قدمت درخت سرخدار به بیش از ۱۰۰ میلیون سال پیش می رسد
به گزارش گلونی کمپینگ کاربردی طبیعت درباره قدمت درختان سرخدار در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
سرخدار، درختی سوزنی‌برگ با پوست فلس‌دار و سرخ‌قهوه‌ای که میوه‌هایش هم مثل یاقوت سرخ است و از چوب آن برای صنایع مختلف استفاده می‌شود.
درست است، داریم از درخت سرخدار (Taxus baccata) صحبت می‌کنیم که بومی ایران است و طبق مطالعات فسیل‌شناسی، بیشتر از ۱۰۰ میلیون سال قدمت دارد.
حتماً تعجب کردید که چطور درخت دیرینه‌ای مثل سرخدار رو برای مصرف چوبش از بین می‌برند!
تاریخچه تجارت این درخت در دنیا به قرون وسطی و اواخر قرن سیزدهم میلادی بر می‌گردد. در واقع سرخدار از زمان‌های قدیم مصرف و جایگاه خاصی بین مردم داشته است.
شواهد تاریخی نشان می‌دهد انسان‌های ماقبل تاریخ از چوب آن برای ساخت وسایل مختلف استفاده می‌کردند و چون برگ‌هایش ماده سمی دارد، سر نیزه‌های‌شان را به آن آغشته می‌کردند. حتی می‌گویند جنس این گیاه (Taxus) از معادل یونانی نیزه (taxon) آمده و لغت taxin به معنی زهرآلود هم با آن ارتباط دارد.
با این حال امروزه سرخدار جزو گونه‌های حفاظت‌شده دنیاست و از قطع‌شدنش جلوگیری می‌شود. ولی متأسفانه مصرف چوب آن در ایران، آن هم برای ساخت صنایع‌دستی و قلیان همچنان ادامه دارد و حالا در خطر انقراض است.
جالبه که سرخدار یا سیردار، با وجود سمی‌بودن، در دسته گیاهان دارویی هم قرار می‌گیرد. چون برگ و پوست آن حاوی ترکیبات تاکسول، مهم‌ترین داروی طبیعی ضدسرطان است و در هند و ژاپن به عنوان داروی ضدعفونی‌کننده و آرامبخش استفاده می‌شود.
این شاهکار جنگلی را می‌توانید به صورت طبیعی در ارتفاعات و دره‌های گرگان، خصوصاً سیاه‌رودبار و علی‌آباد کتول و همچنین دره بین نوشهر و چالوس و منطقه تالش ببینید.
منابع:
اسکندری، مجید، راهنمای میدانی طبیعت‌گردی با گیاهان ایران، انتشارات ایران‌شناسی، 1395.
مصدق، احمد، درخت سرخدار، نشریه محیط‌شناسی، شماره ۲۸، ۱۳۸۰.
منشا جمعیت سرخدار در اروپا از جنگل هیرکانی بوده است
پایان پیام
ایرانی‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
اینجا را ببینید