جزیره کیش یکی از زیباترین مناطق ایران است با تاریخی پر از فراز و فرود

تاریخچه جزیره کیش و فراز و فرودهای بسیار آن در طول تاریخ

به گزارش پایگاه خبری گلونی؛ جزیره کیش یکی از زیباترین مناطق ایران است.

در صورتی که قصد عزیمت به جزیره کیش را دارید، می توانید از خدمات آژانس گردشگری هم کوچ استفاده نمایید. این آژانس به طور مرتب اقدام به برگزاری تور کیش از شهرهای مختلف ایران می‌کند.

معرفی جزیره کیش

طول جزیره کیش ۱۵ کیلومتر در محور شرقی- غربی و پهنای آن ۷ کیلومتر در محور شمالی جنوبی و می شود گفت بیضی شکل است.

فاصله کیش از راه دریا تا جزیره هندورابی ۲۸ کیلومتر، تا جزیره فارور ۵۵ کیلومتر ،تا جزیره سیری ۸۷ کیلومتر، تا جزیره ابوموسی ۱۷۷ کیلومتر، تا قشم ۲۲۵ کیلومتر، تا بندر عباس ۳۰۰ کیلومتر، تا چابهار ۶۷۵ تا بوشهر۷۴۰ کیلومتر و تا دبی ۲۰۰ کیلومتر است.

فاصله کیش تا تهران از راه هوائی ۱۰۵۲ کیلومتر و از راه زمینی ۱۶۰۰ کیلومتر و فاصله کیش تا اصفهان نیز از راه زمینی ۱۲۰۰ کیلومتر است کیش از طبیعتی زیبا و منحصر به فرد بر خوردار است.

سواحل آرام با ماسه های مرجانی ،آب زلال دریا که شفافیت کم نظیر آن امکان مشاهده انواع آبزیان را در عمق چند متری مقدور می سازد.

پوشش گیاهی مناسب و سر سبزی و طراوت آن به ویژه در هفت ماه از سال چشم اندازی زیبا و تماشائی به آن بخشیده است که سالانه حدود یک میلیون نفر از دوستداران طبیعت و دریا را به سوی خود جلب می کند.

از نظر پستی و بلندی جزیره ی کیش تقریبا مسطح است.

ارتفاع نسبی جزیره از سطح دریا حدود ۳۲ متر است و مرتفع ترین نقطه ی آن که در شرق جزیره واقع است حدود ۴۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

از این رو جهت کرانه ها با شیب نسبتاً ملایمی به دریا منتهی می شود.

جزیره کیش دارای ساختار مرجانی است. جزایر مرجانی معمولاً بر اثر گسترش انواع مرجانها و مواد آلی دیگر بر روی طاقدیس ها گنبدهای نمکی و مواد آتشفشانی تشکیل می شوند.

کیش در آینه تاریخ

نوشته های نیارخوس دلالت برآن دارد که وی جزیره کیش یا «آراراکتا» را در قرن چهارم پیش ازمیلاد مورد بازدید قرار داده است.

مشخصاتی که وی ارائه می دهد با مشخصات جزیره کیش انطباق دارد. به طوری که نیارخوس می نویسد در این جزیره بوستان‌ها و نخلستان‌های فراوانی وجود داشته است.

در دوره هخامنشیان، کیش مرکز عمده صید مروارید بین النهرین و هندوستان بوده و بازرگانان بزرگ دنیا به این جزیره رفت و آمد داشته اند.

دوران عظمت و شکوفایی تاریخ کیش از قرن چهارم هجری، پس از وقوع زلزله در سیراف آغاز شد.

پس از آن که بندر سیراف از رونق افتاد توران شاه به کمک حکام محلی بنی قیصر در این جزیره بندرگاهی ایجاد کرد و به عمران و آبادانی آن همت گماشت و کیش را به مرکز عمده بازرگانی خلیج فارس تبدیل نمود.

اهمیت کیش در طول تاریخ

در دوره اتابکان فارس اهمیت کیش به حدی بود که والی خلیج فارس در این جزیره سکونت داشت و برتمام جزایر خلیج فارس و دریای عمان حکومت می کرد.

طبق نوشته های سیاحان و تاریخ نویسان، در این دوره درآمد کیش بابت عشریه کشتی های تجاری مبالغ بسیار قابل توجهی بوده است.

از شواهد و قرائن چنین پیداست که در عصر غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و مغولان جزیره کیش در اوج شکوفایی و رونق و مرکز بازرگانی خلیج فارس بوده است.

مورخینی نظیر قزوینی، فضل الله بن عبدالله شیرازی، ابن بطوطه و حمدالله مستوفی که در این دوره از کیش دیدن کرده اند همگی از عظمت، آبادانی و زیبایی کیش سخن گفته اند.

بنابر نوشته های مورخین، نام کیش در دوره ایلخانیان مغول پیوسته با اسامی ولایات معتبری چون بغداد، شیراز، بحرین و هندوستان آورده می شده و پیوسته پیشوند «دولتخانه» قبل از عنوان کیش ذکر می شده است.

علاوه بر این، ویرانه های به جا مانده از شهر حریره درقسمت شمال جزیره نیز از عظمت جزیره کیش در آن دوران حکایت می کند.

سرنوشت جزیره کیش در طول تاریخ

اهمیت استراتژیک کشور ما به عنوان شاهراه ارتباطی شرق و غرب و نیز موقعیت ویژه کیش در خلیج فارس همواره مورد توجه کشورهای دیگر بوده است.

تحولات اقتصادی اروپا در سده های پانزدهم و شانزدهم میلادی، اروپایی ها و از جمله پرتغالی‌ها را متوجه بازارهای مشرق زمین نمود.

در اوایل قرن شانزدهم میلادی پرتغالی‌ها به منظور تسلط بر بازارهای تجاری هندوستان، عربستان و ایران و با هدف گسترش قلمرو مستعمراتی خویش کشتی های جنگی و بازرگانی خود را به اقیانوس هند گسیل داشتند.

ورود پرتغالی ها به کیش

در سال ۱۵۰۶ میلادی آلفونس آلبوکرک دریاسالار مستعمره جوی پرتغالی با ناوگانی شامل چهارده ناو جنگی دریای عمان و خلیج فارس را درنوردید.

پس از آن که مسقط و چند بندر دیگر را به آتش کشید در برابر شهر هرمز لنگر انداخت و از امیر هرمز و کیش خواست که خود را تسلیم و از شاه پرتغال اطاعت نماید.

این درخواست پذیرفته نشد و پرتغالی‌ها هرمز و گمبرون را تصرف کردند، سرنوشت کیش دگرگون شد و عصر انزوا و سکون آغاز گردید.

علت این امر این بود که اهمیت استراتژیک جزیره هرمز به واسطه قرار داشتن بر دهانه خلیج فارس از نظر پرتغالی ها به مراتب بیشتر از جزایر داخل خلیج فارس و از جمله جزیره کیش بود.

 هرمز می توانست وظیفه دفاع در مقابل یورش و مهاجمین دیگر را به شایستگی انجام دهد.

پرتغالی‌ها تا دوره صفویه در کیش حضور داشتند و متأسفانه جز غارت و ویرانی اثر دیگری از خود بر جای نگذاشتند.

آزادی کیش از دست بیگانگان

تا این که بالأخره شاه عباس صفوی پس از فارغ شدن از جنگ عثمانی‌ها‌ به آزاد ساختن بحرین، هرمز و کیش از تسلط بیگانگان همت گماشت.

با این همه هنگامی که در دهه سوم قرن هفدهم میلادی جزیره هرمز و دیگر جزایر و بنادر ایرانی خلیج فارس، به ایران بازگشت، نه تنها از اهمیت کیش بلکه حتی از اهمیت جزیره هرمز نیز کاسته شد و جای آن را موقعیت جغرافیایی و اقتصادی قابل توجه بندر تازه تأسیس عباس گرفت.

در این دوران کیش جزیره ای نیمه متروک و منزوی بود و حتی در دوره هایی به جایگاه دزدان دریایی خلیج فارس بدل شد.

کیش در دوران ناصرالدین شاه به عنوان تیول به قوام الملک شیرازی – یکی از ایل سالاران متنفذ فارس واگذارشد و او نیز آن را با مبلغ ۲۵۰۰۰ تومان به محمدرضا خان سطوت الممالک بستکی حاکم لنگه فروخت.

جزیره کیش تا دوره پهلوی چندین بار خرید و فروش شد تا این که در سال ۱۳۴۰ خورشیدی دکتر منوچهر اقبال، این جزیره را به مبلغ نه میلیون ریال از ورثه محمدرضا خان سطوت الممالک بستکی خریداری کرد.

رونق دوباره جزیره کیش

در سال ۱۳۴۹ جزیره کیش مورد بازدید هیأت‌های کارشناسی ایران و آمریکا قرار گرفت.

با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی مناسب، به عنوان یک مرکز بین المللی توریستی – تجاری مورد توجه قرار گرفت.

به منظور جلب جهانگردان به این جزیره و تأمین آسایش و رفاه آنان، در مهر ۱۳۵۱ سازمان عمران کیش به ثبت رسید.

سازمان عمران کیش طرح منطقه توریستی جزیره کیش را با الگو قراردادن جزایر هاوایی و کرانه‌های جنوبی دریای مدیترانه، با هزینه زیادی آغاز کرد.

تا پیش از انقلاب فاز اول آن را به همراه بخشی از فاز دوم به اجرا درآورد. با پیروزی انقلاب اسلامی روند فعالیت‌های سازمان عمران متوقف شد.

در اسفند ماه ۱۳۵۸ شورای انقلاب از حقوق و عوارض گمرگی در جزیره کیش عملاً سرفصل جدیدی را در جهت شروع فعالیت‌های تجاری و رونق منطقه محروم جنوب کشور گشود.

اما مشکلات سال‌های پس از انقلاب موجب شد که این لایحه قانونی تا سال‌ها به اجرا در نیاید.

تا این که در تیر ۱۳۶۸ هیات وزیران در خصوص ورود و خروج کالا و نیز صادرات مجدد و تولید برای صادرات، جزیره کیش را به عنوان منطقه کاملاً آزاد تجاری – صنعتی ثبت و اعلام کرد.

از این تاریخ به بعد فعالیت‌های اقتصادی مجدداً در جزیره کیش شروع شد.

تاسیس سازمان منطقه آزاد کیش

بالأخره در سال ۱۳۷۱ با تاسیس سازمان منطقه آزاد کیش این جزیره جانی تازه گرفت و دوران توسعه سریع کیش آغاز شد.

برای آنانی که در جست وجوی بقایایی از تاریخ کهنسال کشور ما هستند، برای دوستداران دریا، خشکی، طلوع و غروب، کیش حرفهای زیادی برای گفتن دارد.

کیش در قرن‌های پنجم تا هفتم هجری در اوج آبادانی و رونق بود.

علاوه بر شهادت مورخین و سیاحان ایرانی و عرب، وجود بقایای شهر تاریخی حریره گواه بر این است که کیش در دوره‌های ایلخانیان، تیموریان و اتابکان پارس، جزیره‌ای آباد، شهری زیبا و یکی از مراکز عمده تجاری منطقه بوده است.

منبع:واحد آموزش و پژوهش صدا وسیمای مرکز کیش. پژوهشگر: محمد جاسم پور.

Kish is an island in the Persian Gulf, off the southern coast of Iran

پایان پیام