باید برای سیل نیامدن برنامه‌ریزی کنیم
کشورهای توسعه یافته به مفهومی به نام زیست پایدار رسیده‌اند که به معنای عبور از توسعه پایدار و رسیدن به زیست پایدار است.
ببه گزارش پایگاه خبری گلونی دکتر مجید دریکوند در گفت‌وگو با برنامه پی‌نوشت رادیو جوان به مسئله محیط زیست و سیلاب‌های کشور پرداخته است. مشروح این گفت‌وگو را بخوانید:
اگر توجه و بررسی در مسئله سیلاب‌های کشور در سال‌های اخیر داشته باشیم، می‌بینم تعداد سیل‌ها رو به فزونی بوده است. در شمال و غرب کشور این اتفاق رخ می‌دهد. آماری که سازمان محیط زیست کشور اعلام کرده است نشان می‌دهد که ۷۴ درصد سیل‌هایی که در سال‌های اخیر رخ داده‌اند بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ اتفاق افتاده‌اند، یعنی در طول ۲۰ سال ۷۴ درصد سیل‌های ۱۰۰ سال اخیر به وقوع پیوسته است. این نشان می‌دهد که یک اتفاقی در جریان است و ما در حال انجام کاری هستیم که در سال‌های پیش انجام نمی‌داده‌ایم.
باید برای سیل نیامدن برنامه‌ریزی کنیم
دلایلی که سیل از آن ایجاد می‌شود به دو بخش تقسیم می‌شود، عوامل طبیعی و عوامل انسانی. حال اگر عوامل طبیعی را به کناری بگذاریم، چرا که بخشی از چرخه و خواست طبیعت است، نکته مهم اثر انسانی است که بر طبیعت گذاشته می‌شود و موجب می‌شود سیل سرعت بیشتری به خود بگیرد و چرخه طبیعی خودش را نداشته باشد و از چرخه طبیعی زود‌تر رخ دهد.
سیل‌هایی که زمان رخدادشان هم زیاد دور نیست، سال ۱۳۸۰ در گلستان سیلی مخرب داشته‌ایم که بیش از ۶۰۰ کشته داشته است، سیلی که در سال ۱۳۶۶ در دربند یا تجریش تهران داشته‌ایم بیش از ۳۰۰ کشته آن هم در شهر تهران بر جا گذاشته است. سیل خانمان‌برانداز در نکا در سال ۱۳۷۸ و همین سال گذشته در ۱۳۹۴ در تهران و مازندران و سایر استان‌های کشور و از همه مهم‌تر در اواخر دهه ۸۰ سیلی که در بستر رودخانه قم در شهر قم به وقوع پیوست. این‌ها نشانه‌هایی است که ما اثرات چرخه طبیعت را از میان برده‌ایم و با تخریب جنگل و بریدن درخت‌ها و با تخریب منابع ملی به وقوع سیل کمک کرده‌ایم. این موضوع یک موضوع جدی در مملکت است که باید به آن پرداخته شود. اثر انسانی و اثر آدم‌ها در این موضوع بسیار قابل توجه و جدی است و باید کاملا در نظر گرفته شود. این مقوله نیاز به برنامه‌ریزی جدی و نگاه جدی دارد.
سال گذشته مقام معظم رهبری یک فرمان ۱۵ ماده‌ای در زمینه محیط زیست ابلاغ کرد و از سوی دیگر دو اصل مهم در مورد محیط زیست در قانون اساسی داریم، بخصوص اصل ۵۰ قانون اساسی که در آن تصریح شده است که هر پروژهٔ اقتصادی و توسعه‌ای که با محیط زیست ملازمه پیدا کند ممنوع و غیرقانونی است.
چه می‌شود که ما درگیر مبحثی به توسعه و پیشرفت شده‌ایم و محیط زیست را قربانی این مسئله کرده‌ایم. از سوی دیگر به اشتباه تصور می‌شود که فعالین و قوانین نوشته شده برای محیط زیست با توسعه مخالف هستند، که این مسئله خلاف واقع است. در مسائل زیست محیطی یک مفهوم به نام توسعه پایدار داریم که به معنای آن است که مردم از منابع طبیعی استفاده کنند، به نحوی که این منابع برای آیندگان هم باقی بماند و هم این منابع بتوانند خودشان را ترمیم و بازسازی کنند.
کشورهای توسعه یافته به مفهومی به نام زیست پایدار رسیده‌اند که به معنای عبور از توسعه پایدار و رسیدن به زیست پایدار است. ما می‌پذیریم که تلاش برای توسعه می‌تواند موجب تخریب بخشی از محیط زیست شود، اما باید یک نگاه تجدیدپذیر را همراه داشته باشد. بخشی از این مسئله در حیطه قانون گذاری است. در مجلس باید نگاه محیط زیستی حاکم باشد، چرا که این مجلس است که با وضع قوانین می‌تواند موجب تغییر نگاه به مسائل محیط زیستی شود. از سوی دیگر اتفاقاتی که امروز رخ می‌دهد نتیجه یا کم اهمیت جلوه دادن وضع قوانین محیط زیستی است. به عنوان مثال در همین بحث سیل اگر بازنگری جدی در قوانین جنگل‌ها و وضع قوانین جدی که موجب می‌شود نگاه به تخریب جنگل‌ها تغییر کند و با قوانین بهتر و اثرگذارتری که وضع می‌شود می‌توان دیگر شاهد وقوع چنین اتفاقاتی نباشیم.
مردم در حال آسیب دیدن هستند، به ویژه در بحث سیل. در فصل بارش هستیم و در آستانه بارندگی، مطمئنا با ادامه وضع موجود در لرستان، مازندران و گلستان و سایر استان‌های کشورمان بازهم با کمال تاسف باید شاهد وقوع چنین حوادثی باشیم. جریان‌های مردمی و تشکل‌های مردم‌نهاد به حیث رسانه‌ای برای محیط زیست بسیار کار کرده‌اند و نسبت به آن حساس‌تر شده‌اند. این موضوع می‌تواند فقط یک دلیل داشته باشد که مردم را نسبت به آن حساس کرده است و آن هم احساس نیازی است که مردم نسبت به آن دارند و نیاز است که مسئولین به‌صورت جدی قوانین را اجرا کنند و قانون‌گذار ما هم برای اثر بخشی قوانین محیط زیستی تلاشی جدی داشته باشد، چرا که مسئله مردم هستند.
مهم است که مردم در مسئله محیط زیست ورود جدی داشته باشند. مردم به عنوان جزیی که اثربخشی جدی در مسئله محیط زیست دارند مانند سه شنبه‌های بدون خودرو و عزاداری های دهه اول محرم ورود کردند و تغییر رویکرد اساسی را شاهد بودیم و اثر خود را بر جامعه گذاشتند.
پایان پیام