رفاقت از نوع شرطی در یک فیلم

رفاقت از نوع شرطی در یک فیلم

پایگاه خبری گلونی، محبوبه محمدی: فیلم «ثبت با سند برابر است» قصه شرط‌بندی چند دوست قدیمی برای به دست آوردن باغی است که به صورت اشتراکی خریده‌اند و هرکدام مالک بخشی از آن هستند. شرط‌بندی به صورت قانونی و نزد وکیل ثبت می‌شود و با پیوند به ماجراهای پرافت‌وخیز به پایانی عبرت‌انگیز و البته ناگهانی ختم می‌‌شود. فیلم را بهمن گودرزی کارگردانی کرده است و امین حیایی، مجید صالحی، فرزاد حسنی و نیوشا ضیغمی به همراهی چند تن دیگر عهده‌دار ایفای نقش در آن هستند. حال و هوای این آخرین اثر گودرزی به ژانر کمدی پهلو می‌زند و برخی نماها و حرکات دوربین هم بر بار فانتزی صحنه‌ها می‌افزایند. دغدغه طرح شده در فیلم همانی است که با نگاهی به شبکه‌های مجازی ،جوک‌ها و متن‌هایی که دست به دست می‌شود می‌توان آن را به خوبی در جامعه و میان نسل جوان‌تر لمس کرد: رابطه، ازدواج و پول!

رفاقت از نوع شرطی

شاید بتوان گفت بیش از هر بخش دیگری شخصیت‌پردازی در این فیلم جالب توجه و مورد بحث می‌تواند باشد. در واقع ماجراها و اتفاقات را شخصیت‌ها و نوع روابط‌شان است که رقم می‌زند و به پیش می‌برد اما با این وجود شخصیت‌های داستان فیلم علیرغم جهش‌های زمانی، مکانی، موقعیتی و حتی احساسی هیچ فراز و فرودی را تجربه نمی‌کنند و به طور حیرت‌انگیز، نچسب و غیردراماتیکی همان آدم‌های سکانس اول هستند. به تعبیر ساده‌تر در «ثبت با سند برابر است» هیچ خبری از سفرهای جذاب درونی یا تحول و رکودهای معنادار شخصیتی و اخلاقی نیست؛ و به نظر می‌رسد سینمایی که زمانی از شعارزدگی و اخلاق‌پراکنی و نصیحت، مرزهای کلیشه و شعار را پشت سر گذاشته بود این سال‌ها توسط فیلم‌سازان متوسطی که چشمی هم به گیشه دارند چرخشی در جهت عکس داشته و در داستان‌ها و کنش و واکنش‌های درام حتی با همان تعابیر ساده شخصیت‌های منفی، مثبت و اَکت و عمل‌های خوب و بد هم روبه‌رو نیستیم. یک‌جور لختی و سکون در پردازش آدم‌ها و ارزش‌ها جاری و ساری شده و آن چه بیش از هر مفهوم دیگری درباره شخصیت‌های پرداخت شده در «ثبت با سند برابر است» در ذهن مخاطب برجای می‌ماند این باور است که متاسفانه اطراف‌ همه ما را آدم‌های شارلاتان، طماع و فرصت‌طلب پر کرده است. آدم‌هایی که از هیچ کاری برای حفظ منافع‌ خود فروگذار نیستند! در نهایت به طور جدی باید اذعان کرد که هنرمند فیلم‌ساز تصویر اغراق شده و ترسناکی را در مدیوم سینما برای مخاطبان این هنر تبلیغ کرده است. تصویری که واقعیت‌سنجی برای آن به مباحث جامعه شناختی نیاز دارد.

ماجراها در فیلم «ثبت با سند برابر است» در یک روند واضح سرراست وبدون پیچیدگی مسیر خود را طی می‌کنند. به این ترتیب هرکدام از شرکا که از سرِ اتفاق دوستان قدیمی و صمیمی هم هستند سعی بر این دارند تا برنده شرط و باغ وعده داده شده باشند و به همین خاطر از هیچ کلک و دروغی فروگذار نیستند. این گُل‌درشتی نقشه مسیر پیش رو و وضوح در داستان ویژگی مثبتی است که متاسفانه در آخرین ساخته بهمن گودرزی و علیرغم تجربه طولانی او در سینمای کمدی و درام‌های پر کشمکش چندان موفق عمل نکرده و از جایی به بعد با پرش‌های محتوایی و شخصیتی ایده اولیه همان جذابیت خود را نیز از دست می دهد و تنها دلیل دنبال کردن فیلم می‌تواند کنجکاوی مخاطب از دانستن نتیجه بازی میلیاردی چند جوان سرخوش و غیرقابل پیش‌بینی باشد. غیر قابل پیش‌بینی بودنی که نه از پیچیدگی‌های هوشمندانه بلکه از پردازش‌های سطحی ناشی می‌شود و به همین دلیل پایانی که ناگهانی و باسمه‌ای به فیلم سنجاق شده است چندان آزاردهنده به نظر نمی‌رسد و آن‌چه که در چند دقیقه گفته می‌شود چطور و چرایی آن را مخاطب باید در ذهن و با دلایل فرضی تصور کند. شتاب‌زدگی و ریتم تند و بی‌منطق در کل فیلم و فیلم‌نامه وجود دارد. به عنوان مثال ماجرای خواستگاری امین حیایی از خواهر دختر مورد علاقه یکی از دوستانش که می‌توانست ابعاد معنادارتری پیدا کند اما به همان سادگی و الکنی که آغاز می‌شود به حال خود رها شده و با یک قایم‌باشک در عروسی خاتمه پیدا می‌کند. نوع روابط دوستانی که هیچ مشخص نیست به چه دلیلی یار غار معرفی می‌شوند و ازساده‌ترین وجوه زندگی شخصی یکدیگر اطلاعی ندارند و یا آمد و شدهایی که سریع و بدون پایه و اساس اتفاق می‌افتد و در نهایت اشاره به تک‌گویی‌های بی مورد و بی کاربرد امین حیایی در ابتدا و انتهای فیلم که بود و نبودش تاثیری در قصه و ماجراها ندارد!

«ثبت با سند برابر است» سعی داشته در لابه‌لای داستانِ دروغ و کلک و نارو دوستان قدیمی به یکدیگر پیامی را هم به مخاطب منتقل کند. هر چند به شکلی کاملاً شعاری و در حد یکی دو جمله که از زبان وکیل داستان خطاب به جوان‌ها گفته می‌شود. با این مضمون که شرط‌بندی احمقانه است و قمار، باختنی در پی دارد که خب هیچ تاثیری در رفتار آن‌ها نمی‌گذارد و به همین شکل اثری هم در بیننده نخواهد داشت و احتمالاً جز کارکرد مجوزی ماحصل دیگری برایش متصور نبوده است. چرا که در هر حال این داستان و پایان‌بندی آن است که نتیجه اصلی را در ذهن مخاطب به برآیندی اثرگذار در همه آن‌چه رخ داده تبدیل می‌کند و در این فیلم نتیجه آن است که در انتخاب شریک برای حقه‌بازی با دقت بیشتری عمل کنید!

پایان پیام