آتشنشانها چطور می‌توانند دل به دریا بزنند؟
پایگاه خبری گلونی، نگار فیض‌آبادی/کارشناس ارشد روانشناسی بالینی: آتش زبانه می‌کشد. ساختمان ۱۵ طبقه، آوار شده است. هر لحظه امکان دارد یک حادثه از دل حادثه دیگر، متولد شود. زمان به کندی می‌گذرد و اوضاع وخیم‌تر می‌شود. حتی تصور این موقعیت هم ضربان قلبمان را بالا می‌برد. چه برسد به اینکه خودمان در چنین شرایطی قرار بگیریم. همین جاست که یک سؤال مهم، خودنمایی می‌کند. پس آتشنشانها چطور می‌توانند در حوادث، حاضر شوند و کمک رسان باشند؟ آیا شجاعت آنها ناشی از یک نیروی فرابشری ست؟ خیر، از نظر روانشناسی، ویژگی‌های بهنجاری وجود دارد که در مجموع، شخصیت آتشنشان ها را شکل می‌دهد و باعث می‌شود انقدر فداکار باشند.
ویژگی‌های روانشناختی یک آتشنشان چیست؟
نوع دوستی؛ رفتاری که فرد، داوطلبانه آن را به قصد کمک به دیگران انجام می‌دهد بدون اینکه انتظار نفع و سودی داشته باشد. هر چقدر نوع دوستی در فرد پررنگ‌تر باشد، تمایل او برای یاری رساندن به دیگران هم بیشتر خواهد شد.
آتشنشانها چطور می‌توانند دل به دریا بزنند؟
مسئولیت پذیری؛ کسی مسئولیت پذیر است که خودش را نسبت به افراد جامعه، متعهد بداند و برای رفع نیازهای دیگران، تلاش کند. مسئولیت پذیری، جزیی از شخصیت یک آتشنشان است. وجدان بیدار یک آتشنشان، اجازه نمی‌دهد کسی به خواب مرگ برود. درست مثل زمانی که یکی از آتشنشانها گفت‌وگوی خودش و همکارش را نقل کرد: «بیا برویم، خطرناکه» اما همکارم گفت: «این‌ها برای مردم است نمی‌توانم رها کنم.» و این دقیقاً وقتی ست که یک آتشنشان، حیات یک فرد دیگر را به زنده ماندن خودش ترجیح می‌دهد. در واقع بدون هیچ فشار، اجبار و کنترل بیرونی، او خودش آزادانه “انتخاب” می‌کند که مسئول باشد و به دیگران کمک کند.
قدرت توجه و تمرکز بالا؛ در شرایطی که محرک‌های مختلفی مثل صدا، دمای بالا، فشار و… وجود دارد، یک آتشنشان می‌تواند ذهن و بدنش را متمرکز کند و فقط به محرکی که “لازم است” توجه کند. پس دست و پایشان را گم نمی‌کنند تا بتوانند افراد درگیر در حادثه را به موقع و زنده پیدا کنند. آنها برای مدیریت خود، مهارت دارند پس در قدم بعدی می‌توانند بحران موجود را هم مدیریت کنند.
شجاعت؛ ویژگی به‌هنجاری است که باعث می‌شود فرد با اینکه کاملاً می‌داند تهدیدهایی وجود دارد اما با اعتماد به نفس، خودش را وارد ماجرا کند و در نهایت با کمترین میزان ترس، با واقعه روبرو شود.
آتشنشانها چطور می‌توانند دل به دریا بزنند؟
برای اینکه کسی بتواند لباس ارزشمند آتش‌نشانی را به تن کند باید اهل عمل، جراتمند، آماده به خدمت، صبور و مشتاق باشد. حاصل جمع تمام این ویژگی‌های اجتماعی مطلوب باعث می‌شود تا ما به وجود آتشنشان ها افتخار کنیم. کسانی که به انتخاب خودشان، به حرفه شریف آتش‌نشانی مشغول می‌شوند تا آتش به جان کسی نیفتد. شاید بهتر باشد امروز که همه ما از حادثه دلخراش ریزش پلاسکو، متأثر شده‌ایم و شجاعت آتشنشانها را تحسین می‌کنیم، تصمیم بگیریم ویژگی‌های مطلوبی که از آنها نام بردم را در خودمان تقویت کنیم. فرقی نمی‌کند چه شغلی داریم و چه کسی هستیم. فراموش نکنید این خصوصیت‌ها، ویژگی‌ها فرابشری نیستند. پس مجهز شدن به آنها هرگز بعید نیست. به نظر می‌رسد نیاز امروز جامعه ما این است که از خودمحوری‌مان کم کنیم و اجازه دهیم آتشنشان درونمان خودش را نشان دهد. بعد اگر در جایگاه مدیر دولتی، کسبه، شهروند، خانه دار و… قرار گرفتیم به خودمان اجازه نمی‌دهیم تا منافع جمعی، فدای سود شخصی ما شود.
با وجود تمام ویژگی‌های جسورانه‌ای که به اختصار از آنها نام بردم اما واقعیت این است که همه ما انسانیم وآتش‌نشان ها هم، در عین حال که سرسخت هستند اما شرایط استرس زا می‌تواند باعث شکنندگی و کاهش تاب آوری آنها شود. به همین دلیل لازم است تا خدمات اجتماعی شایسته‌ای به آنها ارائه شود تا تحمل سوگ و فقدان همکارانشان برایشان آسان‌تر شود. در شرایط بحرانی اخیر، بهتر است همه ما خوش بینی‌های نابجایمان را کنار بگذاریم و جمله معروف “کار، یه دفعه می شه” را فراموش نکنیم و با رفتار ایمنی و پیشگیری، احتمال خطر و حادثه را کاهش دهیم و اجازه ندهیم آتشنشان ها خودشان آب شوند تا آتش شهر خاموش شود.
ما دلگرم به بودن آتشنشانها هستیم و با پرواز غم انگیز شهدای آتشنشان، داغدار شدیم. رحمت خدا نصیب روح پاکشان و امیدواریم خداوند به خانواده‌شان صبر و آرامش دهد.
پایان پیام
