️نوری به دهلیزهای قدرت
به گزارش گلونی محمدمهدی فرقانی در ماهنامه مدیریت ارتباطات نوشت: جهان هیچ‌گاه به اندازه امروز نیازمند روزنامه‌نگاری تحقیقی نبوده است.
پنهان‌کاری، سوءمدیریت، فساد، دروغ‌گویی و اختلاس، امروز به رویه جاری زندگی صاحبان قدرت و ثروت تبدیل شده و مردم عادی بیش از همیشه اسیر ستم و تبعیض و بازی منافع شده‌اند.
روزنامه‌نگاری تحقیقی نه به‌مثابه روزنامه‌نگاری چریکی و خصمانه، بلکه به‌عنوان روزنامه‌نگاری اصلاحگر، فریادگر و مدافع حقوق شهروندان در زمانۀ ما به مهم‌ترین ژانر روزنامه‌نگاری تبدیل شده است.
️نوری به دهلیزهای قدرت
این ژانر روزنامه‌نگاری و روزنامه‌نگارانی که دل به دریا می‌‌زنند و پا به این عرصه می‌گذارند به‌شدت از جانب قدرت تهدید می‌شوند.
قدرت، همواره میل به پنهان‌کاری، انباشت زر و زور و در نتیجه تجاوز به حقوق شهروندان دارد و در عین حال مدام به دنبال این است که لباس مشروعیت و مقبولیت بر تن اعمال و کردار خود بپوشاند.
روزنامه نگاری تحقیقی ذاتاً با یک تناقض حل‌نشدنی روبه‌روست؛ قدرت‌های فاسد و پنهان‌کار و در نقطۀ مقابل مسئولیت اجتماعی روزنامه‌نگاران تحقیقی برای پرده‌برداری از تاریک‌خانه‌ها و علنی‌سازی و آشکارسازی آنچه در دهلیزهای قدرت می‌گذرد و آگاه‌سازی شهروندان از روندها و فرایندهای ناسالم و تباه‌کننده منافع و مصالح عمومی.
در زمانه حاضر شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به کمک روزنامه‌نگاری حرفه‌ای آمده‌اند و دریچه‌های متعددی را به تاریک‌خانه‌های قدرت گشوده‌اند و نورافکن خود را به زوایای ناپیدای مناسبات قدرت و ثروت تابانده‌اند.
تعدد، تنوع و گستردگی میدان عمل این شبکه‌ها امروز به‌گونه‌ای است که مهار، نظارت یا کنترل بر آن‌ها توسط رویه‌های جاری مدیریت به‌سادگی میسر نیست و در نتیجه مانند رسانه‌های سنتی، مدیریت‌پذیر نیستند.
دسترسی به منابع گستردۀ اطلاعاتی، شاهدان و مطلعان از یک‌سو و تعلق این شبکه‌ها به بدنۀ اجتماعی و در نتیجه حضور هر لحظه در هرجای گردانندگان آن‌ها از سوی دیگر، امکان پنهان‌کاری و استمرار فساد، سوءمدیریت، تبعیض و اختلاس را در قیاس با گذشته بسیار کاهش داده است.
صاحبان قدرت و ثروت بیش از همیشه احساس عدم امنیت و آسیب‌پذیری می‌کنند و این در عصر سیاست‌مداران بی‌تدبیر در عرصۀ جهانی فرصتی مغتنم برای بدنه‌های اجتماعی است.
عملکرد شبکه‌های اجتماعی نیز خود می‌تواند محل نقد و ارزیابی انتقادی باشد و به‌ویژه انتشار انبوهی از اخبار نادرست، شایعات، تهمت‌ها و انگ‌زنی‌ها و نیز توزیع اخبار منفی یا اخبار بد نیز به‌وفور در کارنامه آن‌ها مشاهده می‌شود که به آشفتگی‌ها و بی‌سامانی‌های اجتماعی دامن می‌زند.
مثل هر دستاورد تمدنی، رویه مثبت و منفی را باید در کنار یکدیگر دید. شبکه‌های اجتماعی در حوزه روزنامه‌نگاری تحقیقی تاکنون و در یک دهه اخیر تحولات گسترده‌ای را چه در سطح فناوری و چه در حوزه معرفت‌شناسی رقم زده‌اند که به هیچ روی قابل‌انکار نیست.
برای خواندن متن کامل مقاله به این لینک مراجعه کنید.
پایان پیام