغ‌ها به خوبی قابل تشخیص است.

ویژگی‌های زیستی

در زیستگاه‌های متنوعی از دشت‌های باز تا نواحی كوهستانی دیده می‌شود ولی از نواحی جنگلی، تالاب‌های با پوشش گیاهی متراكم و نواحی با فعالیت‌های متمركز انسانی دوری می‌كند.

پروازی قدرتمند، سریع و مستقیم با بال‌زدن‌های قوی دارد و با بال‌هایی صاف و دمی گسترده بال‌بازروی و گاهی درجا بال‌زنی می‌كند.

بحری معمولا بر فراز اراضی باز و آب‌ها و به ندرت در حاشیه نواحی جنگلی به شكار می‌پردازد و اغلب طعمه‌های خود را در حال پرواز شكار می‌كند.

همچنین با پرواز دایره‌ای شكل در آسمان و یا از محل نشیمنگاه طعمه خود را روی زمین جستجو می‌کند و با بال‌هایی جمع شده و با سرعت بسیار زیاد (معمولا كمتر از ۱۴۰ كیلومتر در ساعت) به سویش حمله می‌كند.

از گونه‌های متنوع و در اندازه‌های مختلف از پرندگان، از «تاج طلائی» تا «حواصیل خاكستری» و غازها تغذیه می‌كند.

جوجه‌آوری از اواسط اسفند آغاز می‌شود.

تك همسر است و آشیانه‌اش گودی كوچك و فاقد مواد گیاهی است كه آن را در لبه پرتگاه‌ها و بیرون‌زدگی‌های صخره‌ای و به ندرت روی برآمدگی‌هایی در سطح زمین‌های لخت یا در لبه ساختمان‌های بلند و برج‌ها بنا می‌كند.

معمولا سه تا چهار و گاهی دو تا شش تخم نیمه بیضی تا بیضی كوتاه، كرم یا نخودی، با خال‌های قرمز یا قرمز بلوطی و به ابعاد ۴۰.۹ × ۵۲ میلی‌متر می‌گذارد.

تفریخ تخم‌ها ۲۸ تا ۲۹ روز طول می‌كشد.

جوجه‌ها در بدو تولد تا حدودی پوشیده از كرك، تا حد زیادی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند و از طریق منقار به منقار توسط پرنده ماده تغذیه می‌شوند.

پرورش جوجه‌ها ۳۵ تا ۴۲ روز به طول می‌انجامد.

پراکنش و فراوانی

زیرگونه تیره رنگ F.p.brookei گاهی در تابستان‌ها در شمال كشور از آذربایجان به سمت شرق تا البرز و شمال خراسان حضور می‌یابد و به تعداد اندكی در این نواحی جوجه‌آوری می‌كند.

همچنین زیرگونه F.p. peregrinus به صورت معمول در نواحی جنوبی دریای کاسپین زمستان‌گذرانی می‌كند.

زیرگونه F.p. calidus نیز با بدن كمرنگتر، جلو پیشانی مایل به سفید، نوار گونه‌ای نازك سیاه رنگ، سینه سفید و نوارهایی روی شكم و ران‌ها و همچنین زیرگونه F.p. peregrinus به تعداد اندك در امتداد سواحل استان‌های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان زمستان‌گذرانی می‌كند.

وضعیت حفاظت: در ضمیمه I کنوانسیون منع تجارت بین‌المللی گونه‌های در معرض انقراض (CITES) قرار دارد.

در ایران نیز جزء پرندگان در معرض خطر انقراض معرفی شده و دارای ارزش حفاظتی است.