گلیم و جاجیم بافی هنر دست عشایر ایران
به گزارش گلونی گلیم و جاجیم بافی، از اصیل‌ترین صنایع دستی ایران، هنری است که ریشه در زندگی عشایری و روستایی دارد. این بافته‌های سنتی، با طرح‌های ساده و رنگ‌های طبیعی، نه‌تنها کاربردی‌اند، بلکه روایت‌گر فرهنگ و هویت اقوام ایرانی‌اند. گلیم و جاجیم، که در مناطق مختلفی مانند کردستان، لرستان و فارس بافته می‌شوند، جلوه‌ای از خلاقیت و پیوند انسان با طبیعت‌اند.
گلیم‌بافی شامل بافت پارچه‌ای تخت و بدون پرز با نخ‌های پشمی یا پنبه‌ای است. بافندگان، اغلب زنان عشایر، با استفاده از دارهای ساده، طرح‌های هندسی، حیوانی یا نمادین را با رنگ‌های زنده (قرمز، آبی، زرد) خلق می‌کنند. هر طرح داستانی از زندگی روزمره، باورها یا طبیعت منطقه را بازگو می‌کند. گلیم به‌عنوان زیرانداز، روکش مبل یا دیوارکوب استفاده می‌شود و به دلیل دوام و زیبایی، محبوبیت جهانی دارد.
جاجیم‌بافی نیز هنری مشابه است، اما با بافتی ضخیم‌تر و اغلب راه‌راه. جاجیم از پشم گوسفند بافته شده و به دلیل استحکام، برای روانداز، کیف یا پوشش حیوانات کاربرد دارد. برخلاف گلیم، جاجیم معمولاً طرح‌های ساده‌تری دارد و رنگ‌های آن از طبیعت الهام گرفته شده‌اند. فرآیند بافت هر دو، زمان‌بر و نیازمند مهارت است، اما نتیجه، اثری منحصربه‌فرد و کاربردی است.
این بافته‌ها، علاوه بر ارزش فرهنگی، به اقتصاد جوامع محلی کمک کرده و سوغات محبوبی برای گردشگران‌اند. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند کاهش بافندگان جوان و رقابت با محصولات ماشینی، این هنر را تهدید می‌کند. آموزش نسل جدید و بازاریابی بین‌المللی می‌تواند به حفظ گلیم و جاجیم کمک کند. این بافته‌ها، با هر گره و رنگ، گویی تکه‌ای از روح عشایر ایران را به تصویر می‌کشند و شایسته توجه و حمایت‌اند.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید:
زری بافی اصفهان درخشش نخ های طلا در تار و پود هنر ایرانی
شعربافی کاشان تار و پودی از شعر و ابریشم