خردگرایی ایرانی در برابر سنت گرایی عربی

جلسه خردگرایی ایرانی در برابر سنت گرایی عربی

به گزارش گلونی رویارویی فرهنگی بین ایرانیان و اعراب در قرن دوم هجری شروع شد، قرن اول و سلسله اتفاقاتی که بین ایرانیان و تازیان به وقوع پیوست چیزی جز جنگ، خونریزی، تاراج، اسارت و بردگی نبود.

رویارویی ایرانیان با تازیان به نوعی قهرآمیز بود و سنخیتی با رویارویی فرهنگی در آن موجود نبود و تقابل فرهنگی ایرانیان با اعراب در نیمه دوم قرن دوم به خصوص از دوران خلافت هارون‌الرشید آغاز شد.

عباسیان دارالخلافه را از شام به بین النهرین انتقال دادند و شهر بغداد را در نزدیکی ایران ساختند و به شکل آگاهانه سعی کردند با فرهنگ و ادب ایرانی پیوند خوبی برقرار کنند.

جلسه خردگرایی ایرانی مقابل سنت گرایی عربی

سخنان دکتر نصرالله پورجوادی را ببینید:

نماشای گلونی را دنبال کنید

مهم‌ترین شخصیت در برقراری پیوند بین ایرانیان و اعراب نقش محوری و اساسی داشت یحیی برمکی بود و البته حرکت‌های فرهنگی توسط ایرانی‌ها در زمان منصور و مهدی عباسی هم صورت می‌گرفت.

به طور مثال ابن مقفع در زمان منصور دست به ترجمه آثار از پهلوی به عربی زد اما حرکت اصلی و مهم و به تعبیری آکادمیک برای احیای فرهنگ این حرکت‌ها به شکل جدی از زمان هارون الرشید آغاز شد.

دوره هارون الرشید دوره‌ای بود که جامعه از یک آرامش نسبی برخوردار بود و جنگ و جدال‌ها خاتمه یافته بود و خلافت استقرار پیدا کرده بود و از طرف دیگر جامعه هنوز به شکل خاص اسلامی نشده بود.

البته این به این معنی نیست که جامعه دینی نباشد بلکه به این معنی است که از طرفی دین‌های متعدد هر یک آزادانه به زندگی خود ادامه می‌دادند، از طرف دیگر اسلام هنوز به میدان نیامده و تعریف نشده بود. علوم هنوز به طور کامل شکل نگرفته بودند.

در قرن چهارم جامعه اسلامی شکل گرفت و دایره المعارف‌های متعددی تنظیم و نوشته شد؛ کتاب‌هایی در باب علوم دیگر در جهان اسلام تدوین شد هیچ کدام از این‌ها در قرن دوم هنوز رخ نداده بود.

پایان پیام

نویسنده: فاطمه نصیری راد