مراغه شهری تاریخی به قدمت دایناسورها

در ۲۷ بهمن ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی مراغه در شمال غرب ایران درست در کنار رود صوفی‌ چای و دامنه جنوبی کوه سهند کمی‌ آن‌سو‌تر از دریاچه ارومیه آرام گرفته است.

این شهر از شمال به تبریز نزدیک است و از غرب از طریق بناب به دریاچه ارومیه می‌رسد.

دو شهر هشترود و میانه هم در شرق این شهر قرار دارد.

مراغه اگرچه اعتبار تاریخی‌اش را از دوران حضور خواجه نصیرالدین توسی و دوره ایلخانان می‌گیرد اما یادگارهایی که در شهر قرار دارد نشان از سابقه بسیار طولانی آن دارد.

در سال ۱۸۴۰ کنسول روسیه در تبریز مقدار زیادی سنگواره و استخوان کشف کرد که نشان می‌داد حیات در این شهر بیشتر از پنج میلیون سال بوده است.

در نقشه جهان بطلمیوس شهری به نام مارکیانا وجود دارد که تقربیا همان جایی است که ما امروز به اسم مراغه می‌شناسیم.

جغرافیدان یونانی البته در کتابش هم، این اسم را در نام دریاچه بزرگ این منطقه یعنی دریاچه ارومیه تکرار می‌کند.

کسروی یکی از پژوهشگران مشهور ایرانی است که ریشه نام مراغه را در لغت مراوا یا ماراوا جست‌وجو کرده که در زبان و ادبیات ایران باستان به معنی جایگاه مادها بوده است.

این همان شهری است که در کتاب‌های جغرافی قرن سوم و چهارم هجری به افزاره روح یا افراه رود از آن یاد شده است.

مراغه شهری تاریخی به قدمت دایناسورها

یاقوت حموی، جغرافیدان مشهور قرن هفتم هجری در معجم‌البلدان، افراه رود را پایتخت سلسله‌هایی مانند اتابکان آذربایجان می‌داند.

این شهر در زمان مادها یکی از شهرهای مهم ایران بود.

منابع تاریخی نوشته‌اند، زمانی که مارک آنتونی، سردار روم پایتخت آتروپاتکان یا همان آذربایجان امروزی را در دوران اشکانیان محاصره کرد این شهر را تسخیر کرد، مراغه در سال ۲۲ هجری توسط مسلمانان فتح شد و جز یک روایت غیر‌قابل تایید که در دوره‌ای افشین سردار ایرانی در آن حکومت کرد تا سال ۶۱۸ خیلی در تاریخ رد‌پایی ندارد.

در این سال بود که با حضور مهمانان ناخوانده سرنوشت این شهر آرام دچار تلاطم شد، چنگیزخان مغول در سال ۶۱۶ به بهانه کشته شدن بازرگانان و فرستادگانش به دربار خوارزمشاه، به ایران حمله کرد.

سپاه‌ خان‌ مغول در صفر ۶۱۸ به دروازه‌های مراغه رسید و این شهر را بعد از یک هفته درگیری و خونریزی و غارت و سوزاندن تصرف کرد.

مراغه تا حمله دوم مغولان در ۶۵۶ در دوران هلاکو چندبار میان خوارزمشاهیان و خان‌های مغول دست به دست شد.

هلاکو‌خان مغول در سال ۶۵۶ با حمله وسیع با تسخیر بغداد و کشتن المعتصم بالله خلیفه بغداد در صفر همان سال به سمت آذربایجان آمد.

او که از دشت‌های آسیای مرکزی آمده بود وقتی به مراغه رسید مفتون آب و هوا و آبادانی این شهر شد و حکومت ایلخانان را در این شهر بنیان گذاشت و از این به بعد بود که مراغه پایتخت ایلخان مغول شد.

در کنار او عطاملک جوینی و خواجه نظام‌الملک توسی قرار داشتند.

هلاکو در شب یکشنبه ۱۹ ربیع‌الثانی ۶۶۳ برابر با ۲۷ بهمن ۶۴۳ شمسی درگذشت و با مرگش پایتختی هم از مراغه به همراه آباقا‌ جانشینش رخت بربست.

با این حال مراغه با وجود رصد‌خانه مشهورش شهر علم و دانش باقی ماند‌؛ رصد‌خانه‌ای که حالا یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر است.