رقابت دو خنیاگر، باربد و سرکش در دربار ساسانی
رقابت دو خنیاگر، باربد و سرکش در دربار ساسانی
موسیقی و خنیاگری از هنرهای محبوب سلسله ساسانی بود. چنانچه میبینیم اختصاص دادن طبقهای اجتماعی به خنیاگران و مطربان به اردشیر اول نسبت داده شده است. در کارنامه اردشیر بابکان نیز میخوانیم که در میان هنرهای موسس سلسله ساسانی تنبورنوازی نیز ذکر شده است.
همچنین بر روی آثار هنری عصر ساسانی که از ماجرای عاشقانهای بهرام و آزاده به جای مانده، بهرام پنجم را در حال نواختن چنگ میتوانیم ببینیم.
درباره بعضی از خنیاگران دربار خسروپرویز که نامشان در فهرست گنجهای او آمده، جز نام چیزی نمیدانیم. به عنوان مثال از بامشاد تنها در شعر منوچهری دامغانی نام برده شده و همپایه باربد دانسته شده. یا مثلا در تواریخ نام نکیسا به عنوان چنگنواز در کنار باربد آمده است.
از این میان از دونفر اطلاعات بیشتری داریم؛ یکی سرکش (یا سرکس) و دیگری باربد. همچنین داستانهایی از رقابتهای این دوتن برجای مانده است. یکی از این داستانها میگوید که در ابتدا، سرکش خنیاگر ارشد در دربار خسروپرویز ساسانی بود و از ظهور و حضور استعدادهای جدیدتر و جوانتر جلوگیری میکرد.
باربد با آگاهی از این موضوع روزی لباس سبزی پوشید و میان شاخههای درختی در مسیر شاه پنهان شد و در لحظهی عبور شاه سه ترانه دادآفرید، پیکار گرد و سبز در سبز را با عود خواند و شاه را بسیار متاثر کرد و این چنین توانست جای سرکش را بگیرد. همچنین گفتهاند در نهایت، یکی از این دو یعنی سرکش و باربد قصد جان رقیب را کرده و دیگری را مسموم و کشته است.
در این داستان باید توجه کنیم که سرکش یا سرکس معربشده سرگس یا سرگیوس است و از این نکته دریابیم که در زمان مورد بحث تقابل شدیدی میان دو مکتب موسیقی ایرانی و رومی وجود داشته و بانی به وجود آمدن چنین داستانهایی شده است که در آن سرکش نماینده مکتب موسیقی رومی/ بیزانسی و باربد نماینده موسیقی ایرانی است.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
کد خبر : 284957 ساعت خبر : 1:19 ب.ظ