درباره چاپخانه کلیسای وانک چه میدانیم
به گزارش گلونی چاپخانه کلیسای وانک، که در محله جلفا در شهر اصفهان واقع شده، بهعنوان نخستین چاپخانه ایران و خاورمیانه شناخته میشود. این چاپخانه به دستور پیشوای مذهبی ارمنیان جلفا، خاچاطور کساراتسی، در سال ۱۶۳۶ میلادی راهاندازی شد. خاچاطور که به اروپا سفر کرده بود و با فن چاپ آشنا شده بود، تصمیم به ایجاد یک چاپخانه در جلفای اصفهان گرفت تا به چاپ کتابهای دینی و آموزشی بپردازد.
اولین کتابی که در این چاپخانه به چاپ رسید، «زبور داود» بود که در سال ۱۶۳۸ میلادی در ۵۷۲ صفحه چاپ شد. این کتاب بهعنوان نخستین کتاب چاپی در ایران شناخته میشود. کار این چاپخانه با چالشها و توقفهایی همراه بود، اما بهطور کلی، تا پایان قرن هفدهم چندین کتاب دیگر نیز در آن به چاپ رسید.
بعد از یک وقفه طولانی، چاپخانه وانک در سال ۱۶۸۷ میلادی با تلاشهای اسقف استپانوس دوباره شروع به کار کرد و سه کتاب دیگر در سالهای ۱۶۸۷ و ۱۶۸۸ چاپ شدند. با این حال، پس از این دوره، چاپخانه بار دیگر تعطیل شد تا اینکه در سال ۱۸۷۲ میلادی، با کوششهای مانوک هوردانانیان و اسقف گریگوریس هوانسیان، دوباره فعال شد. هوردانانیان، که در جاوه زندگی میکرد، دستگاه چاپی را به جلفا فرستاد که پس از ۲۸ سال بیاستفاده ماندن، در سال ۱۸۷۲ راهاندازی شد.
از سال ۱۹۰۴ میلادی، چاپخانه وانک مجهز به حروف فارسی و لاتین شد و بهصورت مستمر به کار خود ادامه داد. امروزه، این چاپخانه همچنان بهعنوان بخشی از موزه کلیسای وانک، جایی که تجهیزات قدیمی و نمونههایی از اولین کتابهای چاپ شده در آن نگهداری میشود، به نمایش گذاشته شده است. این چاپخانه نقش مهمی در تاریخ چاپ در ایران داشته و نمادی از تلاشهای فرهنگی و علمی ارامنه در ایران است.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید:
موزه کلیسای وانک اصفهان کلیسایی سراسر شگفتی
کلیسای وانک و معرفی بخشهای مختلف این کلیسا