زباله سوزی و معضلات آن
به گزارش گلونی زباله‌سوزی، فرآیند سوزاندن زباله‌های جامد، یکی از روش‌های مدیریت پسماند است که در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه زباله‌سوزی می‌تواند حجم زباله‌ها را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد و در برخی موارد انرژی تولید کند، اما معضلات و چالش‌های محیط زیستی و بهداشتی متعددی را نیز به همراه دارد.
علی طاهباز کارشناس ارشد عمران محیط زیست طی یادداشتی که در ادامه می‌خوانیم به زباله سوزی و معضلات آن پرداخته است.
«تا زمانی‌که که شهرنشینی و تراکم جمعیت اندک بود، مدیریت پسماند مساله نگران‌کننده‌ای نبود. در حقیقت تا زمانی‌که پایه و اساس زندگی بر مبنای سبک سالم و پایدار بود، دفع زباله مشکلی به حساب نمی‌آمد.
اما امروزه با افزایش روند توسعه و تولید، شاهد افزایش پسماند می‌باشیم درنتیجه دفع و امحا پسماند جامد شهری با تکیه بر روش‌های متفاوت از گذشته صورت می‌پذیرد در این پست، اختصاصا به یکی از روش‌ها می‌پردازیم.
سوزاندن زباله؛ شاید در نگاه نخست سوزاندن زباله راه حل ایده‌آلی به نظر برسد. مزیت شاخص زباله‌سوزی نسبت به دیگر روش‌های دفع، کاهش حجم ۹۰ درصدی زباله است. اکثر پسماندها به‌جز موارد اندک می‌تواند در زباله‌سوز سوزانده شود. در حالی‌که زباله‌سوزی بسیاری از مشکلات مطرح در دیگر گزینه‌های دفع زباله را برطرف می‌سازد خود می‌تواند مسبب مشکلات تازه‌ای باشد. به همین سبب احتراق زباله تحت مقررات سخت‌گیرانه‌ای قرار می‌گیرد این مقررات مقادیر مواد خطرناکی را که می‌تواند به عنوان محصول فرایند احتراق به محیط رها شوند محدود می‌سازند.
در یک واحد زباله‌سوزی برای تصفیه حرارتی و استحصال انرژی از پسماند جامد شهری مراحل گوناگونی طی می‌شود این مراحل از تحویل زباله به واحد شروع شده و به تصفیه و یا دفع مواد برجا مانده از زباله‌سوزی خاتمه می‌یابد. زباله ممکن است به همان صورت دریافتی و یا پس از پردازش مورد استفاده قرار گیرد، از این‌رو انتخاب نوع زباله‌سوز نه تنها به نوع زباله‌ای که باید سوزانده شود بلکه به عوامل دیگر نظیر ظرفیت واحد، الزامات عملکردی مدنظر بازیافت حرارت و غیره بستگی دارد.
زباله سوزی و معضلات آن
یک واحد زباله‌سوزی بسته به نوع زباله‌ای که قرار است مورد تصفیه حرارتی قرار دهد و نیز هدفی که از تاسیس آن مد نظر است ممکن است واحدهای عملکردی زیر را شامل شود:
پذیرش زباله ورودی، پیش‌پردازش زباله، بارگذاری زباله به ابتدای خط، فرایند تصفیه حرارتی زباله، بازیافت انرژی و تبدیل آن، تصفیه گازهای حاصل از احتراق، مدیریت مواد حاصل از تصفیه گازها، تخلیه گازهای حاصل از احتراق و اتمسفر، پایش و کنترل گازهای خروجی، کنترل و تصفیه پساب‌ها، مدیریت و تصفیه خاکستر حاصل از احتراق به اتمسفر، پایش و کنترل گازهای خروجی، کنترل و تصفیه پساب‌ها، مدیریت و تصفیه خاکستر، دفع مواد جامد برجامانده.
بدیهی‌ست برای آنکه یک زباله‌سوز مدرن به خوبی عمل کند علاوه‌بر واحدهای عملکردی ذکر شده، مجموعه کامل از ابزار دقیق، شامل دما‌سنج‌ها، جریان سنج‌ها، فشار‌سنج‌ها، آشکار‌سازها، هشدار‌دهنده‌ها، انتقال‌دهنده‌ها و سیستم کامل کنترل مورد نیاز است.
از آنجا که اغلب واحدهای زباله‌سوزی به صورت ۲۴ ساعته در هفته کار می‌کنند سیستم‌های کنترلی و برنامه‌های سرویس و نگهداری نقش بسیار مهم در حفظ قابلیت دسترسی آنها ایفا می‌کند. هدف از به کارگیری ارزیابی چرخه حیات در مدیریت پسماند، برآورد و مقایسه اثرات محیط زیستی گزینه‌های مختلف با تعیین میزان آلاینده‌های منتشر شده از آنها در طول چرخه حیات است. بدیهی‌ست چنانچه در اطلاعات پایه ارزیابی از جنبه بحرانی بودن آلاینده‌ها اشتباهی رخ داده باشد نه تنها ارزیابی سودی نخواهد داشت بلکه ممکن است تاثیر منفی نیز داشته باشد. تامین زباله به‌عنوان سوخت برای یک واحد استحصال انرژی از زباله بدون ریسک نخواهد بود همان‌طور که در اجرای موفق یک پروژه سه ساله انرژی از زباله، تعیین دقیق نوع زباله در دسترس محتوای انرژی و همینطور نرخ تولید آن امریست حیاتی. و این امر میسر نمی‌گردد مگر با تحلیل دقیق نمونه‌های واقعی و از آنجایی که ترکیب زباله‌ها به‌صورت فصلی تغییر می‌کند این کار نیازمند یک تحلیل طویل‌المدت است. علاوه‌بر آن کیفیت و کمیت زباله می‌تواند در یک بازه زمانی طولانی‌تر نیز تغییر کند به‌ویژه اگر تغییری در تامین‌کننده‌های زباله صورت گیرد و یا در داخل منطقه جمع‌آوری زباله تغییرات نفوس اتفاق افتد.
حال با توجه به عملکرد نیروگاه زباله‌سوز نوشهر طی سال‌های اخیر باید دید که آیا این تکنولوژی در ایران هدفمند بوده یا نتوانسته راندمان خروجی و استاندارد لازم را ارائه نماید و علل آن مورد بررسی قرارگیرد.
هدف برنامه‌های آموزش محیط زیستی، قرار‌دادن اطلاعات صحیح و هشدار‌دهنده از وضعیت محیط زیست منطقه به افراد بومی و ساکنین آن است، زیرا انجام ارزیابی با راندمان بالا همواره با استفاده از نظرات و مشارکت عموم مردم امکان‌پذیر است.»
پایان پیام
بیشتر بخوانید: بحران مدیریت پسماند در ایران