منشا احتمالی سیزده به در را باید در کجا جست و جو کرد؟
به گزارش گلونی دکتر کامران کشیری درباره منشا احتمالی سیزده به در در صفحه اینستاگرام گروه چهرداد نوشت:
باید به این پرسش بپردازیم که منشا «سیزده به در» را در کجا باید جست و جو کرد؟
نخست اینکه نحوست عدد سیزده باوری بسیار رایج در جهان باستان بوده است.
این اعتقاد به یک قوم خاص محدود نبوده و بر سر منشا آن، بین پژوهشگران اتفاق‌نظر نیست.
شاید بتوان یک توجیه منطقی درباره علت نحس دانستن عدد سیزده را در تقویم‌های باستانی جست و جو کرد.
همانطور که همه می‌دانیم، مراسم نوروزی دوازده روز است. احتمالا همین عدد دوازده می‌تواند راهگشای ما باشد، چرا که ما را به یاد تقویم دوازده ماهه می‌اندازد.
ایجاد تقویم با مفاهیمی همچون تعریف سال و ماه، در کهن‌ترین نمونه‌های خود به تمدن‌های مصر باستان و بین النهرین باستان برمی‌گردد و می‌دانیم که آنها سال‌های دوازده ماهه و ماه‌های سی روزه داشته‌اند.
ایرانیان باستان نیز دست کم از دوره هخامنشی این تقویم یعنی سال دوازده ماهه با ماه‌های سی روزه را برگزیدند که نمونه آن را می‌توان در اسناد دوره هخامنشی همچون کتیبه بیستون دید.
پژوهشگرانی همچون زنده‌یاد مهرداد بهار، این دوازده روز مراسم نوروزی را نمادی از نظم کیهانی و تمثیلی از همان تقویم تنطیم شده به دوازده ماه سال می‌دانند.
به این ترتیب، روز سیزدهم -روزی که بلافاصله پس از این دوازده روز نمادین قرار گرفته- عملا به نوعی تابع آن نظم نیست، پس نحس و بدشگون دانسته می‌شود.
زنده‌یاد بهار مراسم «سیزده به در» را نمادی از تجسم «آشوب» کیهانی در برابر «نظم» کیهانی در دوازده روز اول سال می‌داند.
به عبارت دیگر نوروز و دوازده روز اول سال نماد نظم آفرینش هستند و روز سیزدهم نمادی از آشوب.
اگر این تحلیل درست باشد، علت اصلی نحوست عدد سیزده از همین جاست.
در نهایت به این جمع بندی می‌رسیم:
– باور به نحوست سیزده عقیده ای رایج در جوامع کهن از جمله ایران بوده است.
– احتمالا تقویم دوازده ماهه و قرار گرفتن عدد سیزده (نمادی از آشوب) درست پس از عدد دوازده (نمادی از نظم کیهانی) از دلایل منحوس دانسته شدن این عدد بوده است.
درباره سیزده به در و تفسیرهای آن به قلم کامران کشیری
پایان پیام
ایرانی‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
اینجا را ببینید