پان ترکیسم در ایران جریانی کم نفوذ در میان ترک زبانان
به گزارش گلونی پان‌ترکیسم در ایران، به‌عنوان یک جریان سیاسی و فرهنگی، عمدتا در سده بیستم میلادی شکل گرفت و عمدتا در مناطق ترک‌زبان شمال‌غرب کشور، به‌ویژه آذربایجان، نمود یافت. این ایدئولوژی که با هدف اتحاد ملل ترک‌زبان جهان شکل گرفته، در ایران نیز گفتمان‌هایی درباره تقویت هویت ترکی در برابر هویت ملی ایرانی ایجاد کرده است.
در دوران جنگ جهانی دوم، اتحاد جماهیر شوروی تلاش کرد با بهره‌گیری از زبان ترکی آذربایجانی و گفتمان‌های قومی، نفوذ خود را در مناطق شمال‌غربی ایران افزایش دهد. این اقدامات به شکل‌گیری «فرقه دموکرات آذربایجان» در سال ۱۳۲۴ منجر شد که با حمایت مستقیم شوروی، برای مدتی کوتاه کنترل تبریز و مناطق اطراف را در اختیار گرفت. با خروج نیروهای شوروی، دولت مرکزی ایران به‌سرعت این جدایی‌طلبی را سرکوب کرد.
پان ترکیسم در ایران
پان ترکیسم در ایران، هرچند از سوی برخی جریان‌های فرهنگی و رسانه‌ای حمایت می‌شود، اما در سطح عمومی جامعه ترک‌زبان ایران، پایگاه وسیعی ندارد. بیشتر ترک‌زبانان ایران، ضمن حفظ زبان و فرهنگ خود، به وحدت ملی پایبندند و در چارچوب هویت ایرانی زندگی می‌کنند. برخی از نمادهای پان‌ترکی، مانند پرچم جمهوری آذربایجان یا ارجاع به شخصیت‌هایی چون «توران» یا «آتاتورک»، بیشتر در فضاهای مجازی و رسانه‌ای دیده می‌شوند تا در بستر اجتماعی واقعی.
در مجموع، پان‌ترکیسم در ایران بیشتر یک پدیده فرهنگی–رسانه‌ای است تا یک جنبش سیاسی فراگیر. با توجه به تنوع قومی و زبانی ایران و وفاداری اکثریت ترک‌زبانان به ساختار ملی، این جریان با محدودیت‌های جدی روبه‌روست.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
عکس: احمد قوام (۸ دی ۱۲۵۶– ۲۸ تیر ۱۳۳۴) سیاستمدار ایرانی بود که در ایران قاجاری و پهلوی از ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۱ پنج بار به‌عنوان نخست‌وزیر ایران فعالیت کرد و غائله کردستان و آذربایجان را تمام کرد.
بیشتر بخوانید: