بحران اعتماد و ناکارآمدی نهادها در «علت مرگ: نامعلوم»
به گزارش گلونی اکران و جلسه نقد و بررسی فیلم «علت مرگ: نامعلوم» با حضور عوامل و منتقدان در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
علی زرنگار (کارگردان)، مجید برزگر (تهیه‌کننده)، نوید پورمحمدرضا (نویسنده و پژوهشگر) و فرشید خورشیدنام (جامعه‌شناس) از افراد حاضر در این نشست بودند. بهارک محمودی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی دبیر این نشست بود.
در نشست نقد فیلم «علت مرگ: نامعلوم»، «فرشید خورشیدنام» به بررسی ابعاد اجتماعی فیلم پرداخت و تأکید کرد که فیلم به‌خوبی بازنمایی بحران‌های اجتماعی را به تصویر می‌کشد.
بحران اعتماد و ناکارآمدی نهادهای اجتماعی
خورشیدنام با اشاره به ساختار داستانی فیلم، تأکید کرد که این اثر نشان می‌دهد چگونه یک بحران که می‌توانست حل شود، به تدریج ساخته و پیچیده‌تر می‌شود. او گفت: «این فیلم دقیقاً به ما نشان می‌دهد که چطور یک بحران به مرور شکل می‌گیرد. چیزی که می‌توانست به‌سادگی حل شود، به دلیل ناکارآمدی نهادها به یک مسئله پیچیده و غیرقابل کنترل تبدیل می‌شود.»
وی به نقش نهادهای اجتماعی در این بحران اشاره کرد و افزود: «از همان ابتدا، شخصیت‌ها با جسدی مواجه می‌شوند و انتظار دارند نهادهای مسئول رسیدگی کنند، اما اورژانس اعلام می‌کند که فقط با افراد زنده سروکار دارد و پلیس نیز به‌عنوان یک نهاد قابل اعتماد مطرح نیست. اینجاست که بحران اعتماد در فیلم نمایان می‌شود.»
شخصیت‌های کلیدی و نقش آن‌ها در شکل‌گیری بحران
خورشیدنام درباره شخصیت‌های فیلم گفت: «مرد سابقه‌دار و مرد عینکی هر دو نقش مهمی در شکل‌گیری بحران دارند. مرد سابقه‌دار همواره به جای پلیس فکر می‌کند و بی‌اعتمادی به پلیس را در میان دیگران تقویت می‌کند. در مقابل، مرد عینکی وسوسه پول را در میان جمع پخش می‌کند و به تدریج اخلاقیات گروه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
وی در ادامه به ویژگی‌های شخصیت مرد عینکی اشاره کرد و گفت: «او همواره میل خود را به دیگران فرافکنی می‌کند و از همان ابتدا تلاش دارد جمع را متقاعد کند که پول را برای خود نگه دارند. او مدام توجیه می‌آورد که این پول برای خودش نیست، بلکه برای دیگران است و این توجیه‌گری نقش کلیدی در پیشبرد بحران دارد.»
ناکارآمدی نهادها و تأثیر آن بر اخلاق فردی
خورشیدنام با بررسی تأثیر بی‌اعتمادی به نهادها بر اخلاقیات شخصیت‌ها گفت: «در ابتدا، شخصیت‌ها وسوسه‌ای برای برداشتن پول ندارند، اما با پیشروی داستان و کاهش اعتماد آن‌ها به نهادهای اجتماعی، وسوسه شدت می‌گیرد. این نشان می‌دهد که بی‌اعتمادی به نهادهای عمومی، عاملی مهم در تضعیف ارزش‌های اخلاقی است.»
وی در پایان تأکید کرد که فیلم «علت مرگ: نامعلوم» با پرداختن به این مسائل، تصویری از چگونگی شکل‌گیری بحران‌های اجتماعی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه افراد تحت تأثیر شرایط اجتماعی تصمیم‌های اخلاقی خود را تغییر می‌دهند.
گروه «مطالعات سینمایی و ارتباطات» انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات این نشست را با مشارکت رسانه تحلیلی فرهنگ و هنر آثاروما، انجمن علمی دانشجویی مطالعات فرهنگی و رسانه و پایگاه خبری گلونی برگزار کرد.
پایان پیام
بیشتر بخوانید: نشست نقد فیلم علت مرگ نامعلوم با حضور نوید پورمحمدرضا