پیروزی کریم خان زند بر قاجارها چگونه اتفاق افتاد؟
به گزارش گلونی آغاز کار کریم‌خان زند با درگیری‌های پی‌در‌پی با قاجارها گذشت. خان زند در اولین رویارویی با محمدحسن‌خان قاجار شکست خورد.
در دومین برخورد مجبور شد مقر حکومتش، اصفهان را ترک کرده و به شیراز برود. در همانجا بود که محاصره شد و اگر به تهران حمله نشده بود و خان قاجار ناگزیر از بازگشت نبود، کریم‌خان زند احتمالا هیچ‌گاه فرصت تشکیل سلطنت پیدا نمی‌کرد.
سومین برخورد این دو اما متفاوت جلوه کرد و محمدحسن‌خان نه تنها در محاصره شیراز شکست خورد که در حالی مجبور به عقب‌نشینی به گرگان شد که شیخ‌علی‌خان وی را تعقیب می‌کرد.
پیروزی کریم خان زند بر قاجارها
برخلاف آنچه که خان قاجار توقع داشت، شیخ‌علی‌خان نه از راه دامغان که از مسیر ساری وارد گرگان شد و حتی ساری را نیز در مسیر خود تصرف کرد. دو سپاه در نزدیک اشرف مازندران با هم روبه‌رو شدند و این نبرد نتیجه‌ای جز شکست قاجار نداشت.
در این میان، یکی از سران یوخاری‌باش (دولو) خان قاجار، محمدحسن‌خان را دستگیر کرد و سر برید و سر وی را برای ابراز خوش‌خدمتی به سردار زند تقدیم کرد.
این اتفاق باعث شد تا خاندان محمدحسن‌خان تمامی اعتبار خود را از دست داده و پسران وی برای در امان ماندن از یوخاری‌باش‌ها به ترکمان‌دشت پناه ببرند.
ضمن اینکه این قتل کینهی عجیبی میان دو ایل قاجار ایجاد کرد و سبب شد تا در آینده فرزندان اشاقه‌باش با خشم و کینهی زیادی روسای یوخاری‌باش را نابود کنند.
در مقابل رفتار کریم‌خان زند اما متفاوت بود. او با شفقت با بازماندگان قاجار رفتار کرد و حتی می‌گویند از مرگ محمدحسن‌خان بسیار غمگین گشته و دستور داد جسد وی را با گلاب آغشته و با احترام فراوان در زاویه عبدالعظیم تهران به خاک بسپارند و همچنین تمامی افغان‌هایی را که به اردوی خان سابق قاجار خیانت کرده بودند، مجازات کرد و به قتل رساند.
زوال قطعی زندیه در جریان فتح اصفهان
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری