مخمل بافی یزد نقش برجسته هنر بر سطح پارچه
به گزارش گلونی مخمل بافی یکی از ظریف‌ترین و باشکوه‌ترین هنرهای نساجی سنتی ایران است که یزد، با تاریخ و فرهنگی غنی، یکی از مهم‌ترین خاستگاه‌های آن به‌شمار می‌رود. این هنر که قدمتی چند صد ساله دارد، در دوره صفویه به اوج شکوفایی رسید و از آن زمان، همچنان با زیبایی خیره‌کننده‌اش در ذهن و دل هنر‌دوستان باقی مانده است.
مخمل بافی، هنر بافت پارچه‌هایی است که سطحی نرم، براق و نقش‌دار دارند. برجستگی‌های مخمل، حاصل افزودن پودهای اضافی در بافت است که با تیغ‌های مخصوص بریده می‌شوند و حالت پرزدار و مخملی به پارچه می‌دهند. این تکنیک باعث می‌شود طرح‌ها به‌صورت برجسته و درخشان روی زمینه‌ای صاف جلوه کنند. نقوش مورد استفاده در مخمل‌های یزدی اغلب شامل گل و بوته، بته‌جقه، شکارگاه، و گاه آیات و اشعار خوش‌نویسی‌شده است.
در گذشته، مخمل‌های بافته‌شده در یزد بسیار ارزشمند بودند و بیشتر در لباس درباریان، پرده‌های مجلل، پوشش ضریح‌ها و تزئینات مذهبی استفاده می‌شدند. نخ‌هایی از ابریشم، طلا و نقره نیز گاه در این بافت‌ها به‌کار می‌رفتند که جلوه‌ای شاهانه به آن‌ها می‌بخشید.
امروزه با وجود صنعتی‌شدن تولید پارچه، هنوز کارگاه‌هایی در یزد فعال‌اند که این هنر را زنده نگه داشته‌اند. هنرمندان یزدی، با بهره‌گیری از دانش پیشینیان و ذوق معاصر، تلاش می‌کنند مخمل بافی را در قالب‌های نو، مانند کیف، تابلو و لباس‌های فاخر، به زندگی امروز پیوند بزنند.
مخمل بافی یزد، تنها یک صنعت نیست؛ تجلی صبر، ذوق و شکوه هنر ایرانی در تار و پود پارچه است.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید:
هنر نساجی در ایران و روایت تار و پودها
صنایع دستی تبریز آینه فرهنگ و هنر ایران است