ترقی و تمدن و نجات مملکت به قلم سید حسن تقی زاده
ترقی و تمدن و نجات مملکت به قلم سید حسن تقی زاده
به گزارش گلونی در کانال بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار بخشی از نوشته حسن تقی زاده در مجله آینده منتشر شده است. تقی زاده نوشته است:
«شکی نیست که صحبت ترقی و تمدن و نجات مملکت و اصلاحات در ایران با مشروطیت شروع و از آن ناشی شد و آن تکانی که مملکت در سنه ۱۳۲۴ قمری خورد مبدأ این نهضت جدید گردید که هر قدر هم ضعیف است نسبتی با عهد «صلاح مملکت خویش خسروان دانند» ندارد و فرقش با آن عصر مثل فرق تاریک و روشنایی صبح است با ظلمت محض شب.
اگر این آزادی مبادله افکار در صلاح مملکت به‌کلّی از میان برود یا شبح کاذبی از آن باقی بماند، هیچ امیدی به نجات نمی‌ماند و هزاران تعلیمِ‌عالی‌دیده به قدر ندیم‌باشی منشأ اثر نمی‌شود و یک چاپلوس داد خود را از کهتر و مهتر می‌ستاند، ولی از آن طرف هیچ مسئله و هیچ‌یک از شئون ترقی هم به اندازه مشروطیت و آزادی سیاسی به اعلی درجه متناسب با میزان تعلیم عمومی نیست و موازی با آن بالا و پایین نمی‌رود و اگر ما بخواهیم در خط اصلاحات باقی بمانیم و امکان وصول به ترقّی و تمدّن را از دست ندهیم باید اساس مشروطیت خود را دودستی چسبیده حراست کنیم و دخالت ملّت را در حلّ و عقد امور مملکت مرعی داریم و برای داشتن آزادی سیاسی و مشروطیت هم باید قطعاً و ناچار پایه معرفت عامّه را بالا ببریم و برای این کار هم ناگزیر از سعی در تعلیم عمومی هستیم ورنه با هزار تدبیر و مجاهده و تشکیل احزاب سیاسی و فتوای علما و تحصّن در بقاع متبرکه و استمداد از ایلات این مرغ آزاد در این قفس تاریک باقی نخواهد ماند و قانون طبیعت تخلّف‌پذیر نخواهد بود.
پایه معرفت عمومی در ایران هم از عثمانی در عهد جلوس سلطان حمید و مشروطیت اول آن مملکت و از روسیه در زمان وزارت استالیپین بالاتر نیست. مگر عقل طبیعی و ذوق سلیم که از گاهی به گاهی خود را در این مملکت نشان داده است به داد ملت برسد و نهالی از این درخت بیست‌ساله باقی نگاه دارد تا به‌تدریج به نسبت انتشار تعلیم عمومی باز نشو و نمایی پیدا کرده تناور شود.»
آینده: سال اوّل (تیر ۱۳۰۴- آبان ۱۳۰۵)، مؤسس و مدیر مسئول دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۴۰۷ (شمارۀ ۷، بهمن‌ماه ۱۳۰۴)]
سیدحسن تقی زاده با چهره‌ای دوگانه
پایان پیام
کد خبر : 280132 ساعت خبر : 3:10 ب.ظ