شاهنامه مقدس نیست
به گزارش گلونی رضا ساکی نوشت:
آنچه حسن محدثی گیلوایی در این زمینه بیان میکند، بهروشنی دچار خطا و انحراف است. ایشان، همانند پیوستگی مفهوم «ایران» که نتوانستهاند آن را درک کنند، در مواجهه با شاهنامه نیز راه را به خطا رفتهاند.
در فرهنگ ما، شاهنامه هرگز کتابی مقدس به معنایی که ایشان مدعیاند، نبوده است. اتفاقاً همواره کوشیدهایم از تقدسگرایی در مورد این اثر دوری کنیم تا از دسترس ما خارج نشود و بتوانیم آزادانه به آن دست یابیم.
اگر شاهنامه هنوز در دسترس ماست و همچنان در کانون توجه پژوهشگران و دوستداران فرهنگ و ادب ایرانی قرار دارد، به سبب آن است که نخواستهایم بُعدی فرازمینی به آن بدهیم.
ما همواره شاهنامه را در کنار دیگر متون بررسی کردهایم، سعی داشتهایم سرچشمهها و منابع آن را شناسایی کنیم و همواره این پرسش برایمان مطرح بوده است که چرا داستانهایی چون «آرش» در آن وجود ندارد. رویکرد جامعه علمی و ادبی ما نسبت به شاهنامه همواره رویکردی نقادانه و پژوهشی بوده است.
شاهنامه مقدس نیست
برای اطلاعات بیشتر ویدیوی زیر را تماشا کنید:
در خصوص ابیات الحاقی نیز باید گفت که ما بهخوبی از وجود چنین ابیاتی در شاهنامه آگاهیم و سالهاست که میدانیم چنین ابیاتی در متن وارد شدهاند و در گذر زمان، بسیاری از آنها حذف یا اصلاح شدهاند.
تصحیح و ویرایش شاهنامه نیز موضوع امروز و دیروز نیست؛ هفتصد سال پیش، حمدالله مستوفی به تصحیح و گردآوری شاهنامه همت گماشت. بدیهی است اثری هزار ساله با بیش از پنجاهوچهار هزار بیت، در طول تاریخ دچار افزودههایی شده باشد.
خوشبختانه، امروزه بهواسطه نسخههایی که طی چند دهه اخیر یافت شدهاند شاهنامهای ویراسته داریم. مانند نسخه دانشگاه سنژوزف در بيروت که نسخهای خاص از این کتاب است. ما امروزه ویرایش استاد جلال خالقیمطلق را در اختیار داریم که به اعتراف بسیاری از ادیبان و پژوهشگران، نزدیکترین نسخه به زمان زندگی فردوسی به شمار میآید.
در پایان باید تأکید کنم که تمامی این سخنان، برخاسته از نوعی تعصب قومی و قبیلهگرایی است و سخنان ایشان از اساس نادرست و خلاف واقع است و شاهنامه مقدس نیست.
پایان