حسین فرجی یک آهنگساز تمام‌عیار بود

پایگاه خبری گلونی؛ رضا ساکی: استاد فقید حسین فرجی متولد سال ۱۳۲۹ در خرم‌آباد بود. درگذشت او در شامگاه جمعه ۲۸ اردیبهشت باعث اندوه فراوان دوست‌داران موسیقی لری و ایرانی شد.

حسین فرجی از جمله صداهایی بود که مردم لر سال‌ها با آن زمزمه کردند. او ترانه‌های لری می‌سرود و خودش آنها را می‌خواند. صدای او از ۱۳۴۶ در لرستان طنین‌انداز شد و برای همیشه یکی از آن خواننده‌هایی شد که مردم با او زمزمه می‌کردند.

حسین فرجی سراینده و خواننده یکی از مشهورترین ترانه‌های مقامی ایران است. او هم ترانه «بارو بارو» را نوشت و هم ملودش‌اش را ساخت و هم آن را خواند. تنظیم این اثر برعهده کمانچه‌نواز شهیر خرم‌آبادی استاد فقید رامین دربندی بود.

«بارو بارو» و «دایه دایه» دو ترانه معروف موسیقی لری با گویش مینجایی هستند. بارو بارو اما شاید حالا از دایه دایه هم معروف‌تر باشد.

فرصت نیست که به تحریرهای خاص و دقیق صدای فرجی اشاره کنم و هنر او را در آواز بیان کنم اما نکته‌ای باید بگویم درباره ترانه و ملودی بارو بارو.

بارو بارو از نخستین ترانه‌های شهری موسیقی لری است. یعنی برخلاف اشعار فولکلور لری که اغلب حال‌وهوایی روستایی دارند، داستان این ترانه در شهر می‌گذرد و در آن صحبت از هونه یا «خانه» است نه سیاه‌چادر. مرحوم فرجی در ترانه‌سرایی نوین لری نیز از پیشگامان است.

بارو بارو حالا نه یک قطعه از موسیقی لرستان که یک ترانه مقامی است که جنبه ملی پیدا کرده است. شاید کمتر کسی در ایران باشد که این ترانه را نشنیده باشد و آن را دوست نداشته باشد.

باروبارو را نباید ساده انگاشت. رضا پرویززاده مدرس موسیقی دانشگاه تهران می‌گوید: «مرحوم فرجی برای ساخت ملودی باروبارو مانند دیگر ملودی‌های لری، از کمترین نت استفاده کرده است. این ملودی منطبق بر حرکت آواز علی‌سونه است و یک ملودی کاملا ساختارمند است. فرجی بر اساس جمله‌های شش میزانی و چهار میزانی این ملودی را خلق کرده است که کاملا بر اساس فرم موسیقی لری است. استفاده از ترجیع‌بند در ترانه باعث شده است که با یک ملودی محکم مواجه باشیم.»

بارو بارو سال‌هاست معروف است و مردم با آن زمزمه می‌کنند و در طول سالیان دراز، گروه‌های مختلف موسیقی مقامی لری و غیرلری، اگر خواسته‌اند جلوه‌ای از این موسیقی را نشان دهند بارو بارو ‌نواخته‌اند.

متاسفم که برخی گروه‌ها در سال‌های اخیر شعر این ملودی را عوض کردند و باعث آزرده شدن مرحوم فرجی شدند. غم‌انگیزتر این که بسیاری از مردم ایران گمان می‌کردند که بارو بارو اشعار قدیمی و فولکلور دارد و سراینده اشعارش مشخص نیست. اما لرستانی‌ها می‌دانستند که حسین فرجی ترانه‌سرای بارو باروست.

فرجی یکی از بزرگان دوران اوج و درخشش موسیقی لرستان در دهه ۴۰ و ۵۰ بود. در سال‌هایی که موسیقی لرستان رضا سقایی، شاه‌میرزا مرادی، حشمت‌الله رشیدی ،پیرولی کریمی، مومن‌علی جوز‌ی‌پور، امامقلی امامی، علیرضا حسین‌خانی، همتعلی و حسین سالم و…داشت و کسی چون مرحوم حمید ایزدپناه بود که آنها را دور هم جمع کند.

شایسته است که زین پس هر گروه موسیقی که می‌خواهد این اثر را اجرا کند ضمن احترام به حقوق مولف، حتما نام استاد حسین فرجی را بر زبان بیاورد و به هنر او احترام بگذارد.

پایان پیام