تغییر اقلیم چیست؟
به گزارش گلونی تغییر اقلیم به تغییرات طولانی مدت دما و الگوهای آب و هوایی اشاره دارد. چنین تغییراتی به دلیل تغییرات در فعالیت خورشید یا فوران‌های آتشفشانی بزرگ می‌تواند طبیعی باشد.
اما از دهه ۱۸۰۰، فعالیت‌های انسانی محرک اصلی تغییرات آب و هوایی بوده است، که عمدتاً به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی مانند زغال سنگ، نفت و گاز بوده است.
سوزاندن سوخت‌های فسیلی باعث تولید گازهای گلخانه ای می‌شود که مانند پتویی که دور زمین پیچیده شده است، گرمای خورشید را به دام می‌اندازد و دما را افزایش می‌دهد.
گازهای گلخانه ای اصلی که باعث تغییرات آب و هوایی می‌شوند عبارتند از دی اکسید کربن و متان به عنوان مثال اینها از استفاده از بنزین برای رانندگی اتومبیل یا زغال سنگ برای گرم کردن ساختمان ناشی می‌شود.
پاکسازی زمین و قطع جنگل‌ها نیز می‌تواند دی اکسید کربن را آزاد کند. کشاورزی، نفت و گاز منابع اصلی انتشار متان هستند. انرژی، صنعت، حمل‌ونقل، ساختمان‌ها، کشاورزی و کاربری زمین از جمله بخش‌های اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای هستند.
انسان مسئول گرم شدن کره زمین است
دانشمندان علوم اقلیمی‌نشان داده اند که انسان تقریباً مسئول تمام گرمایش جهانی در ۲۰۰ سال گذشته است. فعالیت‌های انسانی مانند موارد ذکر شده در بالا باعث ایجاد گازهای گلخانه ای می‌شود که جهان را سریعتر از هر زمان دیگری در حداقل دو هزار سال گذشته گرم می‌کند.
میانگین دمای سطح زمین اکنون حدود ۱.۱ درجه سانتیگراد گرمتر از اواخر دهه ۱۸۰۰ (قبل از انقلاب صنعتی) و گرمتر از هر زمان دیگری در ۱۰۰۰۰۰ سال گذشته است.
دهه گذشته (۲۰۱۱-۲۰۲۰) گرم ترین دهه ثبت شده بود و هر یک از چهار دهه گذشته گرمتر از هر دهه قبلی از سال ۱۸۵۰ بوده است.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند تغییرات آب و هوایی عمدتا به معنای گرمتر شدن دما است. اما افزایش دما تنها آغاز داستان است. از آنجایی که زمین سیستمی‌است که در آن همه چیز به هم متصل است، تغییرات در یک ناحیه می‌تواند بر تغییرات در سایر مناطق تأثیر بگذارد.
پیامدهای تغییرات آب و هوایی در حال حاضر شامل خشکسالی‌های شدید، کمبود آب، آتش سوزی‌های شدید، افزایش سطح آب دریاها، سیل، ذوب شدن یخ‌های قطبی، طوفان‌های فاجعه بار و کاهش تنوع زیستی است.
مردم تغییرات آب و هوایی را به طرق مختلف تجربه می‌کنند
تغییرات آب و هوایی می‌تواند بر سلامت، توانایی رشد غذا، مسکن، ایمنی و کار ما تأثیر بگذارد. برخی از ما در حال حاضر در برابر تأثیرات آب و هوایی آسیب پذیرتر هستیم، مانند افرادی که در کشورهای جزیره ای کوچک و سایر کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند.
شرایطی مانند بالا آمدن سطح دریا و نفوذ آب شور به حدی پیش رفته است که کل جوامع مجبور به جابجایی شده اند و خشکسالی‌های طولانی مردم را در معرض خطر قحطی قرار می‌دهد. پیش بینی می‌شود در آینده تعداد افرادی که به دلیل حوادث آب و هوایی آواره شده اند افزایش یابد.
هر افزایش در گرمایش جهانی اهمیت دارد
در مجموعه‌ای از گزارش‌های سازمان ملل، هزاران دانشمند و بازبین دولتی توافق کردند که محدود کردن افزایش دمای کره زمین به بیش از ۱.۵ درجه سانتیگراد به ما کمک می‌کند از بدترین تأثیرات آب و هوایی اجتناب کنیم و آب و هوای قابل زندگی را حفظ کنیم. با این حال، سیاست‌های فعلی حاکی از افزایش ۳ درجه سانتیگراد دما تا پایان قرن است.
انتشار گازهای گلخانه‌ای که باعث تغییرات آب و هوایی می‌شود از هر نقطه از جهان می‌آید و همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما برخی از کشورها بسیار بیشتر از سایرین تولید می‌کنند. هفت کشور بزرگ به تنهایی (چین، ایالات متحده آمریکا، هند، اتحادیه اروپا، اندونزی، روسیه سفید، فدراسیون روسیه و برزیل) حدود نیمی‌از کل انتشار گازهای گلخانه ای جهان در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص دادند.
همه باید اقدامات برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی‌انجام دهند، اما مردم و کشورهایی که بیشتر تاثیر را در ایجاد این مشکل دارند مسئولیت بیشتری دارند و پیش از همه باید اقدام کنند.
ما با چالش بزرگی روبرو هستیم اما در حال حاضر راه حل‌های زیادی را می‌دانیم
بسیاری از راه حل‌های تغییر آب و هوا می‌توانند ضمن بهبود زندگی و حفاظت از محیط زیست، مزایای اقتصادی را به همراه داشته باشند. ما همچنین چارچوب‌ها و موافقت‌نامه‌های جهانی برای هدایت پیشرفت داریم، مانند اهداف توسعه پایدار ، کنوانسیون چارچوب سازمان ملل در مورد تغییرات آب و هوا و موافقت‌نامه پاریس.
سه دسته کلی از اقدامات عبارتند از: کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، انطباق با اثرات آب و هوا و تامین مالی وتنظیمات مورد نیاز.
تغییر سیستم‌های انرژی از سوخت‌های فسیلی به انرژی‌های تجدیدپذیر مانند خورشیدی یا بادی، انتشار گازهای گلخانه‌ای را که باعث تغییرات آب و هوایی می‌شود، کاهش می‌دهد. اما الان باید اقدام کنیم.
در حالی که تعداد فزاینده ای از کشورها متعهد می‌شوند تا سال ۲۰۵۰ میزان انتشار گازهای گلخانه ای را به صفر برسانند، انتشار گازهای گلخانه ای باید تا سال ۲۰۳۰ به نصف کاهش یابد تا گرمایش کمتر از ۱.۵ درجه سانتیگراد حفظ شود.
دستیابی به این به معنای کاهش شدید در استفاده از زغال سنگ، نفت و گاز است: بیش از دو سوم ذخایر اثبات شده سوخت های فسیلی امروزی باید تا سال ۲۰۵۰ در زمین نگهداری شود تا از سطوح فاجعه بار تغییرات آب و هوایی جلوگیری شود.
سازگاری با پیامدهای آب و هوایی از مردم، خانه‌ها، مشاغل، معیشت، زیرساخت‌ها و اکوسیستم‌های طبیعی محافظت می‌کند. تأثیرات فعلی و آنهایی که در آینده محتمل است را پوشش می‌دهد.
سازگاری در همه جا مورد نیاز خواهد بود، اما اکنون باید برای آسیب پذیرترین افراد با کمترین منابع برای مقابله با مخاطرات آب و هوایی اولویت بندی شود. نرخ بازده می‌تواند بالا باشد. به عنوان مثال، سیستم‌های هشدار اولیه برای بلایا، جان و مال را نجات می‌دهند و می‌توانند تا ۱۰ برابر هزینه اولیه مزایایی را به ارمغان بیاورند.
می‌توانیم صورت‌حساب را در حال حاضر پرداخت کنیم یا در آینده گران قیمت بپردازیم.
اقدامات اقلیمی‌مستلزم سرمایه گذاری‌های مالی قابل توجه توسط دولت‌ها و مشاغل است. اما عدم اقدام اقلیمی‌بسیار گرانتر است. یکی از گام‌های حیاتی این است که کشورهای صنعتی به تعهد خود مبنی بر ارائه ۱۰۰ میلیارد دلار در سال به کشورهای در حال توسعه عمل کنند تا بتوانند با اقتصادهای سبزتر سازگار شوند و حرکت کنند.
برای آشنایی با برخی از اصطلاحات فنی تر مورد استفاده در ارتباط با تغییرات آب و هوا، به فرهنگ لغت آب و هوا مراجعه کنید.
پایان پیام
تهیه و تدوین: مصیب شیرانی، پژوهشگر و فعال محیطزیست
منبع برای مطالعه بیشتر: https://climatepromise.undp.org