از کتاب رهایی نداریم را دوستداران کتاب بخوانند

از کتاب رهایی نداریم را دوستداران کتاب بخوانند

به گزارش گلونی انسان مخلوقی به معنای واقعی کلمه، عجیب و غریب است.

آتش را کشف کرده، شهرها را بنا نهاده، شعرهایی عالی سروده، تفسیرهای از جهان به دست داده، تصاویر ذهنی اساطیری آفریده و کارهای بسیار مهم دیگری انجام داده است. اما در عین حال، از جنگ با همنوعانش، از تن دادن به اشتباه، از تخریب محیط زیست خویش و خطاهای دیگر دست نکشیده است.

فضیلت عقلانی بلند پایه و بلاهت فرومایه، هر دو کم و بیش به یک میزان وجود دارد.

بنابراین هنگامی که درباره حماقت سخن می‌گوییم، به تعبیری، به این مخلوق نیمه‌ نابغه_نیمه‌ ابله ادای احترام می‌کنیم.

جملات فوق گزینشی از حرف‌های امبرتو اکو در گفت‌و‌گوی میان خودش و ژان کلود فقید درباره حماقت است.

حماقتی که ما به عنوان این موجود عجیب و غریب به آن مبتلاییم در جای دیگری یعنی نشست سران در داوس در سال ۲۰۰۸ ژان کلود در مصاحبه‌ای با یک آینده‌شناس چهار اصل را در پیش‌بینی آینده نام می‌برد که یکی از این چهار اصل شامل نابودی کتاب تا پانزده سال آینده است.

اما سوال اینجاست نابودی کتاب چه معنایی دارد؟

و این نابودی قرار است چه پهنه‌ای را درنوردد؟

احتمالا مقصود از این نابودی از رواج افتادن کتاب‌های چاپی و مصرف بیش از پیش ای‌بوک‌ها و کتاب‌های دیجیتال است.

از کتاب رهایی نداریم

یعنی که قرار است آدمی قرن‌ها سر و کله زدن با کاغذ را به یک مستطیل الکترونیک سبُک ساخته شرکت اپل بفروشد و از این همه راحتی(!) در حمل و نقل و سرعت احساس رضایت کند.

آیا جایگزین کردن کتاب‌های کاغذی با هر چیز دیگری همان بلاهتی نیست که اکو در گفت‌وگوی با کلود می‌گفت؟

زیر پا گذاشتن یک سنت هزاران هزار ساله و دور شدن از اصل خویش نیست؟

آیا تلاش‌های انسان مدرن امروز در جهت دیجیتال کردن همه‌چیز و همه‌کار و همه‌کس حاصل نبوغ اوست یا بلاهت او؟

جواب این سوال آدم‌ها را به دو دسته تقسیم می‌کند؛ عده‌ای که طرفدار روند جاری هستند و عده دیگر که آن‌را به قهقرا رفتن می‌دانند.

هر دو دسته هم ده‌ها دلیل برای نظر خود دارند دلایلی که اغلب از هر دو طرف پذیرفتنی است.

حالا کتابِ «از کتاب رهایی نداریم» در قالب گفت‌و‌گویی با محوریت کتاب به این سوال‌ها و چندین و چند سوال دیگر که احتمالا برای هر کتاب‌خوانی مسئله است پاسخ داده است.

گفت‌وگو میان ژان کلود کریر و امبرتو اکو به سعی ژان فیلیپ دوتوناک صورت گرفته و به خواننده این امکان را می‌دهد تا درباره کتاب، نظر دو تن از فرهیخته‌ترین‌‌های دنیای فرهنگ و قلم که از قضا مجموعه‌‌دار کتاب هم هستند را بداند.

این مجموعه گفت‌وگو در ایران با تلاش‌های نشر نیلوفر و ترجمه قابل مهستی بحرینی برای تمام کسانی که از کتاب رهایی ندارند به چاپ رسیده است.

پایان پیام

نویسنده: کیمیا قنبری