مقایسه گلیم و جاجیم بافی با قالی بافی
به گزارش گلونی گلیم و جاجیم‌بافی و قالی‌بافی، از برجسته‌ترین صنایع دستی ایران، هر یک با ویژگی‌های خاص خود، بخشی از فرهنگ و هنر ایرانی را به نمایش می‌گذارند. این هنرها، اگرچه در بافت و کاربرد اشتراکاتی دارند، در تکنیک، ظاهر و جایگاه فرهنگی تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند.
گلیم و جاجیم‌بافی، بافته‌هایی تخت و بدون پرزند که عمدتاً توسط عشایر و روستاییان تولید می‌شوند. گلیم با نخ‌های پشمی یا پنبه‌ای و طرح‌های هندسی، حیوانی یا نمادین بافته می‌شود و به‌عنوان زیرانداز، دیوارکوب یا روکش استفاده دارد. جاجیم، با بافت ضخیم‌تر و اغلب راه‌راه، از پشم ساخته شده و برای روانداز یا کیف کاربرد دارد. این بافته‌ها ساده‌تر، ارزان‌تر و سریع‌تر تولید می‌شوند و رنگ‌های طبیعی (قرمز، آبی، زرد) آن‌ها از طبیعت الهام گرفته شده است. گلیم و جاجیم بیشتر در زندگی روزمره عشایر نقش دارند و نمادی از سادگی و اصالت‌اند.
قالی‌بافی، اما، هنری پیچیده‌تر و پرزدار است که در شهرها و روستاهای ایران، به‌ویژه در تبریز، کاشان و اصفهان، رونق دارد. قالی با گره‌زنی روی دارهای عمودی با نخ‌های پشمی، ابریشمی یا پنبه‌ای بافته می‌شود و طرح‌های آن، مانند شاه‌عباسی، بته‌جقه یا اسلیمی، پیچیدگی و ظرافت بیشتری دارند. قالی‌ها اغلب گران‌قیمت‌اند و به‌عنوان زیرانداز لوکس یا اثر هنری استفاده می‌شوند. فرآیند بافت قالی زمان‌برتر و نیازمند مهارت بالاتری است.
از نظر کاربرد، گلیم و جاجیم کاربردی‌تر و مردمی‌ترند، درحالی‌که قالی نمادی از تجمل و هنر والاست. قالی‌بافی بازار جهانی گسترده‌تری دارد، اما گلیم و جاجیم به دلیل قیمت مناسب، سوغات محبوب‌تری‌اند. هر سه هنر با چالش کاهش بافندگان مواجه‌اند، اما قالی‌بافی حمایت بیشتری دریافت می‌کند. این بافته‌ها، هر یک با زیبایی و داستان خود، گنجینه‌های فرهنگی ایران‌اند.
پایان پیام
نویسنده: کیمیا قنبری
بیشتر بخوانید:
گلیم و جاجیم بافی هنر دست عشایر ایران
زری بافی اصفهان درخشش نخ های طلا در تار و پود هنر ایرانی
شعربافی کاشان تار و پودی از شعر و ابریشم