از گور دخمه های ایران چه می‌دانیم
به گزارش گلونی گور دخمه های ایران به عنوان مکان‌های تدفین باستانی شناخته می‌شوند که عمدتاً با فرهنگ و آیین‌های مذهبی زرتشتیان مرتبط هستند. این سازه‌ها به دوره‌های مختلف تاریخی بازمی‌گردند، از جمله دوره‌های مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان، اما بیشترین شهرت و استفاده آن‌ها به دوره ساسانی و بعد از آن نسبت داده می‌شود.
دخمه‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند: دخمه‌های صخره‌ای و دخمه‌های ساخته شده. دخمه‌های صخره‌ای به صورت حفره‌هایی در دل کوه یا صخره‌های بزرگ ایجاد می‌شدند که از نمونه‌های معروف آن می‌توان به دخمه دوازده‌چنار در استان فارس اشاره کرد که به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد. دخمه‌های ساخته شده، مانند دخمه خاموشان یا برج سکوت در یزد، سازه‌هایی هستند که به صورت مصنوعی و با مصالح ساختمانی ساخته شده‌اند.
دخمه‌های زرتشتی بر پایه باورهای دینی به این نحو طراحی شده‌اند که از آلوده شدن عناصر مقدس طبیعت (آتش، آب، خاک و هوا) توسط اجساد جلوگیری کنند. برای همین، اجساد در این دخمه‌ها قرار داده می‌شدند تا توسط پرندگان و حیوانات تجزیه شوند و استخوان‌ها به داخل چاه‌های ویژه‌ای به نام «استودان» یا «استخوان‌دان» سقوط کنند.
علاوه بر دخمه‌های شهر یزد، می‌توان به دخمه‌های دیگری از جمله دخمه‌های کرمان (مانند دخمه گبری)، دخمه‌های شیراز (مانند دخمه‌های پارس) و دخمه‌های تهران (مانند دخمه زرتشتیان در امامزاده زید) اشاره کرد. هر یک از این دخمه‌ها نه تنها نمایانگر سنت تدفین زرتشتی است، بلکه میراثی از معماری و فرهنگ ایران باستان را نیز به نمایش می‌گذارد.
امروزه، بسیاری از این دخمه‌ها به عنوان جاذبه‌های تاریخی و گردشگری مورد توجه قرار گرفته‌اند و به عنوان بخشی از میراث فرهنگی ایران به ثبت رسیده‌اند.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید: دخمه خاموشان یزد یادگاری از آیین تدفین زرتشتیان