از عمر خیام و سنت خیام خوانی چه می‌دانیم
به گزارش گلونی غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیامی نیشابوری، معروف به عمر خیام، فیلسوف، ریاضی‌دان، منجم و شاعر بزرگ سده پنجم هجری است که بیشتر با رباعیاتش شناخته می‌شود. او در سال ۴۲۷ هجری خورشیدی (۱۰۴۸ میلادی) در نیشابور به دنیا آمد و در همان‌جا درگذشت. خیام در ریاضیات و نجوم چنان تبحری داشت که تقویمی دقیق‌تر از تقویم میلادی تنظیم کرد، اما رباعیاتش او را جهانی کرد. رباعیاتی سرشار از فلسفه، شک، لذت زندگی و اندیشه درباره مرگ.
خیام شاعری است که هم ستایشگر لحظه است، هم پرسشگر معنای هستی. رباعیات او بازتابی از تفکری است که در آن عقلانیت، شک‌گرایی و شور زیستن در هم تنیده شده‌اند. همین ویژگی باعث شده که در دوره‌های مختلف، افراد بسیاری به رباعیات او روی بیاورند.
عمر خیام و سنت خیام خوانی
سنت «خیام خوانی» یکی از جلوه‌های علاقه‌مندی ایرانیان به این شاعر بزرگ است. خیام خوانی یعنی خواندن و گاه تفسیر و تأمل در رباعیات خیام، به‌ویژه در جمع‌های دوستانه یا در مناسبت‌هایی خاص مانند نوروز. این سنت در برخی مناطق ایران، مانند خراسان و نیشابور و جنوب ایران، حال‌وهوایی ویژه دارد. مردم دور هم جمع می‌شوند، چای می‌نوشند، چند رباعی از خیام می‌خوانند و درباره معنا و پیام آن گفت‌وگو می‌کنند. گاهی خیام خوانی همراه با موسیقی و آواز است و گاه تنها با خوانشی ساده اما ژرف از رباعیات.
خیام خوانی نه فقط ادای احترام به این اندیشمند بزرگ است، بلکه فرصتی است برای تأمل در زندگی، مرگ، و ارزش لحظه‌ای که در آنیم.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید: