سواحل جنوب ایران و مسئله پاکسازی سواحل

در ۱ مهر ۱۴۰۰ 0

به گزارش گلونی دوازدهمین وبینار از مجموعه وبینارهای محیط زیستی بخشی از راه حل به همت گروه مردمی قرار سبز، اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر و حمایت بیش از ۵۰ تشکل مردم نهاد در سراسر کشور، با موضوع «سواحل جنوب ایران» و به مناسبت روز جهانی پاکسازی سواحل با حضور بیش از ۱۰۰ شرکت‌کننده برگزار شد.

در بخش نخست این وبینار محمدامین طلاب رئیس محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ضمن تشکر از برگزارکنندگان چنین وبینارهای ارزشمندی به اهمیت سواحل جنوبی از جنبه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی پرداخته و اظهار داشتند: «لازمه استفاده مستمر از دریا این است که به جد به سلامت آن توجه شود.»

ایشان همچنین اظهار کردند: «این سواحل معضلات و محدودیت‌های خاصی دارند که مهمترین آنها جغرافیای طبیعی در این منطقه گرم و خشک است که زیست‌مندان مناطق را تحت فشار قرار می‌دهد.»

در ادامه وبینار و در بخش دوم مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر فرهاد قلی‌نژاد به اهمیت حفاظت از اکوسیستم‌های سواحل و مخاطراتی که این نواحی را تهدید می‌کنند پرداختند که از جمله آنها می‌توان به گسترش فعالیت‌های نفت و گاز و پتروشیمی، توسعه بنادر، توسعه گردشگری، افزایش جمعیت، وجود میدان های مشترک با کشورهای همسایه که باعث شده به دنبال رقابت و بهره‌برداری بیشتر از منابع باشند و در این بین حفاظت از محیط زیست را نادیده بگیرند، ورود فاضلاب‌ها به دریا و استفاده از آب شیرین‌کننده‌ها اشاره کرد.

این در حالی است که به جای افزایش استقرار صنایع می‌بایست افزایش الگوهای توسعه پایدار را داشته باشیم.

به گفته ایشان: «تامین آب از دریا باید یک فرصت باشد نه تهدید، و ما نباید زیستگاه‌های باقیمانده که یکی از مهم‌ترین آنها آب‌سنگ‌های مرجانی است که متاسفانه توسط عوامل طبیعی و انسانی از دست رفته‌اند را از بین ببریم.»

اهمیت طبقه‌بندی گونه‌های زیستی و بروزرسانی آن بر طبق IUCM، اهمیت استفاده از مدل یکپارچگی سواحل ICZM که در آن کاربری‌های ساحل به طور مشخص تعریف شده است و سند آمایش سرزمین و کنوانسیون‌های مختلف بین‌المللی بخش دیگری از سخنان ایشان در این وبینار بود.

آقای قلی‌نژاد در بخش پایانی سخنان خود فرمودند: «متاسفانه در سواحل جنوبی شاهد خلا و تضادهای قانونی هستیم که امیدواریم با بازنگری مجدد قوانین شاهد برطرف شدن این موارد باشیم.»

همچنین اشاره کردن به اسناد بالادستی و حرکت همه مسئولان و جوامع محلی به سمت توسعه پایدار را مهم دانسته و مطالبه‌گری آن را از جمله وظایف عمومی خواندند.

در بخش سوم وبینار ایمان عاربی پژوهشگر آزمایشگاه ایالتی محیط زیست دریا، کالج زمین و اقیانوس دانشگاه شیامن چین از راهکارها و تجربه‌های موفق کشور چین سخن گفتند.

ایشان پاکسازی رویکردها را از پاکسازی سواحل ضروری‌تر دانسته و ناکارآمدی استاندارها و بومی نبودن آنها را از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در آلودگی سواحل خوانده و اذعان داشتند در کنار اهلیت‌سنجی‌های مالی و فنی، اهلیت‌سنجی محیط زیستی بسیار حائز اهمیت است.

آقای عاربی در پایان سخنان خود نیز به نکاتی در خصوص گروه‌ها و سازمان‌ها در کشور چین از جمله فعالیت ۱۹۱ عدد سازمان دولتی و سمن در زمینه محیط زیست دریایی، فعالیت ۳۴ سازمان دانش‌آموزی، فعالیت ۱۸ سازمان مردم نهاد بین‌المللی، بیشتر بودن افراد داوطلب از افراد استخدامی و تفکیک سازمان‌های مردم نهاد بر اساس موضوعات تفکیک شده و تخصصی اشاره کردند.

محمود سینایی عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی چابهار و همکار در موسسه مردم نهاد موج و مرجان که سخنران چهارم وبینار بودند از معضلات محیط زیستی سواحل مکران و راهکارهای آن مطالبی را عنوان کردند.

به گفته ایشان: «ارزش این منطقه به لحاظ ظرفیت‌های محیط زیستی دارای سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی است که در این خصوص طرح ویژه توسعه و عمران منطقه‌ای با چشم‌انداز بلندمدت: توسعه شبه برون‌زا، توسعه برون‌زا، توسعه درون‌زا و گرایش به توسعه دریا محور تصویب شده است.»

ایشان اعلام داشتند: «کل جمعیت شهرهای این سواحل به حدود ۷۰۰ هزار نفر می‌رسد که روزانه ۳۰ تن پسماند تر و خشک تولید می‌کنند که از این بین فقط ۲۲.۳٪ قابل بازیافت هستند.»

ایشان در بخش پایانی سخنان خود به موارد مهمی همچون توسعه متوازن زیر‌ساخت‌ها به ویژه در حوزه پسماند، افزایش آگاهی‌های زیست‌محیطی با تاکید بر نظام عرفی و مذهبی و اجتماعی، افزایش تعهد صنایع به ایفای نقش مسئولیت‌های اجتماعی خود، افزایش نقش جوامع محلی ساحل‌نشین در روند توسعه، ایجاد و تقویت تعاملات با کشورهای حوزه IROA در زمینه محیط زیست دریایی و توسعه سازمان‌های محلی و سمن‌ها به عنوان راهکار اشاره کردند.

در بخش پنجم وبینار سواحل جنوب ایران محسن رضایی عضو موسسه مردم‌نهاد حفاظت از محیط زیست قشم، سه معضل بزرگ زباله‌های دریایی را تورهای رها شده توسط صیادان، زباله‌های صیادان و زیستگاه‌های مصنوعی خواند و اظهار داشت: «پاکسازی زباله‌های ساحلی یک دید کلی و سطحی و ارزشمند است و اوج تعهد یک فرد به سرزمینش است، اما اکثر زباله‌های دریایی دور از دسترس ما هستند چرا که آنها در آب غرق می‌شوند و به بستر دریا می‌روند، به این دلیل است که پیشگیری از تولید زباله اهمیت بسیار بیشتری پیدا می‌کند.»

در بخش پایانی وبینار دوازدهم مُنا حیدری مدیر عامل موسسه مردم.نهاد همتا همراهان محیط زیست آبادان به اهمیت و نقش‌هایی که رودخانه‌ها در فرهنگ و زندگی مردم دارند و همچنین معضلاتی که رودخانه بهمن‌شیر به سبب از بین رفتن ماهی صبور در این رودخانه دارد اشاره کردند و در انتها از تجربه آموزشی این سمن در گروه سنی کودکان و لزوم اجرای طرح‌های تنبیهی، زیباسازی شهری، استفاده از تابلوهای تبلیغاتی شهرداری برای آموزش، استفاده از المان‌های شهری و طرح موفق همیار محیط زیست سخن گفتند.

نماشای گلونی را دنبال کنید