روز ملی بیهوشی و تاریخچه آن در ایران
به گزارش گلونی دوازدهم اسفند ماه هر سال به مناسبت انجام اولین بیهوشی به روش پزشکی نوین در ایران، روز ملی هوشبری نامیده می‌شود.
بیهوشی در پزشکی و دندانپزشکی حالت القا شده‌ای است که به طور موقت می‌تواند موجب بی‌دردی، فلج موضعی و حتی فراموشی شود.
می‌گویند اولین بیهوشی را در ایران یاکوب ادوارد پولاک اتریشی در سال ۱۲۳۰ با اتر انجام داده است. پولاک به دعوت امیرکبیر برای تدریس در دارالفنون همراه با ۶ استاد دیگر اتریشی در سال ۱۲۳۰ هجری قمری پیش از گشایش دارالفنون به ایران آمدند.
او با تربیت دانش‌آموزان دارالفنون و تألیف اولین کتب پزشکی مدرن، نقشی کلیدی در معرفی پزشکی نوین به ایران ایفا کرد.
بیهوشی در پزشکی در اعمال جراحی و دندانپزشکی به کار می‌رود و به صورت موقت یک یا چند حالت زیر را فراهم می‌کند:
بی‌دردی (شامل کاهش یا جلوگیری از احساس درد)، فلج عضلانی، فراموشی (فراموشی حافظه)، از بین بردن هوشیاری.
بیهوشی در سه شکل امکان‌پذیر است، که شامل موارد زیر می‌شود:
-بیهوشی عمومی، فرایندی که در آن فعالیت دستگاه عصبی مرکزی به صورت کامل متوقف شده و در نتیجه بیمار بیهوش می‌شود.
-آرام‌بخشی، نوعی از بیهوشی است که در آن فرد به صورت کامل بیهوش نیست و در اصل در این روش انتقال تکانه‌های عصبی بین قشر مغز و دستگاه کناره‌ای متوقف می‌شود که سبب حالت آرام‌بخشی شده و حافظه بلندمدت را مختل می‌کند.
-بی‌حسی منطقه‌ای، در این روش انتقال تکانه‌های عصبی از طریق سیستم عصبی بین بافت هدف و طناب نخاعی متوقف می‌شود که باعث از بین رفتن حس در بافت هدف می‌شود و بیمار کاملا هوشیار است.
جهت آغاز روند درمان و شروع بیهوشی، متخصص بیهوشی تعداد و میزان داروی بیهوشی و نوع بیهوشی را انتخاب می‌کند، که بسته به نوع جراحی و شرایط بیمار متفاوت است. معمولا بیمار دقایقی پس از اتمام فرایند بیهوشی به هوش می‌آید و پس از آن به ریکاوری منتقل شده و ساعاتی بعد حواسش را بازمی‌یابد.
گاه به طور استثنایی بیمار دچار اختلال ادراک بلندمدت پس از عمل می‌شود و روان‌آشفتگی او ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها به طول انجامد. این حالت در بیمارانی که تحت عمل جراحی قلب قرار می‌گیرند و سالمندان بیشتر شایع است.
خطرات بیهوشی شامل خطرات با ریسک بالا مانند مرگ، سکته قلبی و آمبولی ریه و خطراتی با ریسک کمتر از جمله تهوع و استفراغ بعد از عمل و اقامت طولانی مدت در بیمارستان است. احتمال وقوع این‌ها به عواملی چون شرایط بیمار، پیچیدگی عمل جراحی و نوع بیهوشی بستگی دارد.
با وجود پیشرفت‌های علم آنستزیولوژی (بیهوشی) تسکین درد بیماران جز حقوق اولیه بشری محسوب می‌شود و تأمین آن، یکی از مهم‌ترین اولویت‌های نظام سلامت هر کشوری است.
امید است با رعایت استانداردهای جهانی شاهد شکوفا شدن هر چه بیشتر علم زیبای آنستزیولوژی در ایران عزیزمان باشیم. روز جهانی هوشبری مبارک باد.
پایان پیام
نویسنده: فاطمه نصیری راد
ایرانی‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
اینجا را ببینید