رابطه غذا و سلامت محیط زیست و تغییرات اقلیمی
به گزارش گلونی آنچه می‌خوریم و نحوه تولید آن غذا بر سلامت ما بلکه بر محیط زیست نیز تأثیر می‌گذارد.
غذا چه ربطی به تغییرات آب و هوایی دارد؟
آنچه می‌خوریم و نحوه تولید آن غذا بر سلامت ما بلکه بر محیط زیست نیز تأثیر می‌گذارد. غذا نیاز به رشد و فرآوری، حمل و نقل، توزیع، آماده‌سازی، مصرف و گاهی دفع دارد.
هر یک از این مراحل گازهای گلخانه‌ای ایجاد می‌کند که گرمای خورشید را به دام می‌اندازد و به تغییرات آب و هوایی کمک می‌کند.
حدود یک سوم از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از انسان به مواد غذایی مرتبط است. بزرگترین بخش گازهای گلخانه‌ای مرتبط با مواد غذایی از کشاورزی و استفاده از زمین حاصل می‌شود.
به عنوان مثال: اینها شامل
- متان حاصل از فرآیند گوارش گاو.
- اکسید نیتروژن از کودهای مورد استفاده برای تولید محصولات زراعی.
- دی اکسید کربن ناشی از قطع جنگل‌ها برای گسترش زمین‌های کشاورزی.
- سایر انتشارات کشاورزی ناشی از مدیریت کود، کشت برنج، سوزاندن بقایای محصول و استفاده از سوخت در مزارع است.
سهم بسیار کمتری از انتشار گازهای گلخانه‌ای مواد غذایی ناشی از موارد زیر است:
- یخچال و حمل و نقل مواد غذایی.
- فرآیندهای صنعتی مانند تولید کاغذ و آلومینیوم برای بسته‌بندی.
- مدیریت ضایعات مواد غذایی.
کدام غذاها بیشترین انتشار گازهای گلخانه ای را دارند؟
تأثیر آب و هوای مواد غذایی بر حسب شدت انتشار گازهای گلخانه‌ای اندازه‌گیری می‌شود. شدت انتشار بر حسب کیلوگرم «معادل دی اکسید کربن» – که نه تنها شامل CO2 بلکه همه گازهای گلخانه‌ای است – به ازای هر کیلوگرم غذا، هر گرم پروتئین یا هر کالری بیان می‌شود.
غذاهای حیوانی، به ویژه گوشت قرمز، لبنیات و میگوهای پرورشی، عموماً با بیشترین انتشار گازهای گلخانه‌ای مرتبط هستند. این به خاطر این است که:
- تولید گوشت اغلب به چمنزارهای وسیع نیاز دارد که اغلب با قطع درختان ایجاد می‌شود و دی اکسید کربن ذخیره شده در جنگل‌ها آزاد می‌شود.
- گاوها و گوسفندها با هضم علف و گیاهان متان تولید می‌کنند.
- فضولات گاوها در مراتع و کودهای شیمیایی مورد استفاده در محصولات کشاورزی برای تغذیه گاو، اکسید نیتروژن، یکی دیگر از گازهای گلخانه‌ای قدرتمند، منتشر می‌کنند.
- مزارع میگو اغلب زمین‌های ساحلی را اشغال می‌کنند که قبلاً پوشیده از جنگل‌های حرا بودند که مقادیر زیادی کربن را جذب می‌کردند. ردپای بزرگ کربن میگو یا میگو عمدتاً به دلیل کربن ذخیره شده‌ای است که هنگام قطع درختان حرا برای ایجاد مزارع پرورش میگو در جو آزاد می‌شود.
غذاهای گیاهی – مانند میوه‌ها و سبزیجات، غلات کامل، لوبیا، نخود، آجیل و عدس – معمولاً انرژی، زمین و آب کمتری مصرف می‌کنند و شدت گازهای گلخانه ای کمتری نسبت به غذاهای حیوانی دارند.
در اینجا سه نمودار وجود دارد که ردپای کربن محصولات غذایی مختلف را نشان می‌دهد. انتشار گازهای گلخانه‌ای را می‌توان بر اساس وزن (به ازای هر کیلوگرم غذا) یا بر حسب واحدهای تغذیه ای (به ازای هر ۱۰۰ گرم پروتئین یا در هر ۱۰۰۰ کیلو کالری) مقایسه کرد که به ما نشان می‌دهد غذاهای مختلف چقدر پروتئین یا انرژی را به طور موثر تامین می‌کنند.
یادداشت:
– انتشار بر حسب کیلوگرم معادل دی اکسید کربن، kgCO2eq اندازه گیری می‌شود که نه تنها دی اکسید کربن بلکه سایر گازهای گلخانه‌ای مانند متان و اکسید نیتروژن را نیز با تبدیل آنها به معادل دی اکسید کربن با پتانسیل گرمایش جهانی یکسان در نظر می‌گیرد.
– گوشت گاو ترکیبی از گاو گوشتی و گاو شیری است. صدف و ماهی پرورشی. پنیر و شیر شامل تمام لبنیات حاصل از شیر گاو، بز، گوسفند، گاومیش، شتر است.
پایان پیام
تهیه و تدوین: مصیب شیرانی، پژوهشگر و فعال محیطزیست
منابع :
Babiker, M., G. Berndes, K. Blok, B. Cohen, A. Cowie, O. Geden, V. Ginzburg, A. Leip, P. Smith, M. Sugiyama, F. Yamba, 2022: Cross-sectoral perspectives (Chapter 12).
Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [PR Shukla, J. Skea, R. Slade, A. Al Khourdajie, R. van Diemen, D. McCollum, M. Pathak, S. Some, P. Vyas, R. Fradera, M. Belkacemi, A. Hasija, G. Lisboa, S. Luz, J. Malley, (eds.)]. In IPCC, 2022: Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change.
Science, 360(6392), 987-992 – EDGAR-FOOD global emission inventory of GHGs from the food systems – Our World in Data: Environmental Impacts of Food Production