رسانه مخاطره ای مدرن
یادم میآید در دانشگاه بهدلیل همپوشانی جغرافیا و عوامل جغرافیایی با آسیبهای اجتماعی، پیامدهای مخاطرات اجتماعی را در قالب آسیبهای اجتماعی میخواندیم.
به گزارش گلونی مرگ، بیماری، خرابی، اعتیاد، طلاق، خشونت، افسردگی، ترک تحصیل و خودکشی نمونههایی از آسیبهای اجتماعی هستند که در اثر یک مخاطره اجتماعی رخ میدهند.
مخاطره در بستر جغرافیا و در ارتباط با آن اتفاق میافتد؛ اما الزاما منجر به آسیب نمیشود؛ مثل زلزله که یک مخاطره است اما ممکن است خرابی و حتی مرگ بهدنبال نداشته باشد یا مهاجرت بهعنوان یک مخاطره میتواند علت آسیبهایی مثل تبعیض نژادی و بزهکاری شود.
منظورم از ارتباط مخاطره و بستر جغرافیایی این است که وقوع هر عامل تهدیدکنندهای بستگی به مکان و عوامل جغرافیایی دارد، جغرافیایی که حتی سازنده فرهنگ و رفتار جمعی هر جامعه است.
از نگاه من رسانه نیز بهطور مجزا میتواند یک مخاطره اجتماعی باشد که به دنبال خود آسیبهایی را بههمراه دارد.
رسانه نیز به تبع آنکه در چه فضا جغرافیایی فعالیت دارد نقش متفاوتی ایفا میکند و آسیبهای اجتماعی خاص خود را به بار میآورد.
بهعنوان مثال این روزها یکی از نشانههای مخاطرهآمیز بودن رسانه در فضا ژئوپلیتیکی که در شرایط اقتصادی مناسبی قرار ندارد باعث نمود بیشتر فقر و گاهی شدت بخشیدن به احساس رنج تنگدستی میشود.
فقری که بهصورت بالقوه در آن جامعه جریان داشته، به بحرانی تبدیل میشود که آسیبهای اجتماعی چون اعتیاد و طلاق از دل آن بیرون میآیند.
انتشار اخبار نادرست که باعث اضطراب جمعی، گسترش شایعات منجر به باورهای خرافی، خودکشی و افسردگی در نتیجه اشاعه خشونت و سواستفادههای جنسی بهدلیل بازنشر محتوا غیراخلاقی نمونههای دیگری از مخاطرات رسانهها است که سبب ایجاد آسیبهای اجتماعی گفته شده و در حال حاضر ما میشود.
همچون هزاران عامل تهدید دیگر که جنبههای مثبتی هم دارند، آگاهیبخشی و آموزش که از وظایف اصلی رسانه بهشمار میرود در شمار مزایا این مخاطره مدرن محسوب میشوند.
میزان آگاهیبخشی از وجود و احتمال وقوع مخاطرات اجتماعی و آموزش برای کاهش میزان شدت آسیبها و یا دفع اثر آنها میتواند مقیاس مناسبی برای انتخاب رسانه باشد.
رسانهای که از اطلاعرسانی دقیق و مسئولانه بهموجب پیشزمینهای برای پیشگیری و آمادگی مواجهه با مخاطرات اجتماعی ناتوان باشد، نهتنها در مسیر موثر رویارویی با آسیبهای اجتماعی گام برنمیدارد، بلکه خود به یکی از همان مخاطرات، صرفاً در پوشش روشنگری بدل میشود.
پایان پیام
نویسنده: فاطمه زهدی
بیشتر بخوانید: سالمند هوشمند و افزایش عملکرد ذهنی