گلیم و گلیم بافی هنر دست پیشینیان ما
به گزارش گلونی گلیم نوعی فرش تخت و بافته شده است که با رنگ‌ها و نقوش زیبا و طرح‌های زنده مشخص می‌شود.
گلیم بافی در درجه اول در ترکیه و چند کشور دیگر از جمله ایران و افغانستان و هند بافته می‌شود. گلیم در مناطق مختلف جهان با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود.
تاریخچه گلیم بافی در ایران
گلیم تاریخچه جذابی دارد، ریشه آن به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد و بسیاری از محققان حتی زودتر معتقدند مانند ملیله، گلیم‌های بافته شده یکی از قدیمی‌ترین منسوجات تاریخ است.
از گلیم به عنوان منسوجات بافته شده شکاف یاد می‌شود، این یک روش بافت است که طرح‌ها و نمادهای هندسی نیز تولید می‌کند.
گلیم‌های مختلف دارای معانی فرهنگی هستند که براساس مناطق تغییر می‌کنند و رنگ‌ها و طرح‌ها نیز بسته به منشا آن‌ها تغییر می‌کند. بعضی از گلیم‌ها به عنوان فرش نماز و بعضی دیگر برای اهداف تزئینی استفاده می‌شود.
انواع
- گلیم های معمولی: این نوع گلیم با نخ کنف، پنبه و همچنین نخ‌های پشمی بافته می‌شود.
- گلیم کانی: این نوع خاص با پارچه‌های متنوع و رنگی بافته می‌شود.
- گلیم سوزنی: این نوع بعد از بافته شدن گلیم معمولی با شکل‌هایی برجسته دوزی می‌شود.
- جول (جل): این نوعی گلیم است که سطح آن گلدوزی شده است. با طراحی‌های تزئینی خود از آن‌ها به عنوان زین اسب استفاده می‌شود.
- پلاس: این نوع در آن از هر رنگ برای بافتن چندین رج استفاده می‌شود.
- جاجیم: این نوعی فرش راه راه است که با نخ‌های رنگی بافته شده و نازک‌تر از پالاس است.
- زیلو: این نوعی گلیم بافته شده با نخ‌های پنبه‌ای و طرح‌های ساده کاملاً هماهنگ با زندگی روستایی است. تار و پود پنبه‌ای دارد.
- رختخواب‌پیچ: قبایل مهاجر از این نوع گلیم استفاده می‌کنند.
- گلیم (چرخی‌باف): این نوعی گلیم محکم و ضخیم است که فقط از یک طرف آن می‌توان استفاده کرد.
- خورجین (کیسه های زین) و جوال: از این گلیم‌ها برای حمل کالا استفاده می‌شود.
- گیلیمچه (گلیمچه، گلیم کوچک): این ها مانند گلیم بافته می‌شوند اما ریز و تزئینی هستند.
- مسند: این ها گلیم تزئینی محکم و ظریف بافته شده است.
- نوار چادر: این نوع گلیم تزئینی است.
- ساجده (سجاده، گلیم نماز): این‌ها با طرح محراب بافته می‌شوند و برای دعا استفاده می‌شوند.
- راه راه (گلیم راه راه): این گلیم ها بیشتر در منطقه سیرجان بافته می‌شوند و گلیم‌های طرح خطی نیز نامیده می‌شوند. در اردبیل و مغان در همان طرح اما در کیفیت‌های پایین بافته می‌شوند.
پایان پیام
نویسنده: محمد شهبازی