دیپلماسی و موازنه قدرت؛ درس هایی از شاه عباس
به گزارش گلونی آنچه شاه عباس در خلیج فارس انجام داد، نمونه‌ای روشن از دیپلماسی هوشمندانه و موازنه قدرت است. برخلاف شاه اسماعیل و شاه تهماسب اول که تمایلی به حضور در خلیج فارس نداشتند، شاه عباس به‌خوبی درک کرده بود که تقویت ایران و رونق صادرات ابریشم، از مسیر خلیج فارس می‌گذرد. بنابراین، او نه‌فقط پرتغالی‌ها را از آنجا بیرون راند، بلکه با ایجاد تعادل میان هلندی‌ها و بریتانیایی‌ها، موازنه‌ای پایدار در منطقه برقرار کرد.
شاه عباس با درایت، پرتغالی‌ها را به‌طور کامل از خلیج فارس حذف نکرد، بلکه از رقابت میان قدرت‌های اروپایی بهره برد و دوره‌ای طلایی برای ایران رقم زد. نگاه او به جنگ با ازبک‌ها و عثمانی‌ها نیز بر همین اساس بود؛ از امضای قراردادهای سیاسی با عثمانی‌ها ابایی نداشت و درعین‌حال، با تدبیر توانست بخش‌های از دست‌رفته ایران را بازگرداند.
قاجارها نیز تلاش‌هایی برای برقراری موازنه قدرت در منطقه داشتند، اما به‌اندازه دوران صفوی در این مسیر موفق نبودند. بازگشت به مطالعه دقیق دوران صفوی، به‌ویژه عصر شاه عباس، می‌تواند برای حراست از مرزهای ایران در عصر حاضر راهگشا باشد. اگر برخی اندیشمندان از نوصفوی‌گری در برابر نوعثمانی‌گری سخن می‌گویند، به‌معنای تقلید از صفویان نیست، بلکه تأکیدی بر مطالعه انتقادی و آموختن از آن دوره تاریخی برای بهره‌گیری در شرایط امروز است.
پایان پیام
بیشتر بخوانید:
شاه عباس صفوی و چگونگی ساخت نصف جهان
روابط ایران و انگلیس در عصر شاه عباس اول
روابط ایران و انگلیس در عصر شاه عباس اول
صنعت فرش ایران و شکل گیری آن در دوران صفویه