خانیکی: امیدوارم در زمینه حقوق رسانه‌ها شاهد گشایش باشیم
به گزارش پایگاه خبری گلونی از شفقنا، آئین رونمایی از کتاب زنده یاد دکتر معتمدنژاد به همت دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانه‌ها، پنجشنبه ۲۰ آبان ماه با سخنرانی هادی خانیکی عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، مهدی محسنیان‌راد، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی رئیس جمهور در تالار رسانه‌های خارجی واقع در مصلی تهران برگزار شد.
هادی خانیکی عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در ابتدای سخنان خود گفت: نکته اول توجه به فرایند اندیشه ورود دکتر معتمدنژاد به حوزه روزنامه‌نگاری و ارتباطات است. تا جایی که من به لحاظ تاریخی در جریان هستم، عموما دکتر معتمدنژاد از حوزه حقوق وارد عرصه روزنامه‌نگاری و ارتباطات شدند. اگر این مسئله در نظر گرفته شود که چگونه استاد تمام دانشکده حقوق دانشگاه تهران این موقعیت را از دست می‌دهد و در تأسیس یک مدرسه در حوزه روزنامه‌نگاری نقش دارد، می‌توانیم بفهمیم دکتر معتمدنژاد چه اهمیت بزرگی را برای روزنامه، روزنامه‌نگاری و ارتباطات قائل بود.
او ادامه داد: نکته دوم این است که در حقیقت یک دانش‌‌آموخته حوزه حقوق که در حوزه عملی هم به مقام وکالت پایه یک دادگستری می‌رسد، وقتی وارد کار روزنامه‌نگاری و ارتباطات می‌شود، نمی‌توان گفت بنیان‌های حقوقی در تفکر او مغفول شده است. دکتر معتمد نژاد در هر جایی و هر کاری سخت پایبند این بودند تا به دو مبانی توجه کنند. وقتی به مقوله‌ای می‌پرداخت چارچوب فکری خود را در این مسئله بیان می‌کرد تا براساس چه چیزی به این مقوله یا مفاهیم بپردازد.
خانیکی: امیدوارم در زمینه حقوق رسانه‌ها شاهد گشایش باشیم
عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی گفت: نکته سوم این است که این نگاه تاریخی کجاست. ایشان هم نگاه مبنایی و احساسی به مفاهیم روزمره دارد و هم نگاه تاریخی. در نگاه تاریخی هم به وجه جهانی و هم به ملی نظر دارد و تفکیکی بین آن‌ها قائل نیست .
خانیکی در ادامه به بررسی جلد دوم کتاب دکتر معتمدنژاد پرداخت و بیان کرد: جلد دوم این کتاب با تمرکز بر روی سازوکارهای آن، بیشتر به دنبال توصیف و تبیین فضای عمومی مطلوب برای کار روزنامه‌نگاری و ارتباطی است. این کتاب شامل چهار بخش و ۱۰ فصل است که بعد از یک مقدمه مفصل به موضوعات اساسی در دو مؤلفه‌ی میان رشته‌ای حقوق و ارتباطات با تاکید بر روابط عمومی مطرح شده است. همچنین دغدغه‌های دکتر معتمدنژاد را در فرایند تالیف این کتاب با عناوین و سرفصل‌هایی می‌توان دید که می‌خواهد توجه مخاطبان را جلب کند.
او توضیح داد: دکتر معتمدنژاد سعی داشت هر اقدام پیشینی را برای انتشار مطبوعات به اقدام پسینی تبدیل کند. به عبارتی دنبال این مسئله نبود که برای اداره مطبوعات کسب اجازه کرد و در بخش یکم و دوم به مبانی حقوقی اینجا می‌پردازد.
خانیکی نکته جالب در این کتاب را توجه نویسندگان بر الزامات بالا رفتن زمینه‌های تخصصی مناسب برای مطبوعات دانست و گفت: روزنامه‌نگار باید به درستی تربیت شود و به مسئولیت‌ها و وظایف خود آگاه باشد و بعد از آن به نقش دولت بپردازد. به عبارتی شأنیت نخست را برای مطبوعات قائل است.
او در ادامه با اشاره به فصل دوم کتاب بیان کرد: در فصل دوم تأکید ایشان بر روی نظام آزادی گرای مطبوعات است، یعنی ایشان بر محوریت آزادی مطبوعات تاکید دارد و به همین خاطر به عصر انتشار آزادانه مطبوعات می‌پردازد. در بخش دوم از این فصل با نگاه انتقادی به مقررات تاسیس مطبوعات ایران را از زمانی که اعلام نامه به عنوان یک شیوه کار بود تا شیوه اجازه قبلی می‌پردازد. در اینجا برای اینکه کار کاملا متناسب با نیازهای ارتباطاتی‌ها باشد، به اظهار نظرها و تجربه‌های حقوقدان های ایرانی و سیاستمداران ایرانی تکیه می‌کند تا بتواند نقد و بررسی را برای ما آماده کند.
خانیکی درباره فصل سوم کتاب توضیح داد: این کتاب به گرایش‌های حقوق جدید جهانی درباره توسعه آزادی مطبوعات توجه دارد. در حقیقت این کتاب یک نوستالوژی نیست که فقط در گذشته باقی بماند بلکه به این مسئله توجه دارد که توسعه آزادی مطبوعات چه مقدمات و الزاماتی برای مطبوعات و رسانه‌های دیگر دارد. دکتر معتمدنژاد همچنین بر انتشار آزادانه مطبوعات و گسترش حق دسترسی آزادانه همگان به اطلاعات تاکید داشتند.
او در ادامه به توضیح فصل چهارم یعنی تکیه بر روی غیرجزایی سازی جرایم مطبوعاتی و رسانه ای پرداخت و گفت: بخش چهارم می‌تواند مسئله امروز جامعه ما هم باشد. این که چه سازوکارهایی را می‌توان اندیشید تا رسانه‌ها تعطیل نشوند. به عبارتی نگاه جزایی‌اندیشانه یا امنیتی و سیاسی به مطبوعات تبدیل به نگاه حرفه‌ای می‌شود.
خانیکی گفت: در فصل های نهایی از نظر بررسی حقوقی، ترتیبی وجود دارد و آن چگونگی بررسی دادرسی به جرایم مطبوعاتی است که در آنجا ایشان به صورت روشن با حضور هیئت منصفه تیتر فصل را انتخاب می‌کند و تاکیدی بر وجود هیئت منصفه دارد. در اینجا هم نگاهی به وضعیت دادرسی جرایم مطبوعات در ایران دارد و آنچه در فرانسه دیده و می‌خواهد از تجربه آن‌ها استفاده کند.
او در ادامه به بیان تجربه خود وقتی عضو هیئت منصفه مطبوعات بود پرداخت و تصریح کرد: اگر هیئت منصفه بتواند نقش خود را به درستی ایفا کند و درست انتخاب شود تا بتواند به لحاظ حرفه ای و حقوقی به کار مطبوعات تسلط داشته باشد ولو با وجود گرایش‌های مختلف، می‌تواند نقش مؤثری را در تفهیم قضیه جرم یا شکایت برای صدور حکم داشته باشد.
خانیکی یکی از حلقه‌های مفقوده کار آکادمیک و حرفه‌ای رسانه را پیدا کردن رابطه حقوق، مطبوعات و ارتباطات دانست و گفت: به نظر من وضعیت مطالعات حقوق مطبوعات و نیز آشنایی به حقوق و مطبوعات در میان دست اندرکاران مطبوعات و مدیران ما در آن حد انتظار نیست. آشنایی به حقوق، مؤلفه خیلی مهمی است که امیدوارم با توجه به حضور آقای دکتر آشنا به عنوان مشاور رسانه‌ای رئیس جمهور و همچنین به دلیل این که یکی از برنامه‌های اساسی دکتر روحانی تکیه روی استیفای حقوق اساسی ملت است، بتوانیم در زمینه حقوق مطبوعات و رسانه‌ها شاهد گشایش‌هایی باشیم.
پایان پیام
خانیکی: امیدوارم در زمینه حقوق رسانه‌ها شاهد گشایش باشیم
برای خواندن مطالب دیگر می‌توانید به سایت گلونی مراجعه کنید.
ویدیوهایی درباره این موضوع در آپارات گلونی ببینید.
